Χρόνια πολλά Γκάμπο!

«Είμαι ένας άνθρωπος μοναχικός και δυστυχισμένος. Αντίθετα με αυτό που πολλοί πιστεύουν, πρόκειται για χαρακτηριστικά πολύ συνηθισμένα στην Καραϊβική». Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

Ο «Γκάμπο» γίνεται σήμερα 80 ετών. Και ο τίτλος που θα μπορούσε να δοθεί στο βιβλίο της ζωής του είναι μια παράφραση του πιο γνωστού του μυθιστορήματος: «Ογδόντα χρόνια μοναξιάς». Τα πρώτα του κείμενα τα έγραψε στα διαλείμματα της δουλειάς του στις κολομβιανές εφημερίδες El Universal και El Espectador, και η φασαρία που επικρατούσε στα δημοσιογραφικά γραφεία δεν επηρέαζε ούτε στο ελάχιστο την αίσθηση μοναξιάς που τον διακατείχε. Η μοναξιά δεν τον άφησε ποτέ, τον συνόδευε ακόμη κι όταν έπαιρνε το ένα βραβείο μετά το άλλο, ακόμη κι όταν μιλούσε με τον έναν ηγέτη μετά τον άλλο, τον Φελίπε Γκονθάλεθ, τον Ρικάρντο Λάγος, τον Μπιλ Κλίντον, τον Ντανιέλ Ορτέγκα και, φυσικά, τον Φιντέλ Κάστρο. Μόνο τον Αθνάρ δεν δέχθηκε ποτέ να συναντήσει. «Αυτός ο τύπος δεν με ενδιαφέρει καθόλου», είπε στον δημοσιογράφο Χουάν Λουίς Θεμπριάν, όταν ο τελευταίος του πρότεινε μια μέρα να φάνε μαζί με τον τότε πρωθυπουργό.

Με τον Κάστρο τον συνέδεε πάντα μια βαθιά φιλία. Κι όσοι τον επέκριναν γι'αυτό, γράφει ο Θεμπριάν στην Ελ Παΐς, δεν καταλαβαίνουν τη σημασία της φιλίας σ' αυτούς τους φλογερούς λατινοαμερικάνικους τόπους και ξεχνούν το επαναστατικό πάθος που πλημμύριζε τη λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία στη δεκαετία του '60. Για τους νέους εκείνης της εποχής, η κουβανέζικη επανάσταση ήταν ένα από τα λίγα πράγματα στα οποία μπορούσαν να πιστεύουν. «Πίστευα πάντα ότι πρέπει να αναζητήσουμε ένα λατινοαμερικάνικο δρόμο, και ο Φιντέλ ήταν πρωτοπόρος σε αυτό», λέει ο Μάρκες. «Επιπλέον, ανέπτυξα μια προσωπική φιλία μαζί του που ξεφεύγει από την πολιτική». Γι' αυτούς τους φίλους, άλλωστε, έγραφε πάντα ο μεγάλος Κολομβιανός. Σ' αυτούς οφείλει το γεγονός ότι μπόρεσε να τρυπήσει το τείχος της μοναξιάς του. Στους καλούς φίλους, με τους οποίους διατηρεί μια σχεδόν μαφιόζικη σχέση: «Από εδώ οι φίλοι μου, από εκεί ο υπόλοιπος κόσμος, με τον οποίο έχω πολύ μικρή επαφή».

Κλείνοντας τα ογδόντα του χρόνια, ο Γκάμπο μπορεί να ισχυριστεί ότι πέρασε με επιτυχία τις δύο πιο σοβαρές δοκιμασίες της ζωής του. Η πρώτη ήταν μια αρρώστια ύπουλη και επίμονη, την οποία νίκησε, με τίμημα όμως σοβαρούς περιορισμούς στο μοναδικό πράγμα που τον ενδιαφέρει εξίσου, ή και περισσότερο, από την κουβέντα: το φαγητό. Η δεύτερη ήταν το βραβείο Νόμπελ, που του απονεμήθηκε σχετικά νωρίς, το 1982. «Όποιος παίρνει το Νόμπελ γρήγορα πεθαίνει», έλεγε η μητέρα του, που δεν της άρεσε καθόλου η ιδέα. Όμως εκείνος κατάφερε όχι μόνο να ζήσει, αλλά και να συνεχίσει να γράφει. Το χρωστάει στο πείσμα του, στον έρωτά του για τη ζωή, και στον έρωτά του για τη γυναίκα του, τη Μερσέντες Μπάρτσα ή «Γκάμπα», που τον συντροφεύει από τα χρόνια της εφηβείας του. Να είναι καλά και οι δύο.