Δώστε πίσω τον Λάρι!

Η αγγλική λέξη churn είναι δύσκολο να µεταφραστεί. Οπως µας πληροφορεί το λεξικό του in.gr, ως ουσιαστικό σηµαίνει «δοχείο παρασκευής βουτύρου» και ως ρήµα σηµαίνει κυριολεκτικά «ανακατεύω το γάλα» και µεταφορικά «παράγω κάτι µε το τσουβάλι, ξεπετώ». Ισως µπορούµε τώρα να υποπτευθούµε τι σηµαίνει ο νεολογισµός «churnalism» (από το churn και το journalism, δηµοσιογραφία) που δηµιούργησε στη Βρετανία το Media Standards Trust, ένας οργανισµός που ιδρύθηκε το 2006 για να αντιµετωπίσει την πτώση του επιπέδου της δηµοσιογραφίας.

Ολα αυτά είναι θεωρητικά. Η πρακτική εφαρµογή τους είναι η ιστοσελίδα churnalism.com, που λειτουργεί ως εξής: ο περίεργος χρήστης αντιγράφει στον ενδεδειγµένο χώρο ένα δελτίο Τύπου, πατάει ΟΚ, και το «µίξερ» συγκρίνει αυτό το κείµενο µε διάφορα άρθρα που έχουν δηµοσιευθεί στον Τύπο. Τα αποτελέσµατα είναι εντυπωσιακά. Η Ντέιλι Μέιλ αντέγραψε κατά 98% ένα δελτίο Τύπου που έλεγε ότι «οι Βρετανίδες ξοδεύουν περισσότερα χρήµατα για την εµφάνισή τους παρά για την υγεία τους». Οι Τάιµς δηµοσίευσαν ένα άρθρο που κατά 53% αποτελούσε πιστή αντιγραφή της ανακοίνωσης µιας οργάνωσης, η οποία επέκρινε τη µεταναστευτική πολιτική των Εργατικών. Ιδιαίτερη προτίµηση δείχνουν οι εφηµερίδες για τις διαφηµιστικές ανακοινώσεις των σούπερ µάρκετ: η Γκάρντιαν, ας πούµε, αντιγράφει συνήθως τα δελτία της αλυσίδας Waitrose…

«Ο κόσµος δεν µπορεί να φανταστεί µε πόσο churn τον ταΐζουν κάθε µέρα», λέει ο Μάρτιν Μουρ, διευθυντής του MST. Ο ανεξάρτητος σκηνοθέτης Κρις Ατκινς που µίλησε µαζί του, θέλησε να επιβεβαιώσει αυτόν τον ισχυρισµό. ∆ηµιούργησε λοιπόν µια σελίδα στο facebook µε ψευδώνυµο και άρχισε να εφευρίσκει ιστορίες. Μία από αυτές, µε θέµα ένα µικροτσίπ που ειδοποιεί τον σύντροφο µιας γυναίκας κάθε φορά που εκείνη τον απατά (!), δηµοσιεύθηκε αυτούσια στην Ντέιλι Μέιλ, αποτέλεσε για µέρες το πιο διαβασµένο θέµα στην ιστοσελίδα της και αναπαρήχθη από µέσα ενηµέρωσης σε όλο τον κόσµο, ακόµη και από πρωινές εκποµπές της αµερικανικής τηλεόρασης. Η πιο επιτυχηµένη ιστορία του, όµως, ήταν µια υποθετική εκστρατεία µε στόχο να του επιστραφεί ο νέος γάτος της Ντάουνινγκ Στριτ, ο Λάρι, αφού υποτίθεται ότι ανήκε στη θεία του! Οι βρετανικές εφηµερίδες υιοθέτησαν αµέσως την έκκληση του Ατκινς, µε τη Metro να τιτλοφορεί το «ρεπορτάζ» της: «Αγαπητέ Ντέιβιντ Κάµερον, κλέψατε τον γάτο της θείας µου, σας παρακαλώ να της τον δώσετε πίσω!.»

Είναι φανερό ότι όλα αυτά δεν αποτελούν την καλύτερη διαφήµιση της σηµερινής βρετανικής (και όχι µόνο) δηµοσιογραφίας. Το µόνο αισιόδοξο είναι ότι το άρθρο από το οποίο αντλήσαµε τις παραπάνω πληροφορίες, και αναφέρεται µεταξύ των άλλων σε ατοπήµατα της Γκάρντιαν, δηµοσιεύθηκε στην… Γκάρντιαν. Κανείς δεν έκρινε σκόπιµο να το λογοκρίνει. Η εφηµερίδα αυτή έχει αποδείξει άλλωστε ότι δεν φοβάται την αυτοκριτική, δηµοσιεύοντας σε τακτική βάση τα λάθη που παρεισφρέουν στο καθηµερινό της φύλλο.

Ισως αυτός είναι και ο µόνος τρόπος να ανακτήσει – να ανακτήσουµε – την εµπιστοσύνη των αναγνωστών.