Η εκδίκηση των ντεσπεράντος

Ίσως η εργατική τάξη να μην πηγαίνει στ΄ αλήθεια στον Παράδεισο. Το βέβαιο είναι ότι πηγαίνει στα βιβλιοπωλεία, και μάλιστα έχει πολύ θερμή υποδοχή.

O Ρούντι είναι δεν είναι τριάντα χρόνων. Η Ντάλλας είναι απροσδιόριστης ηλικίας, δεν θυμάται άλλωστε ούτε το πραγματικό της όνομα. Ο Ρούντι και η Ντάλλας δουλεύουν σ΄ ένα εργοστάσιο πλαστικών ινών, στην ανατολική Γαλλία. Μια μέρα το εργοστάσιο κλείνει και όλα γύρω από τη ζωή του ζευγαριού καταρρέουν. Ελπίδες και φόβοι, βεβαιότητες και αμφιβολίες, έρωτας και καθημερινές ανάγκες, όλα μπερδεύονται σ΄ ένα σκοτεινό φόντο. Η οργή και η απόγνωση θα οδηγήσουν σ΄ ένα ξέσπασμα όπου θα την πληρώσουν τα εργαλεία της δουλειάς.

Αυτή είναι η υπόθεση του βιβλίου «Οι ζωντανοί και οι νεκροί», που κυκλοφόρησε το 2005 στη Γαλλία (εκδ. Calmann-L vy) και έχει πουλήσει μέχρι τώρα πάνω από 160.000 αντίτυπα. Από την ώρα ήδη που το παρέδιδε στο τυπογραφείο, ο Ζεράρ Μορντιγιά αισθανόταν ότι η πραγματικότητα είχε ξεπεράσει τη φαντασία του: τα παραδείγματα καταστροφών σαν κι αυτή που περιέγραφε πολλαπλασιάζονταν. Και διαισθανόταν ότι μετά τα εργαλεία, ο επόμενος στόχος στον οποίο θα ξεσπούσαν τα θύματα των «προγραμμάτων κοινωνικής εξυγίανσης» θα ήταν οι άνθρωποι. Μια μέρα που περπατούσε στη Χάβρη, είδε στο λιμάνι ένα πολυτελές κρουαζιερόπλοιο, «Αυτό είναι!», σκέφτηκε. Το ιδανικό μέρος για να πάρουν την εκδίκησή τους οι ντεσπεράντος. Σ΄ ένα τέτοιο πλοίο, που το ονόμασε Ναυσικά, τοποθέτησε έτσι το καινούργιο του μυθιστόρημα με τίτλο «Από τη δική μας πλευρά του σκοταδιού». Οι νεκροθάφτες μιας επιχείρησης (που αγοράστηκε πρώτα από ένα αμερικανικό συνταξιοδοτικό ταμείο, για να μεταπωληθεί στη συνέχεια σε μια ινδική εταιρεία) γλεντούν την τελευταία ημέρα του χρόνου για τα μυθικά τους κέρδη. Αλλά το πλοίο δέχεται επίθεση από καμιά εκατοστή απολυμένους, που το οδηγούν στον βορρά, στην τρικυμισμένη θάλασσα της Νορβηγίας. Ο στόχος τους είναι σχεδόν εκπαιδευτικός: να γνωρίσουν και οι ισχυροί, για τους οποίους εκείνοι δεν ήταν τίποτα παραπάνω από αριθμοί, τι σημαίνει κρύο, μοναξιά, εγκατάλειψη.

«Αυτό που μ΄ ενδιαφέρει είναι να μιλήσω για καταστάσεις που δεν πηγαίνουν καλά, και τέτοιες καταστάσεις είναι οι πραγματικές», λέει ο Μορντιγιά στον Νουβέλ Ομπζερβατέρ. «Με το γράψιμο, θέλω να δείξω αυτή την πραγματικότητα. Έχω πάντα στο μυαλό μου εκείνη την ιστορία της εβραϊκής παράδοσης, όπου ένας πλούσιος κοιτάζεται συνεχώς σ΄ έναν καθρέφτη. Μια μέρα, ένας ραβίνος σβήνει το αμάλγαμα του καθρέφτη για να μπορέσει ο άνδρας να δει τι υπάρχει από την άλλη μεριά, τον κόσμο που είναι απέναντί του. Εγώ έχω ανάγκη να βλέπω τον κόσμο απέναντί μου».

Την ίδια ανάγκη- αν κρίνουμε από την ανταπόκριση που είχε το προηγούμενο βιβλίο του- φαίνεται να έχουν και χιλιάδες πολίτες. Ίσως η ημέρα της εκδίκησης να αργεί ακόμη. Αλλά η οργή μεγαλώνει, αυτό είναι σίγουρο.