Πορνογραφία, αυτή η ατίθαση

Στη Γαλλία γίνονται αυτόν τον καιρό ενδιαφέροντα πράγματα. Καίγονται μερικές χιλιάδες αυτοκίνητα παραπάνω από το συνηθισμένο. Οι σοσιαλιστές αναζητούν αγωνιωδώς ταυτότητα. Κυκλοφορεί το πιο τολμηρό, το πιο κατατοπιστικό, το πιο τρυφερό Λεξικό της Πορνογραφίας.

Δεν πρόκειται ούτε για εγκυκλοπαίδεια ούτε για μεγεθυντικό καθρέφτη διάσπαρτων αντικειμένων, λέει ο διευθυντής της έκδοσης Φιλίπ Ντι Φολκό. Το λεξικό αυτό φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πλήρη χαρτογράφηση της πορνογραφίας. Δεν επιδιώκει να την παρουσιάσει ούτε πιο όμορφη ούτε πιο άσχημη απ' ό,τι είναι. Ούτε πιο επαναστατική ούτε πιο αντιδραστική. Θέλει μόνο να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση μιας περιθωριακής πολιτιστικής πρακτικής που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε ταμπού. Για τον σκοπό αυτό ζήτησε τη βοήθεια των φιλοσόφων.

(«ΣΥΝΟΥΣΙΑ. Σύμφωνα με τη μονόδρομη σκέψη που φαίνεται να επικρατεί στον τομέα των ετεροφυλόφιλων σχέσεων, μπορείς να αγαπήσεις μόνο έναν άνθρωπο τη φορά, κι όποιος αγαπά περισσότερους είναι ψεύτης. H ίδια σκέψη ορίζει ότι η ηδονή απορρέει με "φυσιολογικό τρόπο" μόνο από τη συνουσία. Πρόκειται για μια τυραννία, για την άρνηση της ελευθερίας της επιλογής. H συνουσία προσφέρει ηδονή μόνο σε έναν συγκεκριμένο αριθμό γυναικών, αλλά όχι στην πλειοψηφία. H συνουσία είναι ο πιο δύσκολος δρόμος για τον οργασμό». Γκαμπριέλ Κον-Μπεντίτ, φιλόσοφος)

Το Λεξικό κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις (PUF), κάτι που θα ήταν αδιανόητο μέχρι πριν από δέκα χρόνια. Περιλαμβάνει 450 λήμματα γραμμένα από διανοούμενους πρώτης γραμμής, όπως οι φιλόσοφοι Ζαν-Λυκ Νανσύ και Τζούλια Κρίστεβα, ο ανθρωπολόγος Μωρίς Γκοντελιέ, ο συγγραφέας Βενσέν Μπορέλ. Δεν λείπουν οι βιογραφίες: στο γράμμα Π συναντάμε τον Παζολίνι, έναν «εραστή της πορνογραφίας», στο γράμμα T βρίσκουμε τον Φρανσουά Τρυφώ (που έλεγε ότι «αν το σεξ είναι πολύ εμφανές, χάνεται η αγωνία»), στο γράμμα X εμφανίζεται απροσδόκητα ο Χίτσκοκ, κι ας μην έχει υπάρξει στις ταινίες του ούτε μία γυμνή σκηνή.

(«ΚΡΑΥΓΗ. Στα βιβλία του Σαντ, και στην ερωτική λογοτεχνία, οι κραυγές συνοδεύουν πάντα τη σεξουαλική πράξη, και ιδιαίτερα την υπέρτατη στιγμή της. Το ίδιο συμβαίνει στον κινηματογράφο, είτε είναι πορνογραφικός είτε όχι. Σε κάθε περίπτωση, η λέξη χρησιμεύει για να δείξει αυτό που δεν είναι ορατό ή για να υπογραμμίσει την υπερβολή σε αυτό που προβάλλεται». Ζαν-Λυκ Νανσύ, φιλόσοφος)

H πιο δύσκολη λέξη είναι η ίδια η πορνογραφία. Όπως γράφει ο Ντι Φολκό στην εισαγωγή του, η λέξη αυτή μοιάζει να ξεφεύγει απ' όλους τους ορισμούς, κι έτσι ξέρουμε καλύτερα τι δεν είναι παρά τι είναι, ξέρουμε το πώς αλλά όχι το γιατί, την αναγνωρίζουμε αλλά δεν τη γνωρίζουμε. Με τη βοήθεια του λεξικού αυτού θα τη μάθουμε καλύτερα.

(«ΟΛΟΤΗΤΑ. H πορνογραφία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιθυμία να δείξει τα πάντα, στην οποία αντιστοιχεί συμμετρικά η επιθυμία να δούμε τα πάντα». Σ. Γκοντέν, συγγραφέας)