Από το Μόναχο στη Ραμάλα
Το «Μόναχο» δεν το έχουμε δει ακόμη, η προβολή του στην Ελλάδα θα γίνει με καθυστέρηση μίας εβδομάδας σε σχέση με το εξωτερικό. Αν πιστέψουμε όμως έναν άνθρωπο που εμπιστευόμαστε, τον διευθυντή του Νουβέλ Ομπζερβατέρ Ζαν Ντανιέλ, την ταινία αυτή θα πρέπει να τη δουν απαραιτήτως, εκτός από εμάς, οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι. Θα τους βοηθήσει ιδιαίτερα αυτή την περίοδο που τα δεδομένα αλλάζουν και οι εντάσεις ανεβαίνουν.
Από ποια στιγμή και μετά, και σε ποιες συνθήκες, μπορεί να δικαιολογηθεί η βία; Ο Στήβεν Σπήλμπεργκ αρνείται να διαλέξει ανάμεσα στους Παλαιστίνιους τρομοκράτες που συνέλαβαν Ισραηλινούς αθλητές ως ομήρους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου, το 1972, και στους Ισραηλινούς πράκτορες που ανέλαβαν τα επόμενα χρόνια να σκοτώσουν όσο περισσότερους μπορούσαν από τους δράστες εκείνης της επίθεσης. Όσα δίκια και άδικα κι αν έχει ο κάθε πρωταγωνιστής της ισραηλινο-παλαιστινιακής κρίσης, η βία τούς καθιστά όλους εξίσου ένοχους: αυτό υποστηρίζει ο σκηνοθέτης, και η παρατήρησή του αποκτά ιδιαίτερο βάρος καθώς προέρχεται από έναν Εβραίο και Αμερικανό.
Όλα πρέπει να θυσιαστούν στην ανάγκη να υπάρξει ένα κράτος όπου οι Εβραίοι θα αισθάνονται ασφαλείς, είχε δηλώσει τότε η Γκόλντα Μεΐρ, και το επαναλαμβάνει στην ταινία η ηθοποιός που την υποδύεται. Τρεις δεκαετίες αργότερα, ύστερα από τόση βία και τόσο αίμα, πόσο ασφαλείς αισθάνονται άραγε οι Εβραίοι στο πανίσχυρο πυρηνικό τους κράτος; Πώς εξηγείται αυτός ο φόβος - για απελπισία μιλούσαν στα ρεπορτάζ τους λίγο μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων οι ανταποκριτές των δυτικών ειδησεογραφικών πρακτορείων - μπροστά στη νίκη του αντίπαλου τρομοκράτη; H ισραηλινή πρωθυπουργός είχε πει και κάτι άλλο τότε, που δεν επαναλαμβάνεται στην ταινία: «Κατηγορώ τους Παλαιστινίους επειδή σκότωσαν τα παιδιά μας, τους κατηγορώ όμως ακόμη περισσότερο επειδή μας αναγκάζουν να σκοτώσουμε τα δικά τους παιδιά». Μεγάλη κουβέντα, σοφή σχεδόν. Σε τι τραγικά αδιέξοδα οδήγησε όμως αυτός ο αλληλοσκοτωμός παιδιών...
Ο Φραντς Φάνον, ο διανοητής από τη Μαρτινίκα στον οποίο είναι αφιερωμένο το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Temps modernes με αφορμή τα 80 χρόνια από τη γέννησή του, πίστευε ότι για τους καταπιεσμένους η βία, κάθε μορφής βία, είναι επιβεβλημένη, όχι κατ' ανάγκη για να τους οδηγήσει στη νίκη (μπορεί θαυμάσια να συμβεί το αντίθετο), αλλά για να τους θεραπεύσει. Στην ταινία του Σπήλμπεργκ είναι σαφές ότι η καταπίεση στην Παλαιστίνη ενισχύει τη βία, και ότι οι Παλαιστίνιοι δεν βρίσκουν κατανόηση ούτε στα οράματά τους ούτε στις παρεκκλίσεις τους. Εξ ου και οι έντονες διαμαρτυρίες πολλών αμερικανικών και ευρωπαϊκών εβραϊκών κοινοτήτων. Οι ίδιες κοινότητες καταγγέλλουν σήμερα τη νίκη της Χαμάς. Μα δεν διδάχθηκαν τίποτα από την Ιστορία;
posted by Μιχάλης Μητσός @ 9:35 π.μ.
8 comments
8 Comments:
Μπράβο για την αναφορά στον σπουδαίο Franz Fanon.
Το βράδυ, πάω να δω την ταινία.
Τι ερώτηση είναι αυτή; Αν έστω και λίγοι είχαν διδαχτεί από την Ιστορία, αυτή δεν θα επαναλαμβανόταν συνεχώς. Και εννοώ την Ιστορία γενικά.
Συμφωνώ με τον Φράντς Φάνον και ξαναλέω ότι οι Μεν σκοτώνουν γιατί φοβούνται τη ζωή και οι Δε σκοτώνουν γιατί φοβούνται τον θάνατο.
Δεν ξέρω αν μπορεί να υπάρχει άνθρωπος που να στέκεται τόσο αποστασιοποιημένος από τα γεγονότα της Παλαιστίνης, ώστε να μπορεί η κρίση του να θεωρηθεί αντικειμενική για το ποιος έχει μεγαλύτερη μερίδα ευθύνης για το μεγάλο θανατικό της περιοχής.
Ωστόσο με έχει εντυπωσιάσει το γεγονός ότι ενώ σε άλλες περιοχές του κόσμου όπου η βία περισσεύει, οι κάτοικοι προσπαθούν να τις εγκαταλείψουν μεταναστεύοντας, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει με τους Παλαιστίνιους.
Περιμένουμε εντυπώσεις, Μαύρο Πρόβατο, έτσι;
Ημίαιμε, μάλλον δεν έχεις διαβάσει Μαρξ. Ειδάλλως θα ήξερες ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνο ως φάρσα.
Nik-athenian, δεν πρέπει να ξεχνάμε κάτι: οι Παλαιστίνιοι τελούν υπο κατοχή, ενώ οι Ισραηλινοί αποτελούν δύναμη κατοχής.
"Κ", σε φωνάζει ο λαός σου...
Ο Στήβεν Σπήλμπεργκ είναι αναμφίβολα ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες παγκοσμίως. Κατά παράδοξο τρόπο, δεν είχε κερδίσει κανένα όσκαρ σκηνοθεσίας μέχρι που γύρισε τη Λίστα του Σίντλερ ( 1993 ), έχοντας δηλώσει προκαταβολικά ότι θα δωρήσει τα κέρδη του από την ταινία υπέρ του Ισραήλ..
Η ταινία προτάθηκε για δώδεκα όσκαρ, κέρδισε εφτά, και ο Σπήλμπεργκ πήρε επιτέλους το όσκαρ που άξιζε.
Προσωπική μου γνώμη είναι ότι ο Σπήλμπεργκ έπρεπε να βραβευτεί πολύ νωρίτερα. Το 1987 γύρισε το Empire Of The Sun, ένα οπτικό-ποιητικό αριστούργημα, το οποίο όμως δεν προτάθηκε ούτε για ένα όσκαρ !
Το " Μόναχο " δεν το έχω δει, αλλά έχω διαβάσει σχεδόν όσα έχουν γραφτεί για την ταινία. Στο Ισραήλ έχουν ήδη σχηματιστεί " επιτροπές αγώνα " εναντίον της προβολής της τανίας, με το σκεπτικό ότι εξισώνει θύτες και θύματα κλπ κλπ.
Βέβαια, η ταινία του Σπήλμπεργκ δεν είναι η πρώτη που αναφέρεται στα γεγονότα των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου το 1972. Είχε προηγηθεί πριν λίγα χρόνια μια άλλη ( που δυστυχώς μου διαφεύγει ο τίτλος ) που περιγράφει την εκδικητική επιχείρηση των Ισραηλινών εκτελεστών εναντίον των επιζώντων παλαιστινίων " τρομοκρατών ", και είναι γυρισμένη από οφθαλμοφανή προπαγανδιστική Ισραηλινή σκοπιά.
Η πρώτη και πιο σοβαρή όμως σχετική ταινία ( αρχές δεκαετίας '80 )είναι το " 72 hours over Munich " με τον Φράνκο Νέρο στο ρόλο του αρχηγού των παλαιστινίων ανταρτών του Μαύρου Σεπτέμβρη που εισέβαλαν στο Ολυμπιακό Χωριό. Η ταινία θεωρήθηκε φιλοπαλαιστινιακή επειδή τονίζει την πρόθεση των παλαιστινίων ανταρτών να απαγάγουν ( και όχι να σκοτώσουν ) τους Ισραηλινούς αθλητές για να τους ανταλλάξουν με παλαιστίνιους κρατούμενους στις φυλακές του Ισραήλ. Η αιματοχυσία που ακολούθησε στο αεροδρόμιο προκλήθηκε από την "επιχείρηση διάσωσης" από τη Γερμανική αστυνομία.
Λέγεται ότι η καριέρα του Φράνκο Νέρο τελείωσε εξαιτίας της ταινίας αυτής..
Τώρα, σε ό,τι αφορά το ηθικό δίλημμα του θέματος, είναι αδιανόητο να μπουν στην ίδια ζυγαριά οι πράξεις απελπισίας κι απόγνωσης ( έστω τρομοκρατικές, χωρίς εισαγωγικά ) μιας ομάδας προσφύγων ανταρτών που θέλουν να ακουστεί σε όλο τον - ένοχα αδιάφορο - κόσμο η τραγωδία του λαού τους, με τις θεσμικά επικυρωμένες πράξεις μιας ομάδας εκτελεστών που τους στέλνει ένα οργανωμένο κράτος να διαπράξουν extra-judicial εκτελέσεις, όπως κατ'ευφημισμόν αποκαλούνται οι εν ψυχρώ δολοφονίες παλαιστινίων ανταρτών καταζητούμενων από το Ισραήλ.
Και μη ξεχνάμε ότι μιλάμε για το 1972, τότε δηλαδή που η λεγόμενη διεθνής κοινότητα δεν αναγνώριζε καν την ύπαρξη παλαιστινιακού προβλήματος.
Σήμερα, που οι διεθνείς συνθήκες άλλαξαν και ο κόσμος αναγνωρίζει στους παλαιστίνιους το δικαίωμα της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας, σίγουρα μια αντίστοιχη επιχείρηση από τους παλαιστίνιους ( δηλαδή επίθεση κατά Ισραηλινών στόχων στο εξωτερικό ) θα κρινόταν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από όλους πιστεύω. Τότε όμως τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Και η εύστοχη φιλοσοφική διάγνωση του Φράντς Φάνον μάλλον σε τέτοιες καταστάσεις αναφέρεται.
Κάνοντας τώρα ένα χρονικό άλμα από το 1972 στο 2006, και συνδυάζοντας το σημερινό με το χθεσινό άρθρο του Μιχάλη για τη νίκη της Χαμάς στις εκλογές, θεωρώ ότι το παλαιστινιακό κίνημα άλλαξε ριζικά τα τελευταία χρόνια. Το αντάρτικο της δεκαετίας του εβδομήντα και του ογδόντα με το αίτημα για ΖΩΗ, και η "εξέγερση της πέτρας" που κέρδισε τη συμπάθεια και την αλληλεγγύη όλου του κόσμου, αντικαταστάθηκαν από τον παραλογισμό του Ιερού Πολέμου και από την κουλτούρα του ΘΑΝΑΤΟΥ.
Η δημοκρατική επιλογή της πορείας αυτής, με την υπερψήφιση του σκοταδιστικού προγράμματος της Χαμάς, δεν προμηνύει καλύτερες μέρες, τουλάχιστον για το μισό του παλαιστινιακού λαού που δεν την ψήφισε..
Πάντως είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το εκλογικό αποτέλεσμα οφείλεται ΚΑΙ στο απίστευτα αφελές - για κυβερνών κόμμα - εκλογικό σύστημα που σκαρφίστηκαν οι..ειδικοί της Φατάχ. Αφού με μια μικρή διαφορά της τάξης του 3-4% η Χαμάς κέρδισε έδρες που αντιστιχούν σε διαφορά πάνω από 15% ! Μάλλον ήταν τόσο σίγουροι για το ποιος θα βγει πρώτο κόμμα..
Εν αναμονή λοιπόν των επίσημων τελικών αποτελεσμάτων ( η Φατάχ μάλλον θα κάνει ένσταση απ'ότι διαβάζω για τις έδρες σε τέσσερις περιφέρειες ), ας δούμε αν η ιστορική Φατάχ θα εξασφαλίσει τις απαιτούμενες 44 έδρες ( το εν τρίτο του συνόλου δηλαδή ) ώστε να μπορεί να θέτει βέτο σε..πιθανή πρόταση της Χαμάς για αναθεώρηση του συντάγματοςτης της Παλαιστινιακής Αρχής...
*******
Κάνοντας κατάχρηση της..έκκλησης για ένα σχόλιο, να μην αφήσω τον φίλο μου Πάνο με την προχθεσινή απορία :
A horse ! A horse ! My kingdom for a horse !
Richard iii, act v, scene iv.
********
Και ένα μεγάλο WELCOME BACK σε.. κάποιον που ήρθε απ'τα παλιά.. στον καθαρόαιμο φίλο Ημίαιμο !
Μαζί με συντροφικούς χαιρετισμούς στον πέμπτο της παρέας ( του " κοιμισμένου πυρήνα των Αθηνών "..)mouton noir !
******
Πως να υπογράψω τώρα ;; !!
Αφού με μια μικρή διαφορά της τάξης του 3-4% η Χαμάς κέρδισε έδρες που αντιστιχούν σε διαφορά πάνω από 15%!
αυτό σα να μου θυμίζει κάτι...
ναι το είδα το "Μόναχο" χτές και για μένα είναι μια από τις πιο ώριμες και ανθρώπινες ταινίες των τελευταίων χρόνων - καλύτερη από τη Λίστα στο ότι δεν πέφτει στην παγίδα του ...ασπρόμαυρου.
όσο για τα μαθήματα της Ιστορίας, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να πάει κανείς πολύ μακριά για να διαπιστώσει ότι δεν μαθαίνουν οι κοινωνίες. Δόξα τω Θεώ από λάθη μας άλλο τίποτα... Βλέπε εκλογές του '20, βλέπε '22, βλέπε δεκαετίες 40... 50... 60... 70... κλπ
" 21.." και όχι " 72 ώρες στο Μόναχο ", λέγεται η ταινία με τον Φράνκο Νέρο.
Mea culpa.
Ουδείς..άσφαλτος.
Lapsus memorandum.
*******
Πάνο, κάτι πιο πρωτότυπο δεν έχεις να μου προτείνεις ;
- Περιστρεφόμενος Δερβίσης, θα ζαλιστώ.
- chef του κόσμου, ούτε αυγά δεν ξέρω να τηγανίζω.
- ναύτης βγήκε στη στεριά, δεν ταιριάζει σε στεριανό πουλί.
- Ο πιλότος Νάγκελ πέθανε παραπονεμένος.
- Κλέφτης ποδηλάτων, το έχουν καπαρώσει οι αδελφοί Ταβιάνι.
- Ενας μεσήλικας που μετράει τα άστρα, δεν είναι τόσο ρομαντικό.
- Αυτός που αγάπησε τη Λαϊδα, δεν ήμουν εγώ.
- Πέτρα που κυλάει, ο θεός να σας φυλάει μετά !
- Ιχνηλάτης, δηλαδή σαν χαμένος που δεν ξέρει που πηγαίνει ; !
Εύρηκα !
Η ιστορία, ως ανθρώπινη διαδικασία, ΕΙΝΑΙ φάρσα. Αυτό το καταλαβαίνουν όλοι καθώς κοιτούν τα ρεπανάκια από κάτω. Τώρα, αν το είπε ή δεν το είπε και ο Μαρξ, το ίδιο κάνει.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home