Δεν είμαστε μηχανές

Σε μια πρόσφατη συνάντηση των υπαλλήλων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με την προϊσταμένη τους, ένας από αυτούς διατύπωσε ένα παράδοξο αίτημα: «Θα μπορούσατε, σας παρακαλώ, να μας επιτρέψετε να χρησιμοποιούμε στους υπολογιστές μας έναν πλοηγό που λέγεται Firefox;» ρώτησε ο Τζιμ Φινκλ, καταχειροκροτούμενος από τους συναδέλφους του. «Τον χρησιμοποιούσα στην προηγούμενη δουλειά μου, στην Εθνική Γεωδιαστημική Υπηρεσία, και είναι ένα λογισμικό ασφαλέστερο από τα άλλα». Η Χίλαρι δεν κατάλαβε την ερώτηση. Γιατί να μη μπορεί ένας εργαζόμενος να χρησιμοποιήσει όποιο λογισμικό θέλει; Παρενέβη τότε ένας αξιωματούχος του υπουργείου κι άρχισε να εξηγεί ότι το Firefox μπορεί να είναι δωρεάν, αλλά στην πραγματικότητα είναι ακριβό, χώρια που είναι επικίνδυνο- και άλλα τέτοια ακατάληπτα.

Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο, σημειώνει ο Farhad Μanjoo στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα Slate. Εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν στη δουλειά τους «έξυπνα» λογισμικά επειδή έτσι αποφασίζουν κάποιοι υπεύθυνοι με επιχειρήματα ανάλογα μ΄ εκείνα που χρησιμοποιούν οι υπεύθυνοι ασφαλείας στα αεροδρόμια. Κάποιοι πρέπει να ζητούν άδεια για να εγκαταστήσουν ένα πρόγραμμα, ακόμη κι αν είναι μια απλή και αθώα εφαρμογή. Κάποιοι άλλοι δεν έχουν πρόσβαση σε ένα πλήθος ιστοσελίδων, ώστε να μην απασχολούνται την ώρα της δουλειάς τους. Οι απαγορεύσεις αυτές οδηγούν συχνά σε φαιδρές καταστάσεις. Ένας σκιτσογράφος που ήθελε να ερευνήσει τα οθωμανικά σπαθιά του 14ου αιώνα για τους σκοπούς μιας εικονογράφησης διαπίστωσε ότι η πρόσβαση στις σχετικές ιστοσελίδες απαγορεύεται αφού εμπίπτει στην κατηγορία «όπλα»...

Αυτό που δεν γνωρίζουν οι υπεύθυνοι των απαγορεύσεων είναι ότι με τον τρόπο αυτό πλήττουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Ο Μπρεντ Κόρκερ, καθηγητής του μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνες για τις επιδόσεις δύο ομάδων εργαζομένων, από τις οποίες η μία είχε πρόσβαση στο Διαδίκτυο και η άλλη όχι. Όπως διαπίστωσε, η παραγωγικότητα της πρώτης ομάδας ήταν κατά 9% μεγαλύτερη από εκείνη της δεύτερης. Η εξήγηση; Ότι δεν είμαστε μηχανές. Όσοι μπορούσαν να σερφάρουν στο Διαδίκτυο έκαναν μικρά διαλείμματα στη διάρκεια της εργασίας τους, με αποτέλεσμα να είναι πιο παραγωγικοί από εκείνους που ήταν υποχρεωμένοι να είναι συνεχώς κολλημένοι στο αντικείμενό τους.

Η Google όχι μόνο δεν επιβάλλει κανέναν περιορισμό στους υπαλλήλους της, αλλά τους ενθαρρύνει να επιδίδονται σε δραστηριότητες που δεν έχουν σχέση με τη δουλειά τους. Στην Ρixar, οι εργαζόμενοι είναι ελεύθεροι να παρακολουθούν μαθήματα κινηματογράφου, ζωγραφικής ή σχεδίου. Στη Νetflix, ο καθένας μπορεί να πάρει όση άδεια θέλει από τη στιγμή που έχει κάνει τη δουλειά του. Οι πιο καινοτόμες επιχειρήσεις είναι εκείνες που δεν είναι αυστηρές με το προσωπικό τους.