Περιµένοντας τις νέες φούσκες

Μαθηµατικός, κοινωνιολόγος και µαθητής του Κλωντ Λεβί-Στρως, ο 63χρονος Βέλγος Πολ Ζοριόν προέβλεψε το 2004 µε το βιβλίο του «Προς µια κρίση του αµερικανικού καπιταλισµού;» την κρίση των subprimes. Το περιοδικό «Le Ρoint» του έκανε µερικές ερωτήσεις.

Μετά την Ελλάδα, έρχονται κι άλλοι; «Η Ευρώπη δεν έχει δικαίωµα να κάνει λάθος. Ο καλύτερος τρόπος να µειωθεί ο ισπανικός κίνδυνος είναι να επιδειχθεί αποφασιστικότητα για τη σωτηρία της Ελλάδας. Το διακύβευµα είναι τεράστιο, γιατί αν πέσει η Ισπανία θα παρασύρει και όλους τους υπόλοιπους. Θα κυριαρχήσει τότε το ο σώζων εαυτόν σωθήτω».

Αν τα πράγµατα δεν πάνε καλά, είναι πιθανή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ; «Οχι. Η Ελλάδα θα έπρεπε στην περίπτωση αυτή να προχωρήσει σε υποτίµηση σε ένα πολύ εχθρικό διεθνές οικονοµικό περιβάλλον. Η υποτίµηση θα ήταν λογική αν είχε υιοθετηθεί η λύση του bancor που είχε προτείνει ο Κέινς το 1944 στο Μπρέτον Γουντς. Επρόκειτο για ένα διεθνές σύστηµα πληρωµών που τιµωρούσε τις χώρες οι οποίες κάνουν υπερβολικές εξαγωγές ή εισαγωγές. Οταν µια χώ ρα αποµακρύνεται από την ισορροπία, είτε υποχρεώνεται να ανατιµά το νόµισµά της είτε της επιτρέπε ται να το υποτιµά. Οι Αµερικανοί απέρριψαν εκείνο το σύστηµα και επέβαλαν το δολάριο. Και µε το ευρώ, αυτό το παιχνίδι δεν είναι επιτρεπτό».

Αρα, ποιος είναι αυτή τη στιγµή ο κίνδυνος; «Πολλές χώρες καταδικάζονται σήµερα στη λιτότητα, τη στιγµή που για να βγουν από την επικίνδυνη ζώνη θα έπρεπε να χρησιµοποιήσουν όλους τους πόρους τους για να αυξήσουν την αγοραστική δύναµη των νοικοκυριών. Το πρόβληµα γίνεται ακόµη µεγαλύτερο αν λάβει κανείς υπόψη ότι υπάρχουν φούσκες που δεν έχουν ακόµη σκάσει. Ολοι ξέρουν ότι υπάρχουν στις Ηνωµένες Πολιτείες πολλά εµπορικά κέντρα, συγκροτήµατα γραφείων ή πολυτελή ξενοδοχεία που αγοράστηκαν µε δάνεια και σήµερα δεν βρίσκουν αγοραστή ή µισθώνονται µε πολύ χαµηλό ενοίκιο. Χιλιάδες µικρές και µεσαίες τράπεζες µπορεί επίσης να καταρρεύσουν µέχρι το 2013».

Χωρίς τα hedge funds, θα είχε ξεσπάσει η ελληνική κρίση; «Τα ζώα που τρώνε ψοφίµια είναι χρήσιµα. Συµβαίνει το ίδιο µε τα hedge funds; Ας πούµε πως ήταν δύσκολο να µην είχαν καταλάβει ότι οι Ελληνες δεν δανείζονταν µε τους ίδιους όρους. Και πως δεν έκαναν τίποτα για να βελτιωθούν τα πράγµατα».

Αφού η Γαλλία έχει µεγαλύτερο δηµόσιο χρέος από εκείνο της Ισπανίας, γιατί δεν αντιµετωπί ζει προβλήµατα; «Γιατί ήταν τυχερή. Οταν ο Σαρκοζί ήταν υπουργός Οικονοµικών, ήθελε να εισαγάγει την τεχνική των subprimes. Αλλά τον πρόλαβε η κρίση. Κι έτσι τα νοικοκυριά τη γλίτωσαν».