H μεγάλη μπλόφα
H ιρανική κρίση μοιάζει με μια παρτίδα πόκερ. Όλοι οι παίκτες μπλοφάρουν. Όταν ο ένας ανεβάζει το ποντάρισμά του, ο άλλος πλειοδοτεί. Κανείς δεν μοιάζει διατεθειμένος να πάει πάσο. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα. Πολύ περισσότερο που οι παίκτες δεν αποφασίζουν αυτόνομα, κάποιοι τους καθοδηγούν, κάποιοι τους επηρεάζουν. Όλα θα εξαρτηθούν έτσι από το ποιος θα επιδείξει μεγαλύτερη ψυχραιμία. Κι από το αν θα έχουν τον τελικό λόγο οι μετριοπαθείς ή οι εξτρεμιστές.
Τα στρατόπεδα στην Αμερική και την Ευρώπη λίγο-πολύ τα ξέρουμε. Πολύ λιγότερα ξέρουμε για την κατάσταση στο Ιράν. Ο Πέπε Εσκομπάρ, αναλυτής της εφημερίδας «Asia Times», διακρίνει τουλάχιστον τέσσερις ομάδες στη σύνθετη πολιτική σκηνή της χώρας αυτής (σ'ένα κείμενο που είχε επισημάνει πρόσφατα το ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΝ). H πρώτη αποτελείται από τους hojjatieh (μια ημιπαράνομη, εξτρεμιστική, αντισουνιτική οργάνωση) και την ιρανική Χεζμπολάχ, που υποστηρίζει τόσο τη λιβανική Χεζμπολάχ όσο και τον αραβικό εθνικισμό του Μουκτάντα αλ-Σαντρ στο Ιράκ. Πρόκειται για ανθρώπους συντηρητικούς στα θρησκευτικά θέματα και σοσιαλιστές στα οικονομικά. Και αρχηγός τους δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο Αχμαντινεζάντ.
H δεύτερη ομάδα αποτελείται από κληρικούς των επαρχιών, εκπρόσωπος των οποίων είναι ο ίδιος ο θρησκευτικός ηγέτης της χώρας, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Είναι συντηρητικοί, ακόμη πιο πατριώτες από τους προηγούμενους και ελέγχουν σήμερα το Κοινοβούλιο. Δεν θέλουν τον Αχμαντινεζάντ - ορισμένοι μάλιστα συγκρίνουν τη σημερινή κυβέρνηση με τη Συμμορία των Τεσσάρων στην Κίνα λίγο πριν από τον θάνατο του Μάο, το 1976. Δεν θέλουν ούτε τους Πασνταράν, τους φρουρούς της επανάστασης, για τους οποίους ο απόλυτος εχθρός είναι το Ισραήλ. Από την άποψη αυτή, είναι «αντικειμενικοί» σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών!
H τρίτη ομάδα αποτελείται από τους αριστερούς, ανθρώπους που ψήφισαν και υποστήριξαν τον Μοχάμεντ Χαταμί στο όνομα του «διαλόγου των πολιτισμών». Και η τέταρτη, και πιο απρόβλεπτη, ομάδα είναι του Χασεμί Ραφσανζανί. Ο πρώην πρόεδρος επιδιώκει δύο πράγματα: την αποκατάσταση της εθνικής και περιφερειακής ισχύος του Ιράν και τη συμφιλίωσή του με τη Δύση. Γνωρίζει ότι οι νέοι των μεγάλων πόλεων διακρίνονται από όλο και ισχυρότερα αντι-ισλαμικά αισθήματα. Θέλει να σώσει την ισλαμική επανάσταση. Αντίθετα όμως με τον Αχμαντινεζάντ, δεν θέλει να επιβάλει μια δικτατορία.
H ιδανική λύση αυτής της πυρηνικής κρίσης, συμπεραίνει ο αναλυτής των «Asia Times», θα ήταν μια «φιλελεύθερη» συμμαχία ανάμεσα στον αιώνιο πραγματιστή Ραφσανζανί - τον μόνο που μπορεί να ελέγξει τους Πασνταράν - και την ημικοσμική Αριστερά, που εξακολουθεί να θεωρεί τον Χαταμί ως το μικρότερο κακό. H συμμαχία αυτή δεν αποτελεί βέβαια τον Παράδεισο. Θα μπορούσε όμως να αποτρέψει τον πόλεμο, αποδεχόμενη για παράδειγμα την πρόταση των Ρώσων για εμπλουτισμό ιρανικού ουρανίου στο έδαφός τους.
posted by Μιχάλης Μητσός @ 11:22 π.μ.
3 comments
3 Comments:
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Μια παράδοξη αντιστροφή χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά των Αμερικανών ως προς το Ιράν, σε σχέση με τη στάση τους απέναντι στο γειτονικό Ιράκ πριν την εισβολή:
- η κοινή γνώμη θα είχε πολύ λιγότερους δισταγμούς να δεχτεί μια αεροπορική επιδρομή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, σαν αυτή που είχε αναλάβει πριν χρόνια το Ισραήλ με στόχο τους αντιδραστήρες του Σαντάμ.
Στο κάτω-κάτω, αυτή τη φορά δεν υπάρχει κανένα τερατώδες ψεύδος περί ύπαρξης όπλων μαζικής καταστροφής: το Ιράν φλερτάρει απροκάλυπτα με την ιδέα να γίνει πυρηνική δύναμη.
- αντίθετα, αυτή τη φορά σοβαρή μερίδα κυρίαρχων κύκλων στις ΗΠΑ αναστατώνεται στην προοπτική αυτή, και σπεύδει να την πολεμήσει δημόσια. Σε κάθε περίπτωση, δε γίνεται λόγος για εισβολή - όλοι κατανοούν οτι οι Αμερικανοί θα υφίσταντο τρομακτικής έκτασης ήττα σ'αυτή την περίπτωση, με τη γενίκευση του πολέμου στο Ιράκ από τους σιίτες, και την ανάφλεξη της Μέσης Ανατολής από τη Χεζμπολάχ. Όλος ο προβληματισμός λοιπόν ("χειρουργικό πλήγμα" ή όχι) αναπτύσσεται σε σχέση με
1) τη δυνατότητα ελέγχου του Ιράν από δυνάμεις στο εσωτερικό του
2) το γεγονός οτι ο χρόνος δουλεύει ενάντια στους Αμερικανούς, των οποίων η δυνατότητα παρέμβασης ξεθωριάζει μεσοπρόθεσμα.
- Με βάση τα παραπάνω, τα επιχειρήματα υπέρ ενός πλήγματος είναι
α) το ενδεχόμενο να οδηγήσουν σε αναδιάταξη δυνάμεων στο εσωτερικό του Ιράν, με την πτώση του Αχμαντινεζάντ και την επαναφορά φιλοδυτικών δυνάμεων
β) η καθυστέρηση που θα επιφέρει στην επίτευξη του πυρηνικού όπλου από το Ιράν
γ) η πίεση του χρόνου (είναι πολύ αβέβαιο το αν οι ΗΠΑ θα μπορούν καν να έχουν μια τέτοια δυνατότητα σε τρία χρόνια)
δ) η εμφάνιση στο διεθνή συσχετισμό της χρήσης τακτικού πυρηνικού όπλου, με όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό.
- Ο συνετός Μακιαβέλι θα αντέτασσε στον πρίγκηπα τα εξής αντεπιχειρήματα:
για το α) οτι ο Αχμαντινεζάντ δεν είναι δικτάτορας, αλλά εκλεγμένος με δημοκρατικές διαδικασίες επικεφαλής ενός "ιστορικού" κράτους, με έντονη πατριωτική συνείδηση του πληθυσμού και τελείως ανυπόληπτη "αντιπολίτευση" (εννοώ τα απολειφάδια του Σάχη που περιφέρονται στα πάρτυ του Λευκού Οίκου). Μια τέτοια επιχείρηση λοιπόν κινδυνεύει να παραγάγει τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα στο εσωτερικό του Ιράν και βέβαια να θέσει εντελώς εκτός ελέγχου το Ιράκ και σε ομηρεία τους κατοχικούς 150000 αμερικανούς φαντάρους που στρατοπαιδεύουν εκεί.
Στο γ), οτι δεν είναι καθόλου αθώα η
(σχεδόν δηλωμένη) υποστήριξη των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών σε ένα τέτοιο σχέδιο, καθώς θεωρούν οτι η κατάσταση που θα προκύψει ξεπερνά πλέον τις ικανότητες διαχείρισης της υπερδύναμης και θα κληθούν να "βοηθήσουν", με τα ανάλογα ανταλλάγματα.
Στο δ) οτι αν αυτό σημαίνει κάτι, θα ήταν πολύ πιό εύκολο αυτή η εισαγωγή να γίνει πχ σε μια επιχείρηση εξάλειψης της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν, ή αλλού - το τίμημα στο Ιράν θα είναι υπερβολικά υψηλό.
Η κύρια όμως αντιπαράθεση αφορά το β). Ο Μακιαβέλι θα συμβούλευε τον αμερικανό πρίγκηπα να αναδιαρθρώσει τους άξονες πάνω στους οποίους η αμερικανική ηγεμονία στηρίζεται, ώστε να κρατήσει και στη νέα εποχή. Είναι εντελώς μάταιο να παλεύεις ενάντια στο χρόνο.
Στην περίπτωση του Ιράν, αυτό σημαίνει: αποδοχή του ως πυρηνικής δύναμης, υπό τον όρο να συμμαχήσει στρατηγικά με τις ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο θα έλυνε και τα χέρια της Αμερικής για αναζήτηση μιας σταθερής λύσης στο μεσανατολικό, θα "φύτευε" στο υπογάστριο της Ρωσσίας μια πυρηνική δύναμη αντί να διαμορφώσει ένα μπλοκ με τους δύο, θα οδηγούσε σε ένα διακανονισμό που θα ξεβάλτωνε τους Αμερικανούς στο Ιράκ, και θα συγκρατούσε τους σουνίτες της Αραβικής χερσονήσου. Ισως αυτά να είναι το αντικείμενο των διαπραγματεύσεων που συστήνει ο Μπρζεζίνσκι στο πρόσφατο άρθρο του που είδαμε μεταφρασμένο στην "Ελευθεροτυπία".
Σε κάθε περίπτωση, και ανεξάρτητα από κάθε κυνική κουβέντα, είναι χρέος κάθε πολίτη της Ευρώπης και της χώρας μας να κινητοποιηθεί ενάντια σε ένα ενδεχόμενο πλήγμα στο Ιράν, όσο και αρρωστημένοι να είναι οι εγκέφαλοι που προκρίνουν μια τέτοια καταστροφική ενέργεια...
Η κρίση του Ιράν είναι η πιο καλή ευκαιρία να φανεί ποιοι από τους διεθνείς παίκτες γνωρίζουν καλύτερα τη Θεωρία παιγνίων και την χρήση της fuzzy logic. Έχετε αμφιβολίες ποιοι είναι αυτοί;
Δημοσίευση σχολίου
<< Home