Εθισμένη στα βιβλία

Είναι το βιβλίο ένα είδος ναρκωτικού; Οι επιστήμονες δεν μπορούν να απαντήσουν. «Η ανάγνωση είναι κάτι το μυστηριώδες, και δεν κατανοούμε πραγματικά πώς απορροφάμε τα γράμματα που βρίσκονται στο χαρτί ή στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή», λέει ο Ρόμπερτ Ντάρντον, διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Χάρβαρντ και ειδικός στην ιστορία του βιβλίου. «Πολλοί επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να μετρήσουν τις χημικές διαδικασίες που γίνονται στον εγκέφαλο, αλλά κανείς δεν το έχει ακόμη καταφέρει». Η Μπίμπι βαν ντερ Ζέε αποφάσισε έτσι να γίνει η ίδια πειραματόζωο.

Η Βρετανή δημοσιογράφος και συγγραφέας (το τελευταίο της βιβλίο λέγεται «Το εγχειρίδιο του διαδηλωτή»)είναι μια φανατική αναγνώστρια βιβλίων. Όπως έγραψε αυτήν την εβδομάδα στην Γκάρντιαν, διαβάζει τρία με τέσσερα βιβλία μαζί.Διαβάζει ενώ περπατάει, ενώ ετοιμάζει το φαγητό των παιδιών, στο μετρό, στο κρεβάτι, στο μπάνιο, κάθε δυνατό δευτερόλεπτο της ημέρας. Δεν βγαίνει ποτέ από το σπίτι χωρίς βιβλίο, κι όταν είναι να πάρει το τρένο παίρνει πάντα και δεύτερο βιβλίο μαζί της για την περίπτωση που τελειώσει το πρώτο. Προτιμά πάντα να διαβάζει από το να βάζει πλυντήριο ή να ασχολείται με τα οικιακά, και πολύ συχνά προτιμά να διαβάζει από το να μιλά στην οικογένειά της ή στους φίλους της.

Τι συνέβη λοιπόν όταν αποφάσισε να κάνει αποχή από τα βιβλία για μια εβδομάδα; Το πρώτο σοκ το έπαθε στην τουαλέτα, όταν πρόσεξε τη σκόνη στο πάτωμα, τους ιστούς από αράχνη στο ταβάνι και τις τρύπες στον τοίχο όπου είχε αποφασίσει- πριν από έναν χρόνο - να κρεμάσει δύο πίνακες. Στη διάρκεια του πρωινού μασούσε κάθε μπουκιά πολύ καλά, κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο. Στο τρένο άνοιξε το λάπτοπ. Όταν τα παιδιά γύρισαν στο σπίτι με μερικούς φίλους, τό ΄ριξε στη ζωγραφική. Κι όταν ξάπλωσε, κατέβασε ένα παιχνίδι στο iΡlayer και παρατήρησε με την ησυχία της τα νύχια της. «Είδες; Μια ιδέα είναι όλα», της είπε το κομμάτι του εαυτού της που θεωρούσε πάντα ότι η ζωή είναι απλούστερη χωρίς αυτές τις εκδρομές στον μυθιστορηματικό κόσμο. Αλλά εκείνη ήξερε ότι δεν είναι έτσι.

Όπως επισημαίνει ο Ντάρντον, «διαβάζουμε περισσότερο σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Στη διάρκεια της Μεγάλης Υφεσης, η δημόσια βιβλιοθήκη του Σικάγου ήταν γεμάτη. Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και σήμερα. Το διάβασμα είναι μια απόδραση από το στρες». Αυτό είναι! Η Μπίμπι βαν ντερ Ζέε ήξερε γιατί ήταν τόσο εκνευρισμένη ήδη από την τρίτη ημέρα της αποχής. Ηξερε γιατί κανείς δεν τολμούσε να της απευθύνει τον λόγο. Το πείραμα πέτυχε. Το βιβλίο προκαλεί εθισμό. Κι ο εθισμός δεν είναι πάντα κάτι κακό.