Τo πραγµατικό έγκληµα

Οποιος πίστευε, µε αφορµή την οικονοµική κρίση, ότι η οργή της κοινής γνώµης θα περιοριζόταν στις εταιρείες της Γουόλ Στριτ έκανε λάθος. Η διαρροή στον Κόλπο του Μεξικού θέτει στο στόχαστρο τις µεγάλες εταιρείες πετρελαίου. Καιρός ήταν.

Πριν από δέκα χρόνια, σ' ένα γεύµα στο Σίτυ όπου επίσηµος προσκεκληµένος ήταν ο πρόεδρος µίας από τις µεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσµου, ο δηµοσιογράφος Ανατόλι Καλέτσκι τον ρώτησε γιατί η εταιρεία του επενδύει τόσο λίγα χρήµατα σε προγράµµατα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Η απάντηση που περίµενε ήταν ότι οι νέες τεχνολογίες δεν θα πάρουν ποτέ τη θέση του πετρελαίου. Αλλά έκανε λάθος. Ο συνοµιλητής του παραδέχθηκε ότι κάτι τέτοιο θα µπορούσε κάποια στιγµή να συµβεί, ισχυρίστηκε όµως ότι δεν ήταν σαφές ποια τεχνολογία θα υπερίσχυε, και κατά συνέπεια δεν µπορούσε να πείσει τους µετόχους να διακινδυνεύσουν κάποια επιλογή.

Ετσι, παρά τις συζητήσεις για τους κινδύνους από την κλιµατική αλλαγή, οι επενδύσεις στην έρευνα παρέµειναν την τελευταία δεκαετία σε πολύ χαµηλό επίπεδο. Η αµερικανική κυβέρνηση διέθεσε για τον σκοπό αυτό το ένα δέκατο τέταρτο των δαπανών της για στρατιωτικούς σκοπούς. Ο ιδιωτικός τοµέας έµεινε ακόµη πιο πίσω. Η συνολική δαπάνη για την έρευνα σε όλες τις µη ανθρακούχες ενεργειακές µορφές, συµπεριλαµβανοµένης της πυρηνικής ενέργειας, ήταν την τελευταία δεκαετία µόλις διπλάσια του ποσού που διέθεσε η Μicrosoft για την αναβάθµιση του Windows και του Οffice. Είναι αλήθεια ότι, για να στηρίξει το σύνθηµα «Βeyond Ρetroleum», η ΒΡ επένδυσε 45 εκατοµµύρια δολάρια στη Solarex, τη µεγαλύτερη εταιρεία ηλιακής ενέργειας στον κόσµο. Την ίδια ακριβώς περίοδο, όµως, πλήρωνε 70 εκατοµµύρια δολάρια για να αγοράσει τους πετρελαϊκούς οµίλους Αmoco και Αrco και να γίνει ο µεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου της Αµερικής….

Ο πρόεδρος Οµπάµα υποστηρίζει σήµερα ότι η διαρροή στον Κόλπο του Μεξικού θα αλλάξει για πάντα το παγκόσµιο ενεργειακό τοπίο. Αλλά η πολιτική µιας κυβέρνησης δεν µπορεί να εξαντλείται σε εκτιµήσεις. Οι πετρελαιάδες και οι επενδυτές - γράφει ο Καλέτσκι στους «Τάιµς» - πρέπει να υποχρεωθούν να αναγνωρίσουν ότι το πραγµατικό κόστος και οι κίνδυνοι της εξόρυξης πετρελαίου για την κοινωνία είναι πολύ µεγαλύτερα από το κόστος και τους κινδύνους των επενδύσεων σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Ο εθισµός της Δύσης µε το πετρέλαιο δεν έχει απλώς καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Δεν επιδοτεί απλώς µερικά από τα πιο αυταρχικά καθεστώτα του κόσµου µε ένα τρισεκατοµµύριο δολάρια ετησίως. Εµποδίζει και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπου κοινωνίες βασισµένες στη γνώση (όπως η Ευρώπη και η Αµερική) θα είχαν σοβαρό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα. Αυτό είναι το πραγµατικό έγκληµα της ΒΡ και των συνενόχων της.