Σε αναζήτηση ησυχίας

Η Σάντρα είναι μια Γαλλίδα γύρω στα σαράντα, μητέρα τριών παιδιών, επιτυχημένη δικηγόρος, υπερκινητική, και τον τελευταίο καιρό την κυνηγά μια έμμονη ιδέα: να αποκτήσει στο σπίτι της ένα δικό της χώρο όπου δεν θα την ενοχλεί κανείς. Δεν την ενδιαφέρει το μέγεθος. Το μόνο που θέλει είναι μερικά δικά της τετραγωνικά μέτρα για να μπορεί να απομονώνεται, να ακούει μουσική, να διαβάζει ή να αναπαύεται. Αυτό που σκέπτεται να κάνει, αλλά πρέπει να πείσει τον άνδρα της, είναι να χωρίσει το υπνοδωμάτιό της στα δύο. Μέχρι τότε, όταν θέλει λίγη ησυχία κλείνεται στο μπάνιο.

Η ανάγκη της ιδιωτικότητας γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν διαχωρίστηκε ο χώρος της δουλειάς από το σπίτι. Στα σπίτια των πλουσίων θα εφευρεθεί τότε το «δωμάτιο υπηρεσίας», ώστε η υπηρέτρια να μην μπλέκεται στα πόδια της οικογένειας. Αλλά η απελευθέρωση του ατόμου δεν βρίσκεται ακόμη στην ημερήσια διάταξη. Το 1929, η Βιρτζίνια Γουλφ θα υπερασπιστεί με πάθος την ανάγκη ενός «ατομικού δωματίου» ως χώρο σκέψης και δημιουργίας - αλλά η κοινωνία δεν είναι ακόμη έτοιμη να το δεχθεί. Θα χρειαστεί να έρθει η δεκαετία του '60 για να αναγνωριστεί η ανάγκη των παιδιών για δικό τους δωμάτιο. Σιγά σιγά, βοηθούντων και των διαζυγίων, η κοινωνία θα χαλαρώσει και η λειτουργία των σπιτιών θα αλλάξει. Στην καθημερινή ζωή, λέει ο κοινωνιολόγος Φρανσουά ντε Σινγκλύ στη Φιγκαρό, αυτή η χαλάρωση θα εκφραστεί με την εναλλαγή ανάμεσα στις στιγμές όπου ο καθένας είναι στον δικό του κόσμο και σ' εκείνες όπου συναντιέται με την υπόλοιπη οικογένεια, είτε κατά ομάδες (μάνα και κόρη μπροστά στο σίριαλ, πατέρας και γιος μπροστά στον ποδοσφαιρικό αγώνα) είτε όλοι μαζί.

Ωραίο ακούγεται - αλλά στην πράξη δεν είναι τόσο εύκολο. Πώς να δουλέψεις με ησυχία όταν η γυναίκα σου θέλει να ακούσει μουσική; Πώς να διαβάσεις όταν τα παιδιά θέλουν να δουν τηλεόραση; Προκειμένου να καλυφθούν όλες οι ανάγκες, τα δωμάτια αποκτούν πολλαπλούς ρόλους, το καθιστικό γίνεται τραπεζαρία, κινηματογράφος και χώρος ανάπαυσης, το μπάνιο γίνεται γυμναστήριο, το υπνοδωμάτιο συνδέεται με τον κυβερνοχώρο. Και η ανάγκη ενός ιδιωτικού χώρου παραμένει: το 53% των Γάλλων δηλώνουν πως θα ήθελαν ένα επιπλέον δωμάτιο. Η λύση δεν χρειάζεται να είναι οπωσδήποτε ριζική. Είναι αρκετό να εγκαταστήσει κανείς ένα κινητό διαχωριστικό χώρισμα ή να αξιοποιήσει τη λύση της σοφίτας.

Εκτός βέβαια αν επιλεγεί η λύση που προτείνει ο Μπεναμπάρ, ένας τραγουδιστής επηρεασμένος από τον Μπρασένς και τον Τομ Γουέιτς που ακούγεται πολύ τελευταία στη Γαλλία: «Ο κύριος θέλει να φτιάξει μια κάβα, η κυρία θέλει ένα δεύτερο μπάνιο. Θα γίνει ένα δεύτερο μπάνιο»...