O πόλεµος της Σαµάνθα

Τον Δεκέµβριο του 2003, ο Τοµ Χέιντεν είχε µια µακρά και ενδιαφέρουσα συνοµιλία µε τη Σαµάνθα Πάουερ. Το βιβλίο της τελευταίας, µε τίτλο «Ενα πρόβληµα από την κόλαση: η Αµερική και η εποχή της γενοκτονίας», είχε µόλις τιµηθεί µε το βραβείο Πούλιτζερ. Και ο Χέιντεν, πρώην σύζυγος της Τζέιν Φόντα και παλιά καραβάνα από τα κινήµατα της δεκαετίας του ‘60, ήθελε να δει πώς σκεφτόταν µια ακτιβίστρια κατά τριάντα χρόνια νεώτερή του (που επιπλέον ήταν Ιρλανδοαµερικανίδα όπως και ο ίδιος). Αυτό που τον κατέπληξε ήταν ακριβώς ο ηλικιακός παράγων. Αν η συνοµιλήτριά του είχε ζήσει τις κινητοποιήσεις κατά του Πολέµου στο Βιετνάµ, θα είχε ενταχθεί στη ριζοσπαστική Αριστερά και θα αντιµετώπιζε την αµερικανική ισχύ µε καχυποψία. Επειδή όµως ως ανεξάρτητη δηµοσιογράφος είδε τη βία και τον θάνατο στη Γιουγκοσλαβία, αδυνατούσε να χωνέψει ότι η χώρα της θα µπορούσε να παραµείνει ουδέτερη. Και τάχθηκε χωρίς δισταγµό υπέρ µιας στρατιωτικής επέµβασης για να σταµατήσει η γενοκτονία.

Κάποια στιγµή, ο Χέιντεν τη ρώτησε αν θα είχε συµφωνήσει και µε την αποστολή χερσαίων στρατευµάτων στα Βαλκάνια για να πολεµήσουν µε τους Σέρβους. «Είναι µια µεγάλη συζήτηση», του απάντησε. «Ισως την κάνουµε στο µέλλον».

Το 2004, η Πάουερ υποστήριξε την εκστρατεία του στρατηγού Ουέσλεϊ Κλαρκ (από τους πρωταγωνιστές του Πολέµου στο Κόσοβο) για την προεδρία. Και τον επόµενο χρόνο παρουσιάστηκε στο γραφείο ενός νέου γερουσιαστή και προσέφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες της. Ο γερουσιαστής λεγόταν Μπαράκ Οµπάµα. Συνεργάστηκε στενά µαζί του, αλλά στη διάρκεια των προκριµατικών εκλογών του 2008 αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το επιτελείο του όταν αποκάλεσε τη Χίλαρι Κλίντον «τέρας». Εµεινε για λίγο στην αφάνεια, αλλά στη συνέχεια επέστρεψε στο πλευρό του Οµπάµα και έγινε µέλος του Συµβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.

Σήµερα, η 40χρονη Σαµάνθα Πάουερ θεωρείται ο άνθρωπος που έπεισε τον αµερικανό πρόεδρο να επέµβει στρατιωτικά στη Λιβύη. Οπως γράφει ο Χέιντεν στο περιοδικό The Nation, το νέο δόγµα του Οµπάµα µοιάζει να ξεπήδησε από τα γραπτά αυτής της παθιασµένης γυναίκας – ή αυτού του «ανθρωπιστικού γερακιού», όπως την αποκαλούν στην Ουάσιγκτον. Αν η επέµβαση πετύχει και ο Καντάφι αποχωρήσει σύντοµα από την εξουσία, η Πάουερ θα δικαιωθεί. Αν όµως οι βοµβαρδισµοί συνεχιστούν για καιρό κι αρχίσουν τα λάθη και οι παράπλευρες απώλειες, ο αµερικανός πρόεδρος θα κατηγορηθεί ότι επηρεάζεται από ερασιτέχνες.

Το µεγαλύτερο πρόβληµα µε την κοσµοθεωρία της Πάουερ – σηµειώνει ο Χέιντεν – είναι ο ελιτισµός της, που θεωρεί πως όποιος ενδιαφέρεται για την εσωτερική πολιτική αποτελεί εµπόδιο στην παγκόσµια µάχη για τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Στον δικό της κόσµο υπάρχει ένας απεριόριστος προϋπολογισµός για µια απεριόριστη σειρά ανθρωπιστικών επεµβάσεων στο εξωτερικό. Οµως ο µέσος Αµερικανός δύσκολα θα δεχθεί να πέσει το βιοτικό του επίπεδο για να ζουν ελεύθεροι οι Λίβυοι ή οι Σύροι.

Ενα άγαλµα στην κεντρική πλατεία της Βεγγάζης, πάντως, η Σαµάνθα Πάουερ το έχει εξασφαλίσει.