Ανασφαλής, άρα ζωντανός

Χαίρε Καίσαρ του free press! Ένα μέλος του «δάσους νεκρών εγκεφαλικών κυττάρων», ένα ταπεινό δεντράκι δηλαδή, ελπίζει στη μεγαλοψυχία σου.

ΤO ΠΡΟΒΛΗΜΑ.Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κλείσει 140 εφημερίδες. Ώς πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν 60.000 δημοσιογράφοι, σήμερα έχουν μείνει 46.000. Κάθε μήνα χάνουν τη δουλειά τους 1.000 δημοσιογράφοι, για να αντικατασταθούν από εταιρείες δημοσίων σχέσεων. Σύμφωνα με μια μελέτη που έγινε στη Βαλτιμόρη, το 86% των ειδήσεων προέρχονται από τη σύνθεση δελτίων Τύπου.

ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ. Σύμφωνα με τον 67χρονο Ουίλιαμ Μπέικερ, που πρωτοάρχισε να δουλεύει στο ραδιόφωνο σε ηλικία 16 ετών και σήμερα διδάσκει δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο Φόρντχαμ της Νέας Υόρκης, το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να επιτραπεί στα μέσα ενημέρωσης να καθορίζουν από κοινού τις τιμές τους. Με τον τρόπο αυτό, λέει στην Ελ Παΐς, θα αποτραπεί η τυραννία του «όλα δωρεάν». Σήμερα είναι λίγα τα μέσα που τολμούν να χρεώνουν για το περιεχόμενό τους στο Ιnternet, αφού φοβούνται ότι οι αναγνώστες θα στραφούν στους ανταγωνιστές. Επιπλέον, πρέπει να εξασφαλιστεί το δικαίωμα στο copyright. Δεν μπορεί μια επιχείρηση να πληρώνει έναν δημοσιογράφο για να ερευνά επί μήνες ένα θέμα και μετά να έρχεται ο οποιοσδήποτε- η Google, το Υahoo, τα blogs- και να αναδημοσιεύει δωρεάν το κείμενό του αλλάζοντας μερικές λέξεις.

ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΑΣ. Στα 53 του χρόνια, ο Τζον Λι Άντερσον είναι ένας από τους καλύτερους ρεπόρτερ στον κόσμο. Τα άρθρα του στο περιοδικό Νιου Γιόρκερ, είτε αφορούν τον σεισμό στην Αϊτή είτε τον βασιλιά Χουάν Κάρλος της Ισπανίας ή έναν έμπορο ναρκωτικών της Κολομβίας, είναι πάντα ενδιαφέροντα, γιατί είναι άμεσα και ζωντανά. Κι αυτό που τον α νησυχεί στους σημερινούς νέους δημοσιογράφους είναι ότι στερούνται αυτής της άμεσης επαφής με την πραγματικότητα. Η σταδιοδρομία τους είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου εικονική. Δεν ξέρουν, για παράδειγμα, τι σημαίνει βία και ποια είναι η σχέση της με τη φτώχεια. «Γιατί γίνονται απαγωγές στη Λατινική Αμερική και όχι στην Ελβετία ή τη Σουηδία;» λέει ο Αμερικανός δημοσιογράφος στην Ελ Παΐς. «Η βία είναι μεγαλύτερη στις άδικες κοινωνίες. Οι πρώην αντιφασίστες αντάρτες έδωσαν τη θέση τους στους μαφιόζους, κι αυτό ισχύει για όλη τη Λατινική Αμερική, από τη Σιουδάδ Χουάρες στο Μεξικό και κάτω».

«ΑΞΙΖΕΙΣ ΟΣΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΟΥ ΡΕΠΟΡΤΑΖ»: αυτό έλεγε πάντα ο Μάνου Λεγκινέτσε, δάσκαλος πολλών Ισπανών ρεπόρτερ. Ο Άντερσον συμφωνεί. Κατά την άποψή του, ο δημοσιογράφος πρέπει να είναι πάντα ανασφαλής, να μη μετατρέπεται σε κάποιον που ακολουθεί πάντα την ίδια συνταγή, γιατί τότε πιστεύει ότι τα ξέρει όλα, και αυτό είναι η αρχή της παρακμής. Η ανασφάλεια δεν μας λείπει, δόξα τω Θεώ, άρα ορισμένα, τουλάχιστον, εγκεφαλικά κύτταρα είναι πάντα ζωντανά.