Οι αγγελιαφόροι της κρίσης

Φταίνε τα λεφτά. Φταίνε τα λάθη. Φταίει ο σεξισμός. Φταίει ο σύζυγος. Φταίει η υπερβολική σιγουριά. Πάνω απ΄ όλα όμως, dear Ηillary, φταίει ο αντίπαλος.

Η ανάδειξη ενός μιγάδα ως υποψηφίου για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών διαλύει δύο μεγάλους μύθους. Ο ένας είναι ότι το ΄68 έχει πεθάνει. Διάφοροι «ρεαλιστές» Ευρωπαίοι πολιτικοί, με πρώτο τον Νικολά Σαρκοζί, έχουν σπεύσει να σκοτώσουν και να θάψουν τη δεκαετία του ΄60, κτίζοντας μάλιστα πάνω σ΄ αυτόν τον φόνο την πολιτική τους σταδιοδρομία. Στην Αμερική, η επίθεση ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, από τον Νίξον, συνεχίστηκε από τους Ρεπουμπλικανούς του Νιουτ Γκίνγκριτς και τώρα δείχνει να κλείνει τον κύκλο της. Πολλοί από τους πρωτεργάτες των επιθέσεων είναι παλιοί εξεγερμένοι, που στη συνέχεια «είδαν το φως». Η Μπάρμπαρα Σπινέλλι, της Στάμπα, τους παρομοιάζει με τη μαντάμ Περνέλ, που καταδικάζει με μανία όλους τους νέους και υπερασπίζεται μονάχα τον φαύλο και υποκριτή Ταρτούφο, στο ομώνυμο έργο του Μολιέρου.

Ο Μπάρακ Ομπάμα δεν έλαβε μέρος στο ΄68, ήταν μόλις επτά ετών. Είναι όμως προϊόν ενός κινήματος που αγωνίστηκε για την ποικιλία και την ανάμειξη με το διαφορετικό. Προϊόν, αλλά όχι σκλάβος των στερεοτύπων όπως ήταν η αντίπαλός του. Την ώρα λοιπόν που στην Ευρώπη κοντεύουμε να πιστέψουμε ότι το μέλλον ανήκει σε όσους δυσφημούν τη δεκαετία του ΄60, η Αμερική αφήνει πίσω της αυτήν την εικονοκλαστική άποψη και ενστερνίζεται μια άλλη: ότι θα μπορούσε να αναλάβει τις τύχες της ένας φυλετικά «ακάθαρτος». Όπως δείχνουν άλλωστε οι στατιστικές, στη χώρα αυτή οι λευκοί θα πάψουν το 2050 να αποτελούν πλειοψηφία.

Ο δεύτερος μύθος, ιδιαίτερα διαδεδομένος στη χώρα μας, είναι ακριβώς αυτό: ότι η Αμερική δεν αλλάζει, ότι το μόνο που αλλάζει είναι τα πρόσωπα, αλλά η πολιτική μένει η ίδια, αλαζονική, επιθετική, αρπακτική. Όπως αποδεικνύεται, η Αμερική όχι μόνο αλλάζει, αλλά παράγει και αντισώματα. Ο Ομπάμα είναι ένα τέτοιο αντίσωμα, ένας αγγελιαφόρος της κρίσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντιλαμβάνεται πλήρως τις συνέπειες αυτής της κρίσης. Τόσο εκείνος όσο και ο ΜακΚέιν περιγράφουν μια χώρα σε παρακμή, θέλοντας ταυτόχρονα να πείσουν το ακροατήριό τους ότι αυτή η εικόνα μπορεί να αντιστραφεί. Ο ένας πιστεύει ότι μπορεί να οικοδομηθεί μια «νέα δυτική κοινότητα» χωρίς τη Ρωσία, και με επικεφαλής φυσικά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο άλλος πιστεύει ότι με τον διάλογο μπορούν να λυθούν όλα τα προβλήματα, δηλαδή να πειστούν οι «κακοί» ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καλές προθέσεις.

Αν ο ένας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επικίνδυνος και ο άλλος αφελής, κανείς δεν μπορεί να κατηγορηθεί για υποκρισία. Αντίθετα, δύσκολα θα μπορούσε να βρει κανείς μια άλλη λέξη για την πρόσφατη ομιλία του Νικολά Σαρκοζί στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Η μαντάμ Περνέλ θα ήταν πολύ υπερήφανη για τον συμπατριώτη της.