Φασίστες στις εκκλησίες

Το κίνημα γεννήθηκε στην Ιταλία. «Τελειοποιήθηκε» στη Γερμανία. Και τώρα κερδίζει στρατηγικό έδαφος στις Ηνωμένες Πολιτείες, φορώντας τον θρησκευτικό μανδύα της εξτρεμιστικής ευαγγελικής Δεξιάς.

Πρόκειται φυσικά για τον φασισμό. Και ο άνθρωπος που τολμά να μιλήσει για τον κίνδυνο αυτόν είναι ο Κρις Χέτζις, πρώην επικεφαλής του γραφείου των «Νιου Γιορκ Τάιμς» στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, που βραβεύθηκε το 2002 με το Πούλιτζερ για την κάλυψη του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Στο βιβλίο του «Αμερικανοί φασίστες: Η Χριστιανική Δεξιά και ο Πόλεμος κατά της Αμερικής» (εκδ. Free Press), o Αμερικανός δημοσιογράφος καλεί τους συμπατριώτες του να συστρατευθούν για να αποτρέψουν τις προσπάθειες του Τζέρυ Φάλουελ, του Πατ Ρόμπερτσον και των λοιπών χριστιανών ιεροκηρύκων να μετατρέψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα χριστιανικό έθνος.

Ο Χέτζις γνωρίζει καλά για τι πράγμα μιλάει. Γιος ενός Πρεσβυτεριανού ιερέα, απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Χάρβαρντ, ξέρει κατ' αρχήν απ' έξω τη Βίβλο. Αλλά τον φασισμό τον οποίο περιγράφει τον γνώρισε προσωπικά. Έλαβε μέρος σε ένα συνέδριο που έγινε στη Βοστώνη, με χρηματοδότηση της οργάνωσης «Η Οικογένεια στο Επίκεντρο» του Τζέημς Ντόμπσον, όπου εκτέθηκαν τρόποι θεραπείας όσων πάσχουν από έλξη προς το ίδιο φύλο. Επισκέφθηκε το Μουσείο της Δημιουργίας στο Πίτερσμπουργκ του Κεντάκι, όπου η εξέλιξη χαρακτηρίζεται ως «το μεγάλο ψέμα». Και παρακολούθησε ένα πενθήμερο σεμινάριο Ευαγγελικών στη Φλόριντα, όπου έμαθε πώς να παριστάνει τον φίλο για να προσηλυτίζει ανθρώπους. Έμαθε επίσης ότι ο προσηλυτισμός εξαλείφει «τον φόβο μας για τον θάνατο, όχι μόνο τον δικό μας, αλλά και των ανθρώπων που αγαπάμε, όπως των παιδιών μας ή των συζύγων μας που πολεμούν στο Ιράκ».

Η χριστιανική Δεξιά δεν χρησιμοποιεί προς το παρόν τη βία για να πετύχει τους στόχους της. Θα μπορούσε να το κάνει όμως - σύμφωνα με τον συγγραφέα - αν η Αμερική δεχόταν μια νέα καταστροφική τρομοκρατική υπόθεση, αν κατέρρεε η οικονομία της ή αν γνώριζε μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή. Στην περίπτωση αυτή, άνθρωποι σαν τον Φάλουελ και τον Ρόμπερτσον θα ζητούσαν την παραδειγματική τιμωρία των ομοφυλοφίλων, την κατάργηση των συνδικάτων και των δημοσίων σχολείων και τη δίωξη των απίστων. Το συμπέρασμα είναι αβίαστο: οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν σήμερα μια εσωτερική απειλή ανάλογη με εκείνη που συνιστούσαν οι Ναζί στη Γερμανία της Βαϊμάρης. Οι νεοφασίστες ενισχύονται και από τις κοινωνικές συνθήκες. Γιατί μπορεί μεν η αμερικανική οικονομία να πηγαίνει καλά και η ανεργία να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, αλλά η μεσαία τάξη αισθάνεται να απειλείται από την παγκοσμιοποίηση, τη μετεγκατάσταση επιχειρήσεων στο εξωτερικό, την εισβολή των μεταναστών. Και αναζητεί καταφύγιο στους φονταμενταλιστές, που υπόσχονται την επουράνια δικαιοσύνη.

Η χριστιανική Δεξιά - καταλήγει ο Χέτζις - δεν πρέπει να γίνει άλλο ανεκτή, γιατί προσπαθεί να καταστρέψει την ανοχή που καθιστά δυνατή μια ανοιχτή κοινωνία. Κάτι αρχίζει να αλλάζει στην Αμερική, είναι φανερό.