Δέκα χιλιάδες δολάρια ευτυχίας

«Οι ανθρώπινες σχέσεις, η ευτυχία, έννοιες που δεν αποτελούν μετρήσιμα μεγέθη με όρους αριθμητικής ανάπτυξης, είναι πιο σημαντικές από μια τηλεόραση επίπεδης οθόνης. Το λένε όλες οι έρευνες». Μπιλ ΜακΚίμπεν

Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από δέκα χρόνια με τον τίτλο «Το τέλος της φύσης». Τότε είχε αντιμετωπιστεί ως δοκίμιο οικολογικής τρομοκρατίας, αλλά οι προβλέψεις του για διάφορες καταστροφές εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών σε μεγάλο βαθμό επαληθεύθηκαν. Τώρα, ο ΜακΚίμπεν επιστρέφει φέρνοντας μαζί του μια νότα αισιοδοξίας. Η τάση συσσώρευσης όλο και περισσότερων αγαθών- γράφει στο βιβλίο του «Deep Εconomy»- υπονομεύει την ικανοποίηση που εισπράττεται από τις κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις. Η οικονομία πρέπει να έχει ως στόχο όχι τόσο την αύξηση των δεικτών της παραγωγής όσο την ευτυχία των ανθρώπων. Και για να συμβεί αυτό πρέπει να ενισχυθούν οι τοπικές οικονομίες, οι «αγορές της γειτονιάς», που συνδέουν τον άνθρωπο με το περιβάλλον του.

Ο συγγραφέας αρχίζει από μια στατιστική διαπίστωση. Οι Αμερικανοί είναι κατά μέσο όρο σε καλύτερη κατάσταση απ΄ ό,τι πριν από 50 χρόνια. Όπως δηλώνουν όμως στις δημοσκοπήσεις, την περίοδο αυτή οι φίλοι τους λιγόστεψαν. Μαζί με τα υλικά αγαθά, μεγάλωσε και η μοναξιά. Τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει να φυτρώνουν σε κάθε γωνιά της Αμερικής τα μπακάλικα της γειτονιάς, όπως και στην Ευρώπη. Και αποδείχθηκε ότι οι συζητήσεις που κάνουν οι καταναλωτές σε αυτά τα μέρη είναι δέκα φορές περισσότερες από εκείνες που έκαναν στα σούπερ- μάρκετ. Η σχέση ανάμεσα στην οικονομική ευημερία και τις ανθρώπινες σχέσεις είναι σαφής. Η ανάπτυξη είναι απαραίτητη, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι΄ αυτό, η φτώχεια και η ευτυχία είναι δύο έννοιες ασυμβίβαστες. Υπάρχει όμως ένα όριο. Σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, μέχρι ένα μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 10.000 δολαρίων τον χρόνο υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στην αύξηση του εισοδήματος και την αύξηση της προσωπικής ικανοποίησης. Από εκεί και πέρα, η εξίσωση μπερδεύεται. Ίσως επειδή οι βασικές ανάγκες έχουν πλέον εκπληρωθεί.

O αιώνας αυτός θα είναι πολύ δύσκολος, λέει ο ΜακΚίμπεν σε συνέντευξή του στο περιοδικό Λ΄Εσπρέσσο. Φαινόμενα όπως οι κυκλώνες και τα τσουνάμι θα πολλαπλασιαστούν. Η επιβίωσή μας θα εξαρτηθεί από τη συνοχή των κοινωνιών μας, κάτι που έχει άμεση σχέση με την ενέργεια που καταναλώνουμε, με τον χρόνο που αφιερώνουμε στις οικογένειές μας, με τους δεσμούς που δημιουργούμε με τη γειτονιά μας. Χάρις στο Ιnternet, μπορούμε να έχουμε μια οικονομία που είναι ταυτόχρονα τοπική και ισχυρή. Ένα απλό παράδειγμα: η ανταλλαγή συνταγών. Αντί να μεταφέρουμε από μεγάλες αποστάσεις αυτά που τρώμε (τα συστατικά ενός μέσου αμερικανικού γεύματος ταξιδεύουν 3.500 χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν στο πιάτο του καταναλωτή!), να μαγειρεύουμε αυτά που καλλιεργούμε.