Εκατό ετών, όσο κι ο Βούδας

Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Σάντα Φε, ανάμεσα στα ιαματικά λουτρά και τα ινδιάνικα χωριά, βρίσκεται ένα κέντρο του ζεν που λέγεται Μπόντι Μάντα, δηλαδή Κύκλος Διαφωτισμού. Εδώ φτάνουν κάθε εβδομάδα δεκάδες άνθρωποι απ΄ όλη την Αμερική για να διαλογιστούν, να φάνε σε απόλυτη σιωπή, να ψάλουν και να βουτήξουν στα θερμά νερά. Ο βασικός λόγος, όμως, για τον οποίο διαλέγουν το συγκεκριμένο κέντρο είναι να γνωρίσουν έναν από τους πιο ηλικιωμένους δασκάλους του ζεν στον κόσμο, ο οποίος υποδέχεται τους οπαδούς του με τη φράση: «Συγχωρήστε με που δεν πεθαίνω».

Ο Ζόσου Σασάκι Ρόσι γεννήθηκε πριν από εκατό ακριβώς χρόνια στο Σεντάι της Βόρειας Ιαπωνίας. Το όνειρό του ήταν να γίνει στρατιωτικός. Αλλά το ξέσπασμα του πολέμου και ο θάνατος του αδελφού του τον έκαναν να αλλάξει γνώμη. Αποφάσισε έτσι να γίνει μοναχός. Όταν ήταν 14 ετών, ο ηγούμενος τον ρώτησε: «Πόσων ετών είναι ο Βούδας;». Η απάντηση που έδωσε κατέπληξε τον δάσκαλό του: «Η ηλικία του Βούδα είναι ίδια με τη δική μου ηλικία». Έτσι, όταν το 1962 δύο φοιτητές του ζεν στην Καλιφόρνια έγραψαν στον ναό του και ζήτησαν ένα δάσκαλο, επελέγη εκείνος. Έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς να ξέρει λέξη αγγλικά: οι μοναδικές του αποσκευές ήταν μερικά ρούχα και δύο λεξικά, από τα ιαπωνικά στα αγγλικά και από τα αγγλικά στα ιαπωνικά. Εγκαταστάθηκε σε ένα γκαράζ του Λος Άντζελες. Και από εκεί όργωσε τη χώρα, ανοίγοντας τα επόμενα χρόνια τουλάχιστον δέκα κέντρα και χειροτονώντας περισσότερους από 25 ιερείς.

«Αυτό που τονίζω στους μαθητές μου είναι πως αν παραμείνουν προσκολλημένοι στην αμερικανική δημοκρατία, δεν θα ξαναγίνουν ποτέ οι ηγέτες του ελεύθερου κόσμου», λέει στον απεσταλμένο των Νιου Γιορκ Τάιμς. Σε όλους τους μαθητές του θέτει ένα βασικό ερώτημα που παραπέμπει σε κάποια έσχατη αλήθεια - για παράδειγμα «πώς βιώνετε τον Θεό όταν ακούτε τον ήχο του μπαστουνιού μου;»- και τους συναντά προσωπικά τέσσερις φορές την ημέρα. Το ίδιο έκανε με τον πιο γνωστό μαθητή του, τον συνθέτη και ποιητή Λέοναρντ Κοέν, που πέρασε στα Jemez Springs το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ΄90.

Θεός υπάρχει; «Ο βουδισμός δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη ενός Θεού που δημιούργησε τον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει όμως κιόλας ότι απορρίπτει την ύπαρξη του Θεού». Και ο διάδοχός του; «Είναι αρκετά μπερδεμένο. Πρέπει να είναι κάποιος που θα εγκαταλείψει πλήρως το εγώ του και θα οδηγηθεί σ΄ εκείνη τη μηδενική κατάσταση που δεν είναι ούτε υποκείμενο ούτε αντικείμενο, αλλά ενοποιεί πλήρως τα θετικά και τα αρνητικά. Όταν γνωρίσω έναν τέτοιο άνθρωπο, θα πάρω επιτέλους μιαν ανάσα ικανοποίησης».