Η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη

«Αν οι διώξεις συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό, μπορεί να οδηγηθούμε σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση. Ο στρατός δεν θα επιτρέψει να συνεχιστούν έτσι τα πράγματα».

Αυτό λέει στο πρακτορείο Ρόιτερ ο Γκάρεθ Τζένκινς, ειδικός για τα ζητήματα της τουρκικής ασφαλείας που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, αναφερόμενος στις νέες συλλήψεις που έγιναν τις τελευταίες ημέρες για την υπόθεση της παρακρατικής οργάνωσης Εργκένεκον. Με την εκτίμησή του συμφωνεί ο Χιου Πόουπ, αναλυτής από το ίδρυμα Ιnternational Crisis Group που γνωρίζει καλά την Τουρκία: «Το 2009 θα είναι αποφασιστική χρονιά για την Τουρκία, καθώς διακυβεύονται πολλά πράγματα. Και οι πρόσφατες συλλήψεις ανεβάζουν την ένταση». Πόσο πιθανό είναι να δούμε λοιπόν μια «παρέμβαση» του τουρκικού στρατού με στόχο την υπεράσπιση του θεσμικού κύρους του; Ποια μορφή θα έχει αυτή η παρέμβαση; Και τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη νέα ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;

Μετά και τις συλλήψεις του περασμένου Σαββατοκύριακου στην Άγκυρα, περισσότερα από 100 άτομα κατηγορούνται πλέον για ανάμειξη σε σχέδιο αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης Ερντογάν, που επρόκειτο να κορυφωθεί φέτος με την πραγματοποίηση πραξικοπήματος. Ανάμεσά τους είναι πολλοί απόστρατοι στρατιωτικοί, πολιτικοί, δικηγόροι και δημοσιογράφοι. Το λεγόμενο «κοσμικό κατεστημένο», που περιλαμβάνει τον στρατό, τους δικαστές και την κρατική γραφειοκρατία, κατηγορεί το κυβερνών κόμμα
ότι με τις συλλήψεις αυτές εκδικείται για την περυσινή απόπειρα απαγόρευσής του. Ο δικαστής Ομέρ Φαρούκ Εμιναγάογλου, επικεφαλής ομάδας που αντιπροσωπεύει τους δικαστές και τους εισαγγελείς, κατήγγειλε μάλιστα χθες την αστυνομία ότι παγιδεύει τα τηλέφωνα υπόπτων με κυβερνητική εντολή και χωρίς την άδεια εισαγγελέα. Η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη. Ας ελπίσουμε μόνο να μην αναζητηθεί η εκτόνωσή της στο Αιγαίο.

Η Ζέινο Μπαράν, αναλύτρια από το αμερικανικό Ηudson Ιnstitute, είχε προκαλέσει αίσθηση πριν από λίγο καιρό όταν έγραψε ότι οι πιθανότητες να γίνει πραξικόπημα στην Τουρκία είναι 50%. Ο στρατηγός που την είχε οδηγήσει σε αυτή την εκτίμηση είναι σήμερα ανάμεσα στους υπόπτους για την υπόθεση Εργκένεκον, γεγονός που δείχνει ότι κάποιοι στρατηγοί εξακολουθούν να καλλιεργούν αυτό το σενάριο. Ένα σενάριο με παραλλαγές: όπως αναφέρει σε χθεσινό άρθρο της η εφημερίδα Ζαμάν, η «παρέμβαση» του στρατού θα μπορούσε να έχει τη μορφή προειδοποιητικού υπομνήματος, όπως εκείνο που οδήγησε στην παραίτηση της προηγούμενης κυβέρνησης. Θα μπορούσε επίσης να γίνει με την παραίτηση ενός στρατηγού.

Εκτός από τις συλλήψεις, το κυβερνών κόμμα έχει προχωρήσει και σε άλλες ενέργειες που ενοχλούν τον στρατό, όπως είναι η λειτουργία ενός κουρδόφωνου κρατικού καναλιού, η έναρξη πανεπιστημιακών προγραμμάτων στην κουρδική γλώσσα και τα ανοίγματα στους Αλεβίτες. Αν κάποια από τις πρωτοβουλίες αυτές οδηγήσει σε απροσδόκητα αποτελέσματα - αν για παράδειγμα οξυνθεί το Κουρδικό την άνοιξη ή το καλοκαίρι- ο στρατός θα μπορούσε να κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι θέτει σε κίνδυνο την ενότητα της χώρας. Και να αναλάβει, ακόμη μία φορά, τη «σωτηρία» της.