Η επιστροφή της Ιστορίας

Τελικά, ποιος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός, ή τέλος πάντων ανταγωνιστής, της Δύσης; Η Ρωσία; Ο ισλαμικός κόσμος; Ή μήπως η Κίνα;

«Η Αμερική πρέπει να αναγνωρίσει την πραγματικότητα του μετα-αμερικανικού κόσμου και να αρχίσει να προσαρμόζεται σ΄ αυτήν»: η χθεσινή αυτή δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ αντανακλά με ακρίβεια τη σημερινή κατάσταση του πλανήτη. Ο υπουργός θα ήταν μάλιστα ακριβέστερος αν χρησιμοποιούσε τη λέξη «Δύση» αντί για την «Αμερική» (αλλά δεν ήθελε, μέρες που είναι, να στενοχωρήσει τους Ευρωπαίους). Η εικόνα που προκύπτει από τους αριθμούς είναι σαφής. Ο πληθυσμός της Βόρειας Αμερικής, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας φτάνει τα 700.000.000 ψυχές, δηλαδή το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το υπόλοιπο 90% ήταν μέχρι τώρα αναγκασμένο να υποταχθεί στη βούληση της μειοψηφίας. Όχι πια. Όπως γράφει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Κισόρε Μαχμπουμπάνι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και συγγραφέας του βιβλίου «Το Νέο Ασιατικό Ημισφαίριο», η αφύπνιση της Ρωσίας δεν σηματοδοτεί την επιστροφή του Ψυχρού Πολέμου, αλλά της Ιστορίας. Και θα ακολουθήσουν κι άλλοι.

Ο Μάο, που είχε πολλά κακά αλλά χαρακτηριζόταν από στρατηγική σκέψη, συνήθιζε να λέει ότι η Κίνα πρέπει να αντιμετωπίζει την πρωτεύουσα αντίφασή της και να συμβιβάζεται με τη δευτερεύουσα. Όταν πρωτεύουσα αντίφαση της χώρας του έγινε η Σοβιετική Ένωση, ο Μάο ήλθε σε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρ΄ ότι οι τελευταίες αναγνώριζαν ως νόμιμο ηγέτη της Κίνας τον Τσανγκ Κάι-σεκ. Ποια είναι σήμερα η πρωτεύουσα αντίφαση που έχει να αντιμετωπίσει η Δύση; Σίγουρα όχι η Ρωσία. Και τότε γιατί παρεμβαίνει στον γεωπολιτικό της χώρο;

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν ότι η κυριότερη πρόκληση που είχαν να αντιμετωπίσουν προερχόταν από τον ισλαμικό κόσμο. Αντί να χαράξουν όμως μια στρατηγική για να κερδίσουν τα 1,2 δισεκατομμύρια των μουσουλμάνων, ενεπλάκησαν σε δύο πολέμους (Αφγανιστάν και Ιράκ) χωρίς να κάνουν τον κόπο να σχεδιάσουν την επόμενη ημέρα. Σήμερα, πολλοί νεο-συντηρητικοί θεωρούν ότι η πρωτεύουσα αντίφαση των ΗΠΑ είναι η Κίνα. Την ίδια ώρα, όμως, υποστηρίζουν το Ισραήλ, χωρίς να κατανοούν ότι με τον τρόπο αυτόν κάνουν ακριβώς ένα γεωπολιτικό δώρο στην Κίνα. Η τελευταία είναι αναμφισβήτητα ο μεγάλος νικητής της 11ης Σεπτεμβρίου.

Η Δύση πρέπει να αποφασίσει πώς ονομάζεται η πραγματική μακροπρόθεσμη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει. Αν ονομάζεται ισλαμικός κόσμος, πρέπει να αναζητήσει μια συμμαχία με την Κίνα. Αν ονομάζεται Κίνα, πρέπει να προσπαθήσει να κερδίσει τη Ρωσία και να επιλύσει το Μεσανατολικό. Η παγκόσμια σταθερότητα- καταλήγει ο Μαχμπουμπάνι- δεν απειλείται από τις συγκρούσεις στη Γεωργία, αλλά από την ανικανότητα της Δύσης να χαράξει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική και να κάνει γεωπολιτικούς συμβιβασμούς.