Ο Mοχάμεντ και η Xούντα

«Το κορίτσι αυτό μιλά μια διεθνή γλώσσα. Οι εικόνες δεν χρειάζονται εξήγηση. Ο πόνος της γίνεται εξίσου κατανοητός στην Ισπανία, στην Παλαιστίνη ή στην Ινδία». Σάντι Αλ Κασίφ, αρχισυντάκτης του παλαιστινιακού πρακτορείου Ramatan.

Πριν από πεντέμισι χρόνια, ένα 12χρονο αγόρι που το έλεγαν Μοχάμεντ αλ Ντούρα έγινε σύμβολο της τραγωδίας ενός ολόκληρου λαού. Ο νεαρός εκείνος Παλαιστίνιος βρέθηκε εν μέσω διασταυρούμενων πυρών στη θέση Νετζαρίμ της Λωρίδας της Γάζας και έχασε τη ζωή του παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες του πατέρα του να τον προστατεύσει. Το τρομοκρατημένο βλέμμα του παιδιού, η αγωνία του πατέρα, η παράνοια της βίας που μόλις ξεκινούσε έναν καινούργιο κύκλο αποτυπώθηκαν στον φακό και προβλήθηκαν το ίδιο βράδυ στις τηλεοράσεις όλου του κόσμου. Οι Ισραηλινοί προσπάθησαν στη συνέχεια να αποδείξουν ότι το παιδί πέθανε από παλαιστινιακά, και όχι από δικά τους πυρά, αλλά η αστυνομική πλευρά της ιστορίας δεν είχε καμιά σημασία, το μόνο που μετρούσε ήταν η εικόνα, μια εικόνα που έγινε στη συνέχεια όπλο και προπαγανδιστικό εργαλείο.

Από εκείνο τον Σεπτέμβριο του 2000, που ξέσπασε η δεύτερη ιντιφάντα, έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά περισσότεροι από 700 ανήλικοι Παλαιστίνιοι. Τέσσερις απ' αυτούς άφησαν την τελευταία τους πνοή την περασμένη Παρασκευή σε μια παραλία της Γάζας. Δεν έχει τόση σημασία αν τους σκότωσε ισραηλινός πύραυλος ή παλαιστινιακή νάρκη - σε κάθε περίπτωση, τα οκτώ συνολικά μέλη αυτής της οικογένειας έπεσαν θύματα της ισραηλινής κατοχής. Αυτό που κάνει αυτή την τραγωδία να ξεχωρίζει από τις άλλες είναι η εικόνα ενός εννιάχρονου κοριτσιού που έπαιζε με τα αδελφάκια του στην άμμο και ξαφνικά έμεινε ορφανό και άρχισε να φωνάζει απελπισμένο. Αντίθετα με τον Μοχάμεντ, η Χούντα έζησε, γεγονός που κάνει την εικόνα κάπως λιγότερο δραματική. Ο συμβολισμός της όμως είναι εξίσου ισχυρός. H παράνοια είναι ίδια.

Θα αποδειχθεί άραγε αυτή η εικόνα πιο αποτελεσματική από την προηγούμενη; Θα ενισχύσει, με άλλα λόγια, όσους προσπαθούν να βρουν μια δίκαιη λύση στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση; Τίποτα δεν είναι λιγότερο σίγουρο. Πρώτον, διότι αυτοί που πράγματι αναζητούν μια λύση είναι όλο και λιγότεροι, όλο και πιο αδύναμοι, όλο και πιο απομονωμένοι. Δεύτερον, διότι η εικόνα ίσως να μην είναι εν τέλει ένα τόσο ισχυρό όπλο όσο μας αρέσει να πιστεύουμε. H εικόνα του Σαντάμ Χουσεΐν με ανοιχτό το στόμα να τον εξετάζει ένας γιατρός, που έκανε τον γύρο του κόσμου μετά τη σύλληψη του δικτάτορα το 2003, δεν απέτρεψε τη συνέχιση της αιματοχυσίας στο Ιράκ. H σκηνή με τον Αμερικανό αξιωματικό που δίνει συνέντευξη Τύπου στη Βαγδάτη ανάμεσα σε δύο φωτογραφίες του Ζαρκάουι, στη μία να είναι πιο αποφασισμένος από ποτέ και στην άλλη πιο πεθαμένος από ποτέ, μάλλον γέλια προκαλεί παρά τρόμο και δέος.