Ενα βίαιο λυκόφως

«Αν έχεις µια υπεράκτια εξέδρα άντλησης πετρελαίου που βρίσκεται πέρα από τη δικαιοδοσία µιας χώρας και µπορείς να ρίξεις χηµικά στη θάλασσα, θα το κάνεις».

Αυτό είπε ο Σαντάντ αλ-Χουσεϊνί, πρώην αντιπρόεδρος της Saudi Αramco και αρµόδιος για την εξόρυξη και την παραγωγή, στον Πίτερ Μάας, συγγραφέα του βιβλίου Αργός Κόσµος: Το βίαιο λυκόφως του πετρελαίου. Και συνέχισε: «Αν πρέπει να εγκαταλείψεις µιαν εγκατάσταση που ρυπαίνει, θα την εγκαταλείψεις χωρίς να την καθαρίσεις. Αν έχεις προσλάβει ανθρώπους και µπορείς να τους βάλεις να δουλέψουν σε ένα µολυσµένο περιβάλλον όπου υπάρχει διοξείδιο του θείου, θα το κάνεις. Ολοι αυτοί είναι τρόποι όπου µπορείς να πεις, `δεν είναι δικό µου το πρόβληµα, δεν είναι δικό µου το κόστος`».

Η εξόρυξη του πετρελαίου είχε πάντα καταστροφικές επιπτώσεις τόσο για τους ανθρώπους που δούλευαν όσο και για εκείνους που έµεναν στην περιοχή. Στον Ισηµερινό, γράφει ο Γιόχαν Χάρι στην Ιντιπέντεντ, οι εταιρείες πετρελαίου διοχετεύουν νερό στις πετρελαιοπηγές της Αµαζονίας προκειµένου να αντλήσουν πετρέλαιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα να δηµιουργείται στο υπέδαφος µια τοξική σούπα υδραργύρου, βενζολίου και εξασθενούς χρωµίου. Επί πολλές δεκαετίες, οι εταιρείες έριχναν ανενόχλητες αυτή τη σούπα στα γειτονικά ποτάµια, προκαλώντας τερατογενέσεις και επιδηµία καρκίνων. Ενα αµερικανικό δικαστήριο υπολόγισε ότι το ύψος της αποζηµίωσης για την καταστροφή τόσο πολλών ζωών φτάνει τα 27 δισεκατοµµύρια δολάρια.

Τέτοια επεισόδια υπάρχουν χιλιάδες τις τελευταίες δεκαετίες. Και κάθε τόσο ένα τυχαίο γεγονός έρχεται να µας βγάλει από τον λήθαργο και να µας δείξει ότι οι καθηµερινές µας συνήθειες - η µετακίνηση µε το αυτοκίνητο, τα ψώνια, τα ταξίδια, η κατανάλωση τροφίµων που δεν καλλιεργούµε - δεν είναι και τόσο αθώες. Η τελευταία χρονιά που ο άνθρωπος ανακάλυψε περισσότερο πετρέλαιο απ' αυτό που χρησιµοποιούσε ήταν το 1979. Οι πηγές οι οποίες έχουν αποµείνει έχουν όλο και δυσκολότερη πρόσβαση, καθώς βρίσκονται κάτω από τους ωκεανούς, στην Αρκτική ή σε εµπόλεµες ζώνες. Η µάχη για την εκµετάλλευσή του θα οδηγήσει σε νέους πολέµους, σε νέες καταστροφές.

Επιπλέον, όπως υπολογίζει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, αν αντλήσουµε και κάψουµε το εναποµείναν πετρέλαιο, η θερµοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 6 βαθµούς Κελσίου. Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις; Φυσικά: η κάλυψη του 0,3% της Σαχάρας µε ηλιακούς συλλέκτες αρκεί για να ικανοποιηθούν επ' αόριστον οι ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης. Είναι ακριβές αυτές οι λύσεις; Φυσικά, αλλά ακόµη ακριβότερη είναι η σηµερινή ενεργειακή πολιτική. Κάθε χρόνο δαπανώνται 250 µε 400 δισ. δολάρια για επιδότηση της χρήσης των ορυκτών καυσίµων έναντι µόλις 12 δισ. που διατίθενται για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Λοιπόν; Πότε θα γίνουν οι πρώτες διαδηλώσεις µε αίτηµα την αντιστροφή αυτών των ποσών;