Κι αν το ντόµινο σταµατήσει;

Το αγαπηµένο παιχνίδι των πολιτικών αναλυτών αυτές τις ηµέρες είναι το ντόµινο. Οχι το γνωστό ντόµινο που παίζαµε µικροί (εντάξει, εµείς οι µεσήλικοι), αλλά το στρατηγικό ντόµινο της Μέσης Ανατολής, δηλαδή το στοίχηµα ποιος θα ακολουθήσει τον Μπεν Αλι και τον Μουµπάρακ. Θα είναι ο Καντάφι; Θα είναι ο Σάλεχ της Υεµένης ή µήπως ο βασιλιάς αλ-Χαλίφα του Μπαχρέιν; Ενας αρθρογράφος στο Huffington Post εκφράζει τη βεβαιότητα ότι το επόµενο καθεστώς που θα πέσει είναι της Αλγερίας. Και αυτό επειδή στη χώρα αυτή ανακοινώθηκε ότι σε λίγες ηµέρες αίρεται η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάτι που σηµαίνει ότι ένα µέρος του καθεστώτος στρέφεται εναντίον του εαυτού του.

Κι αν όλα αυτά είναι άτοπα; Αν οι συνθήκες που προκάλεσαν την πτώση των δύο δικτατόρων δεν πληρούνται στις χώρες που µας απασχολούν τις τελευταίες ηµέρες; Η Τυνησία και η Αίγυπτος, γράφει ο Πιερ Ασκί στον ιστότοπο Rue89, έχουν αρκετά κοινά σηµεία: έναν αξιωµατικό που πέταξε τη στολή κι έβαλε κοστούµι και γραβάτα, ένα στρατό µε δηµοκρατικές καταβολές, ένα σχετικά οµοιογενή πληθυσµό, µια σηµαντική µεσαία τάξη και ένα κοινωνικό χάσµα ανάµεσα στους εύπορους και τους υπολοίπους. Οι συνθήκες αυτές επέτρεψαν τη συνάντηση ανάµεσα σε µια µοντέρνα νεολαία, µε πρόσβαση στα παγκόσµια κοινωνικά δίκτυα, και σε εκείνους που δεν έχουν επωφεληθεί από την ανάπτυξη. Μια συνάντηση που παρακολουθούσε µάλλον θετικά ο στρατός, ο οποίος αρνήθηκε να στραφεί εναντίον του λαού.

Οι υπόλοιπες χώρες έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες που δεν µπορεί να παραγνωριστούν στο όνοµα ενός µηχανικού µιµητισµού: το Μπαχρέιν έχει τους σιίτες, η Ιορδανία τους βεδουίνους, η Υεµένη τις φυλές, το Μαρόκο τη µοναρχία, η Αλγερία µια αιµατηρή ιστορία, το ίδιο και ο Λίβανος. Επιπλέον, απουσιάζει πια το στοιχείο της έκπληξης. Αντίθετα µε τους δεινοσαύρους που κυβερνούσαν την Τυνησία και την Αίγυπτο, οι άλλοι δυνάστες έχουν συνειδητοποιήσει πως οι νέοι δεν µπαί νουν στο facebook µόνο για να φλερτάρουν ή να ανταλλάξουν φωτογραφίες. Καµιά φορά, ετοιµάζουν και εξεγέρσεις. Ετσι, όταν δόθηκε στην Αλγερία το σύνθηµα να βγει ο κόσµος στους δρόµους, οι αστυνοµικοί ήταν περισσότεροι από τους διαδηλωτές. Κι όταν οι Αρχές του Μπαχρέιν αποφάσισαν να καθαρίσουν την Πλατεία του Μαργαριταριού, το έκαναν µέσα στη νύχτα, όταν οι διαδηλωτές κοιµόντουσαν.

Ολα αυτά δεν σηµαίνουν ότι οι δικτάτορες, οι βασιλιάδες και οι αγιατολάδες µπορούν να κοιµούνται ήσυχοι. Οι αναλυτές που θεωρούσαν ότι σε αυτή την περιοχή του κόσµου οι λαοί είναι καταδικασµένοι να διαλέξουν ανάµεσα στη λογοκρισία των στρατιωτικών και στους φετφάδες των ισλαµιστών διαψεύστηκαν από µια µαχητική νεολαία, που δεν θέλει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Πολλά θα εξαρτηθούν τώρα από την πορεία των εξεγέρσεων της Τύνιδας και του Καΐρου: αν δεν προδώσουν τους πρωταγωνιστές τους, θα αποτελέσουν ένα πολύτιµο προηγούµενο.