Δεν έπιασε το φεγγάρι

«Αν συγκρίνω την ήττα μας με τη χυδαιότητα του Μπερλουσκόνι, τα πράγματα που κάναμε εμείς ήταν καταπληκτικά. Τα προβλήματα δεν λύθηκαν. Ο καπιταλισμός μάς κατέστρεψε, αλλά το πιστοποιητικό θανάτου ακόμη δεν έχει εκδοθεί».

Ένα βράδυ, την ώρα που έπρεπε να πάει στο κρεβάτι, ο μικρός Πιέτρο αρνιόταν να πάει να κατουρήσει, ούτε που θυμάται γιατί. Ύστερα από πολλές προσπάθειες να τον πείσει, η μητέρα του φώναξε τον πατέρα του. Και εκείνος δοκίμασε μια άλλη προσέγγιση: «Τι δώρο θέλεις να σου κάνω αν κατουρήσεις;». Ο Πιέτρο κοίταξε έξω από το παράθυρο προς τις πεδιάδες και τα βουνά του Λάτσιο, είδε το φεγγάρι που αγαπούσε τόσο πολύ, και απάντησε: «Θέλω το φεγγάρι». Ο πατέρας του έσκασε στα γέλια. «Αυτό δεν μπορώ να σου το δώσω, αγόρι μου», του είπε. Και έτσι το φεγγάρι έγινε το σύμβολο ενός πολυπόθητου πράγματος που δεν μπορεί κανείς να αποκτήσει.

«Ήθελα το φεγγάρι», αυτός είναι ο τίτλος που ο Πιέτρο Ινγκράο διάλεξε να δώσει στην αυτοβιογραφία του. Στα 93 του χρόνια θυμάται μόνο λάθη, ήττες και διασπάσεις. Η πρώτη διάσπαση του ΡCΙ έγινε μετά τον θάνατο του Τολιάτι. Τα ανοίγματα του Μπερλινγκουέρ προς την αστική τάξη και τον καθολικό κόσμο προκάλεσαν μια δεύτερη μεγάλη κρίση. «Η σημαντικότερη πρωτοβουλία του Μπερλινγκουέρ ήταν η προσέγγισή του με τον Άλντο Μόρο», λέει στην Ελ Παΐς ο πρώην ηγέτης του ΡCΙ και πρώην διευθυντής της Ουνιτά. «Ήμασταν πολύ ισχυροί, διοικούσαμε πολλές πόλεις και βιαζόμασταν, θέλαμε να κυβερνήσουμε τη χώρα. Ο Μόρο απάντησε ότι χρειαζόταν χρόνο. Δεν του τον έδωσαν. Τον σκότωσαν». Ποιος τον σκότωσε; «Αυτό είναι το μεγάλο μυστήριο. Δεν ξέρω ποιος οργάνωσε τον φόνο». Το Κομμουνιστικό Κόμμα μπορούσε να τον σώσει; «Στο εσωτερικό του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος υπήρχε μια ισχυρή αντίσταση στα σχέδια του Μόρο. Η στρατηγική των αντιπάλων του τους επέτρεψε να κρατήσουν για τόσο καιρό την Ιταλία υπό τον έλεγχό τους. Σκότωσαν τον Μόρο, πέθανε ο Μπερλινγκουέρ κι όλα τελείωσαν».

Το κόμμα διασπάται ξανά, ο Ακίλε Οκέτο θάβει το σφυροδρέπανο, η Σοβιετική Ένωση χάνει στο Αφγανιστάν, πέφτει το τείχος του Βερολίνου. Για μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας όλα αυτά τα γεγονότα είναι χαρμόσυνα, για άλλους σηματοδοτούν την κατάρρευση των ιδεολογιών, των συμβόλων, των μυθικών λέξεων, του ονείρου. Ο Ινγκράο κάνει την αυτοκριτική του, «δώσαμε υπερβολική σημασία στη Δυτική Ευρώπη και υποτιμήσαμε την Ανατολική», αρνείται όμως ότι η ήττα ήταν ολοκληρωτική, «κατακτήσαμε πόλεις και τις κυβερνήσαμε, δημιουργήσαμε ένα συνδικάτο με μεγάλη εφευρετικότητα, κάναμε διάλογο με την Εκκλησία, αλλά, ναι, δεν αλλάξαμε τη χώρα. Δεν το πιάσαμε το φεγγάρι, αλλά το πλησιάσαμε πολύ. Το αγγίξαμε με τα χέρια μας ή, καλύτερα, με τα μάτια μας. Δεν φτάσαμε στα Χειμερινά Ανάκτορα».

Τι θα είχε συμβεί άραγε αν οι κομμουνιστές είχαν πιάσει το φεγγάρι;