Ο εχθρός του εχθρού μου

Η ιστορία είναι γνωστή σε όσους έχουν ασχοληθεί με την περιοχή. Αυτό δεν μας εμποδίζει να απολαύσουμε τις λεπτομέρειές της.

Όλα ξεκινούν το 1973, έξι χρόνια μετά την κατάληψη της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ. Στα εγκαίνια της τοπικής οργάνωσης των Αδελφών Μουσουλμάνων που γίνονται στη Γάζα παρίσταται και ο ισραηλινός διοικητής της περιοχής! Ο σεΐχης Γιασίν (φωτό) δεν είναι ακόμη αρχηγός της Χαμάς, είναι όμως ο προστατευόμενος των Ισραηλινών. «Μας εξηγούσε ότι πολεμούσε την παλαιστινιακή Αριστερά, τον εχθρό μας», λέει ένα παλιό στέλεχος της Μοσάντ στον Σαρλ Εντερλέν, ανταποκριτή του καναλιού France 2 στην Ιερουσαλήμ και συγγραφέα του βιβλίου Η μεγάλη τύφλωση (εκδ. Αlbin Μichel). Για τον λόγο αυτό, για να αποδυναμώσουν δηλαδή με κάθε τρόπο την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και τον Αραφάτ, οι κυβερνήσεις και η στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ στήριξαν, ενίσχυσαν και ενθάρρυναν επί είκοσι χρόνια τους ισλαμιστές.

Δεν είναι βέβαια μόνο το Ισραήλ που διέπραξε τις τελευταίες δεκαετίες αυτό το λάθος. Όπως παρατηρεί ο Πιερ Ασκί στον ιστότοπο Rue 89, πολλά καθεστώτα ενθάρρυναν κατά τη δεκαετία του ΄70 θρησκευτικές δυνάμεις προκειμένου να αντιταχθούν στους επικίνδυνους «μαρξιστές», για να διαπιστώσουν στη συνέχεια ότι είχαν εκθρέψει φίδια στον κόρφο τους. Στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, η CΙΑ στήριξε τα πιο ακραία ισλαμικά ρεύματα για να αντιταχθούν στον σοβιετικό στρατό, με αποτέλεσμα μερικά χρόνια αργότερα να βρεθεί αντιμέτωπη με την αλ-Κάιντα. Οι σχέσεις έρωτα του Ισραήλ με τους ισλαμιστές όμως, που αργότερα έγιναν σχέσεις μίσους (ο Γιασίν δολοφονήθηκε το 2004 από πύραυλο που εκτόξευσαν οι πρώην προστάτες του), αποτελούν σήμερα έναν ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για να ξεκινήσει ένας εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών. Προσπάθειες για έναν τέτοιο διάλογο έγιναν πολλές. Ο Εντερλέν αποκαλύπτει ότι μια συμφωνία με την ΟΑΠ ήταν δυνατή από το 1986, την επομένη μιας συνάντησης που έγινε στη Νέα Υόρκη ανάμεσα στον Σαΐντ Καμάλ, αντιπρόσωπο της ΟΑΠ στο Κάιρο, και έναν αξιωματούχο της Σαβάκ, κλάδου των ισραηλινών υπηρεσιών. Μια νέα συνάντηση έγινε ύστερα από μερικές εβδομάδες στο Παρίσι. Αλλά όλα κατέρρευσαν όταν άρχισαν πάλικατά σύμπτωση;- οι τρομοκρατικές επιθέσεις. Και ενώ η αδιαλλαξία έπαιρνε τη θέση της ελπίδας, η Χαμάς εκμεταλλευόταν την ευκαιρία για να προωθήσει τις θέσεις της και οι έποικοι έσπευδαν να κτίσουν μερικούς ακόμη οικισμούς σε ξένη γη.

Κάποιοι Ισραηλινοί- όπως ο Αβνέρ Κοέν, υπεύθυνος θρησκευτικών θεμάτων στη Γάζα επί 20 χρόνια, ή ο στρατηγός Γιτζάκ Σεγκέβ, στρατιωτικός διοικητής της Γάζας το 1979- είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους από την εφαρμογή της αρχής «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Δεν τους άκουσε κανείς. Κάπως έτσι χάθηκε η ειρήνη.