Μια πραγματίστρια που λύνει προβλήματα

«Αφήστε ελεύθερη τη Μέρκελ για να δείξει τι είναι πραγματικά ικανή να κάνει», ζητούσε πριν από λίγο καιρό οΕκόνομιστ. Μα οι λευκές επιταγές δεν είναι στην εποχή μας λιγάκι επικίνδυνες;

Το 2004, για τα πεντηκοστά της γενέθλια, η Άγγελα Μέρκελ κάλεσε στην έδρα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος διάφορους πολιτικούς, μεταξύ των οποίων και τον Γκίντο Βεστερβέλε. Ο ηγέτης των Φιλελευθέρων ρώτησε αν μπορούσε να φέρει μαζί και τον σύντροφό του. Η Μέρκελ όχι μόνο απάντησε καταφατικά, αλλά έβαλε το ζεύγος να καθήσει δίπλα στον τότε πρωθυπουργό της Βαυαρίας και προσωπικό της αντίπαλο Έντμουντ Στόιμπερ. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν την επομένη προκάλεσαν μέγα σκάνδαλο, ο υπερσυντηρητικός Στόιμπερ έγινε έξαλλος και η καγκελάριος δεν μπορούσε να κρύψει τον ενθουσιασμό της για το καψώνι που του έκανε.

Τέσσερα χρόνια μετά την ανάδειξή της στην καγκελαρία, πόσοι μπορούν να ισχυριστούν ότι γνωρίζουν πραγματικά την Άγγελα Μέρκελ; Και πόσο πιθανό είναι να επιστρέψει τώρα στο προσκήνιο ο παλιός, φιλελεύθερος εαυτός της, η πολιτικός που υποστήριζε ότι πρέπει να μειωθεί δραστικά ο ρόλος του κράτους και να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να γίνουν πιο υπεύθυνοι; Ο βιογράφος της και πρώην υπουργός Γκερντ Λάνγκουτ το αποκλείει. «Δεν πρόκειται για έναν άνθρωπο ιδεολογικά παγιδευμένο, αλλά για μια πραγματίστρια που λύνει προβλήματα και συλλαμβάνει με ακρίβεια το zeitgeist, το πνεύμα της εποχής», λέει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.

Η νικήτρια των χθεσινών εκλογών διαφέρει από τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Δεν διαθέτει τον κυνισμό του Σαρκοζί ούτε τον λαϊκισμό του Μπερλουσκόνι. Μπορεί να έκανε τις ιδεολογικές της τούμπες για να αποσείσει τις ευθύνες της για την οικονομική κρίση, αλλά δεν έφτασε το θράσος του Μπαρόζο, που από εκπρόσωπος του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη έγινε υπερασπιστής του κοινωνικού κράτους. Σύμφωνα με έναν εξέχοντα σύμβουλό της, από τις εκλογές του 2005 και την τετραετή συγκυβέρνηση με τους σοσιαλδημοκράτες που ακολούθησε πήρε δύο μαθήματα. Πρώτον, ότι οι ηγέτες δεν πρέπει να επιζητούν τα ιδανικά αποτελέσματα, αλλά να επικεντρώνονται στο πολιτικά εφικτό. Δεύτερον, ότι η προώθηση μιας μη δημοφιλούς πολιτικής για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα καταλήγει να υπονομεύσει τους στόχους αυτής της πολιτικής.

Σε συνέντευξή του στη Μοντ, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ υποστηρίζει ότι τόσο η Μέρκελ όσο και ο Σταϊνμάγιερ είναι περισσότερο τεχνοκράτες παρά πολιτικοί ηγέτες, κάτι που καθιστά την πολιτική ζωή της Γερμανίας ανιαρή. Οι άνθρωποι αυτοί - τονίζει- κάνουν για τις Βρυξέλλες, όχι για το Βερολίνο. Διπλό το φάουλ του συμπαθούς οικολόγου. Πρώτον, η Κομισιόν δεν (θα έπρεπε να) είναι δεξαμενή ανιαρών ανθρώπων, αλλά εργαστήριο πρωτοβουλιών και ιδεών. Δεύτερον, ένας άνθρωπος που εγκατέλειψε την πολιτική- στην οποία διακρίθηκε - για να κερδίσει χρήματα ως σύμβουλος επιχειρήσεων θα έπρεπε να σέβεται περισσότερο εκείνους που παραμένουν στο πολιτικό παιχνίδι.