Ρομπέν των Δασών από την ανάποδη

«Τώρα γελάτε, αλλά μια μέρα θα είμαστε εμείς στα πράγματα», λένε οι πίθηκοι σ΄ αυτήν την τοιχογραφία, που έγινε με σπρέι, και σε μια δημοπρασία τον περασμένο μήνα στο Λονδίνο «έπιασε» 300.000 ευρώ.

Μερικές ημέρες νωρίτερα, μια άλλη τοιχογραφία του ίδιου καλλιτέχνη είχε πουληθεί μέσω του Ιnternet αντί 270.000 ευρώ. Η τιμή αυτή δεν περιλάμβανε ούτε την αφαίρεση του έργου από τον τοίχο ούτε την αποκατάσταση εκείνης της πλευράς του κτιρίου. Το πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι ο δημιουργός των δύο αυτών έργων, όπως και πολλών άλλων, είναι άγνωστος. Πρόκειται για τον πιο διάσημο, πιο μυστηριώδη και πιο πολυσυζητημένο «γκραφιτίστα» στον κόσμο. Έναν άνθρωπο που στόλισε με τα έργα του τους τοίχους της Γάζας. Που μπήκε μεταμφιεσμένος στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου και κρέμασε τους πίνακές του. Που ζωγράφισε πάνω σε αληθινά γουρούνια και ελέφαντες. Που πούλησε έργα του στον Μπραντ Πιτ και την Αντζελίνα Ζολί. Κανείς δεν γνωρίζει την αληθινή του ταυτότητα, τη διεύθυνση του σπιτιού του ή το τηλέφωνό του. Μόνο το όνομά του είναι γνωστό: Μπάνκσυ. Και ότι γεννήθηκε πριν από 35 χρόνια στο Μπρίστολ.

Η καθαρίστρια της παμπ της οδού Φρόγκμοουρ βγάζει τα σκουπίδια στις δύο το μεσημέρι και τα τοποθετεί σε έναν τεράστιο κάδο έξω από ένα πενταώροφο σπίτι. Στο ύψος του τρίτου ορόφου κυριαρχεί ένα μεγάλο σχέδιο: ένας άνδρας με κοστούμι σκύβει από το παράθυρο και αναζητεί κάποιον στο βάθος, ενώ μια γυναίκα που φορά μόνο το νυχτικό της τον πιάνει από το χέρι και προσπαθεί να τον ηρεμήσει. Κρεμασμένος με το ένα χέρι από το περβάζι είναι ο εραστής, φαλακρός και γυμνός. Στο κάτω μέρος του σχεδίου, η υπογραφή του καλλιτέχνη: Μπάνκσυ. «Το έκανε τη νύχτα, δεν τον είδε κανείς μας», βεβαιώνει μ΄ ένα ειρωνικό χαμόγελο η καθαρίστρια τον δημοσιογράφο της Ελ Παΐς. Όταν ανακαλύφθηκε αυτό το σχέδιο, πριν από δύο χρόνια, έγινε μεγάλη φασαρία στην πόλη, πολλοί ζήτησαν να σβηστεί γιατί ο συγκεκριμένος τοίχος ανήκει σε μια κλινική για ανθρώπους με σεξουαλικές ασθένειες, ο δήμος οργάνωσε δημοψήφισμα και το 95% ψήφισε υπέρ του Μπάνκσυ. «Κανείς δεν ξέρει ποιος είναι», επιμένει η καθαρίστρια, «ούτε γιατί έκανε εδώ αυτό το σχέδιο».

Τον είπαν Ρομπέν των Δασών από την ανάποδη: ζωγραφίζει για τους φτωχούς, αλλά τον αγοράζουν οι πλούσιοι. Και υπάρχει μια γυναίκα που τον γνώρισε καλά. Λέγεται Σούζι, είναι γύρω στα 50, δουλεύει στο κέντρο σύγχρονης τέχνης Αrnolfini και πριν από αρκετά χρόνια πέρασε μια νύχτα μαζί με τον Μπάνκσυ. «Μιλήσαμε αρκετά και ανταλλάξαμε σκίτσα. Εκείνος έκανε το πορτρέτο μου κι εγώ το δικό του. Ήταν ωραίος τύπος, κανονικός, συμπαθητικός». Εκείνο το σκίτσο θα το πουλήσει; «Δεν νομίζω. Δεν πρέπει να ανακατεύουμε την τέχνη με το χρήμα. Αυτά τα δύο δεν πάνε μαζί».