Οικολογική αυτοκτονία

Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την Κίνα ότι δεν παίρνει μαθήματα από τη Δύση. Ίδρυσε, ας πούμε, μια Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος. Άφησε τους διευθυντές της να μιλούν στον ξένο Τύπο. Και κάνει ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λένε.

«Για να παράγουμε αγαθά αξίας 10.000 δολαρίων, χρειαζόμαστε επτά φορές περισσότερους πόρους από την Ιαπωνία, έξι φορές περισσότερους από τις Ηνωμένες Πολιτείες και, το χειρότερο, τρεις φορές περισσότερους από την Ινδία. Οι πρώτες ύλες μας είναι λιγοστές, δεν έχουμε αρκετή γη, και ο πληθυσμός μας αυξάνεται διαρκώς. Σήμερα ζουν στην Κίνα 1,3 δισ. άτομα, διπλάσια απ' ό,τι πριν από 50 χρόνια. Μέχρι το 2020 θα έχουν φτάσει το 1,5 δισεκατομμύριο. Οι πόλεις μεγαλώνουν, αλλά την ίδια ώρα μεγαλώνουν και οι έρημες ζώνες. Μέσα σε μισό αιώνα, η κατοικήσιμη και καλλιεργήσιμη γη μειώθηκε στο μισό. Αυτό δεν μπορεί, ούτε πρέπει να συνεχιστεί».

Αυτά έλεγε τον περασμένο Απρίλιο σε μια ασυνήθιστα ειλικρινή συνέντευξή του προς το περιοδικό Σπίγκελ ο Παν Γιουέ, υποδιευθυντής της Κρατικής Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος και ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος. Πέντε από τις δέκα πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο - σημείωνε - βρίσκονται στην Κίνα. Όξινη βροχή πέφτει στο ένα τρίτο του εδάφους της. Οι μισές ποσότητες νερού των επτά μεγαλύτερων ποταμών της είναι άχρηστες. Το ένα τέταρτο των πολιτών δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Το ένα τρίτο του αστικού πληθυσμού αναπνέει μολυσμένο αέρα. Μόνο στο Πεκίνο, το 70%-80% των θανάσιμων κρουσμάτων καρκίνου συνδέεται με το περιβάλλον. Στο μέλλον θα χρειαστεί να απομακρυνθούν 186 εκατομμύρια κάτοικοι από 22 επαρχίες. Οι υπόλοιπες επαρχίες, όμως, μπορούν να απορροφήσουν μόνο 33 εκατομμύρια άτομα. Με άλλα λόγια, η Κίνα θα αποκτήσει πάνω από 150 εκατομμύρια οικολογικούς πρόσφυγες. Και το οικονομικό της «θαύμα» θα λάβει τέλος.

Οι αριθμοί ζαλίζουν. H αλήθεια όμως είναι ότι δεν χρειάζονται αυτοί οι πρόσφυγες για να πληγώσουν θανάσιμα το «κινεζικό θαύμα». Είναι αρκετοί οι 20.000 ανθρακωρύχοι που θυσιάζονται κάθε χρόνο για την τροφοδοσία της οικονομικής μηχανής (μόνο προχθές σκοτώθηκαν 134 άνθρωποι σε ανθρακωρυχείο της Βορειοανατολικής Κίνας). Είναι ενδεικτικό το «τοξικό Τσερνόμπιλ» των περασμένων εβδομάδων και ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε. Άνθρωποι σαν τον Παν Γιουέ έχουν προτείνει την εισαγωγή ενός νέου δείκτη που θα λέγεται «πράσινο ΑΕΠ» και θα λαμβάνει υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος της ανάπτυξης. Αλλά οι φωνές τους πνίγονται από τις ενθουσιώδεις κραυγές των φανατικών της οικονομικής ανάπτυξης, η οποία φτάνει σήμερα το 9,5%. Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν ότι μια ανθηρή οικονομία εγγυάται την πολιτική σταθερότητα. Κάνουν λάθος: το αποδεικνύουν οι δεκάδες χιλιάδες εξεγέρσεις που καταγράφονται κάθε χρόνο στη χώρα. Όσο διευρύνεται το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών τόσο η λαϊκή οργή θα φουντώνει. Πόσες ακόμη Τιαν Ανμέν μπορεί να αντέξει η Κίνα;