Θαυμασμός και φόβος

Κάποτε ο Μπους είχε πει ότι διάβασε την ψυχή του Πούτιν και είδε ότι είναι καλός άνθρωπος (στη συνέχεια μάλλον το μετάνιωσε). Αυτή την εβδομάδα, ο Πρόντι δήλωσε ότι με τον Ρώσο πρόεδρο έχει «το ίδιο όραμα, τα ίδια συναισθήματα». Κάτι να σκεφτεί ο Καραμανλής, επειγόντως.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει πει δύο (τουλάχιστον) γερές ατάκες. Η μία έχει σχέση με τη θητεία του στις μυστικές υπηρεσίες. «Πρώην Καγκεμπίτης, πάντα Καγκεμπίτης», είπε κάποτε ο πρώην κατάσκοπος, που στις 20 Δεκεμβρίου τιμά πάντα τα γενέθλια της πρώτης υπηρεσίας αντικατασκοπίας που ιδρύθηκε μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (Cheka). Η δεύτερη ατάκα έχει σχέση με τη Σοβιετική Ένωση. «Η πτώση της ΕΣΣΔ», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος τον Απρίλιο του 2005, «ήταν η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα». Ορισμένοι θα αντέτειναν ότι πρώτο στη λίστα θα έπρεπε να είναι το Άουσβιτς ή γενικότερα τα γκουλάγκ, αλλά ίσως αυτά να μην εμπίπτουν στην κατηγορία των «γεωπολιτικών καταστροφών»...

Τις ατάκες τις θυμήθηκε ο Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Γκλυκσμάν, ο οποίος έχει δύο βασικούς εχθρούς: τη γαλλική Αριστερά και τον «νέο τσάρο της Μόσχας». Για την πρώτη έγραψε πρόσφατα ένα μακροσκελές άρθρο απ' όπου προέκυπτε ότι ψηφίζει Σαρκοζί. Ο δεύτερος βρίσκεται εδώ και χρόνια στο στόχαστρό του. Για την ακρίβεια, ο Γκλυκσμάν είναι ένας από τους λίγους Ευρωπαίους που ασκεί συστηματική κριτική στον Πούτιν, τόσο για τις σφαγές στην Τσετσενία όσο και για τις ευρύτατες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ίδια τη Ρωσία. Οι υπόλοιποι - πολιτικοί, διανοούμενοι, ειρηνιστές - σιωπούν. Και οι βασικοί λόγοι είναι δύο, λέει ο φιλόσοφος στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. Ο πρώτος είναι η ασυνείδητη σχεδόν συμπάθεια για ένα καθεστώς κοινοβουλευτικό μεν, αλλά αντιδημοκρατικό και ανελεύθερο. Είναι μια συμπάθεια που θυμίζει λίγο τη γοητεία που ασκούσε ο Στάλιν. Ο Πούτιν δεν είναι βέβαια Στάλιν, αλλά είναι ο διάδοχος μιας παράδοσης που ξεκινά εδώ και 300 ή 400 χρόνια, σύμφωνα με την οποία για όλα αποφασίζει το Κρεμλίνο.

Ο δεύτερος λόγος είναι ο φόβος που αισθάνονται οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρώπης απέναντι σε έναν άνθρωπο που απειλεί συνεχώς να κλείσει τη στρόφιγγα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, όπως έκανε με τη Γεωργία και την Ουκρανία. Ένας φόβος βλακώδης - λέει ο Γκλυκσμάν - αφού η Ευρώπη δεν είναι καμιά μικρή χώρα και αν αποφάσιζε να αρνηθεί το ρωσικό πετρέλαιο, ο Πούτιν θα έμενε χωρίς λεφτά. Ένας φόβος επικίνδυνος, αφού επιτρέπει την οικοδόμηση δίπλα στα σύνορα της Ευρώπης μιας ανεξέλεγκτης δύναμης. Ένας φόβος που υποθηκεύει το μέλλον της Ευρώπης.

Λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία της Άννας Πολιτκόφσκαγια, ο πρόεδρος Σιράκ απένειμε στον Ρώσο ομόλογό του το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Λίγες ημέρες μετά την «αυτοκτονία» ενός λιγότερο γνωστού Ρώσου δημοσιογράφου, του Ιβάν Σαφρόνοφ, το χρυσό κλειδί των Αθηνών θα ήταν μάλλον αρκετό.