Ξεχνούν, αλλά δεν συγχωρούν

Κάποτε, τον ρόλο της διάλυσης των μύθων γύρω από τους Άραβες τον είχε αναλάβει ο Παλαιστίνιος Έντουαρντ Σαΐντ. Μετά τον θάνατό του, αναλαμβάνει να καλύψει το κενό με εξίσου πειστικό τρόπο η Ιρανή Μαργιάνε Σατράπι.

Υπάρχουν μουσουλμάνες που φορούν μίνι φούστα; Συναντά κανείς μουσουλμάνους με λιγότερες από δυο-τρεις συζύγους; Έχει νόημα ο όρος «εκκοσμικευμένος μουσουλμάνος;». Στο μυαλό των Δυτικών, γράφει η συγγραφέας της δημοφιλούς σειράς κόμικς «Περσέπολις» στο τελευταίο τεύχος του ιταλικού περιοδικού MicroMega, οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι κατά το μάλλον ή ήττον αρνητικές. Κάθε μουσουλμάνος έχει μακριά γένια και είναι φανατικός. Κάθε μουσουλμάνα φορά μαντίλα. Αυτή η εικόνα που έχει η Δύση για το ισλάμ αποτελεί ένδειξη μιας δημοκρατικής κρίσης στις ίδιες τις δυτικές κοινωνίες. Αν οι μουσουλμάνοι θεωρούνται «μη ανθρώπινοι», είναι πιο εύκολο να τους κάνει κανείς ό,τι θέλει. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, αφού πέφτουν οι ηθικοί φραγμοί. H Δύση δεν καταλαβαίνει πως όταν χρησιμοποιεί με ισοπεδωτικό τρόπο το ισλάμ, καταλήγει να το αντιμετωπίζει όπως ακριβώς και ο Μπιν Λάντεν.

Μέχρι την επανάσταση του 1979, το Ιράν ήταν η χώρα του Χίλιες και Μια Νύχτες, των ιπτάμενων χαλιών και της Σοράγια. Μέσα σε μια νύχτα, όλα άλλαξαν. Τα ιπτάμενα χαλιά έγιναν πύραυλοι και η Σοράγια έγινε μια υστερική. Κανείς στη Δύση δεν θυμάται ότι, πριν από το 1979, οι Ιρανοί είχαν κάνει στη διάρκεια του εικοστού αιώνα άλλες δύο επαναστάσεις: το 1906 με τη συνταγματική μοναρχία και το 1951 με την εθνικοποίηση του πετρελαίου. Κανείς δεν θέλει να παραδεχθεί ότι αν οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν είχαν ανατρέψει τον Μοσαντέκ το 1953, το Ιράν θα είχε εξαγάγει στην περιοχή τη δημοκρατία και όχι, όπως συνέβη 26 χρόνια αργότερα, την ισλαμική επανάσταση. Κανείς δεν κάθησε να αναλύσει γιατί αυτή η επανάσταση στράφηκε γρήγορα κατά της Δύσης. Οι Ευρωπαίοι, περισσότερο και από τους Αμερικανούς, λησμονούν ότι τα 200 τελευταία χρόνια έχουν εμπλακεί ενεργά σε κατακτήσεις και βιαιότητες. Αλλά οι λαοί έχουν ένα είδος γενετικής μνήμης. Θα έπρεπε να συγχωρούν, αλλά να μην ξεχνούν. Στην πραγματικότητα, ξεχνούν αλλά δεν συγχωρούν. Έτσι, πολλοί Ιρανοί μισούν σήμερα τους Άγγλους, χωρίς να γνωρίζουν γιατί.

Στο Ιράν, τονίζει η Μαργιάνε Σατράπι, υπάρχει σήμερα ένα 15% εξτρεμιστών. Μα τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν και στην Ευρώπη: αρκεί να σκεφτεί κανείς πόσοι ψηφίζουν στη Γαλλία τον Λεπέν. H διαφορά είναι ότι στο Ιράν αυτή η μειοψηφία διαθέτει όπλα, διαθέτει εξουσία. Και το Σύνταγμα είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκλείει οποιαδήποτε αλλαγή μέσω της ψήφου. Από πότε όμως συγχέουμε τους λαούς με τις ηγεσίες τους; Τι νόημα θα είχε άραγε να περιγράφουν οι μουσουλμάνοι συλλήβδην τους Δυτικούς με τον όρο «χριστιανοί»;