Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 02, 2009

Μείγμα Ροθ και Γούντυ Άλλεν





«Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα όπου το χιούμορ είναι μελαγχολικό, η μελαγχολία παιχνιδιάρικη και το ταλέντο ξεχειλίζει». Μίλαν Κούντερα

O Ράφαελ Χάφνερ είναι ένας 78χρονος Λιθουανός Εβραίος που μεγάλωσε στο Βόρειο Λονδίνο και πλούτισε διευθύνοντας μια τράπεζα στο Μανχάταν. Εδώ τον βρίσκουμε σε ένα ξενοδοχείο μιας πόλης των Άλπεων να διεκδικεί την κληρονομιά της πρώην γυναίκας του: μια βίλα που κατέσχεσαν πρώτα οι ναζί, κι ύστερα οι κομμουνιστές. Το έργο είναι δύσκολο, η γραφειοκρατία μεγάλη. Και το χειρότερο είναι ότι ο Χάφνερ έχει άλλες προτεραιότητες. Για την ακρίβεια μπλέκει με δύο γυναίκες, την 20χρονη Ζίνκα, μια Ρουμάνα που κάνει μαθήματα γιόγκα στο ξενοδοχείο, και την Φράου Τούμελ, μια παντρεμένη, σεξουαλικά πεινασμένη μεσήλικη. Στην ηλικία του; Σ΄ ένα ξενοδοχείο χωμένο στα βουνά της Σλοβενίας; Ακριβώς. Μα μπορεί και τα καταφέρνει ο αθεόφοβος με δύο γυναίκες; Όχι ακριβώς. Όπως λέει ο αφηγητής, ο Χάφνερ είναι σαν «την επιθυμία που έχει εξαντλήσει τη χρησιμότητά της». Κάποια στιγμή, έτσι, θα πρέπει να αρκεστεί στην ηδονοβλεψία, σαν τον σύζυγο στο μυθιστόρημα «Το Κλειδί» του Τζουνιτσίρο Τανιζάκι.

Πριν καλά-καλά κλείσει τα τριάντα του χρόνια, ο Άνταμ Θίρλγουελ χαρακτηρίστηκε το 2003 από το περιοδικό Granta ένας από τους καλύτερους νεαρούς Βρετανούς συγγραφείς, με αφορμή το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Πολιτική» (Εκδ. Πατάκη) που μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες. Ήταν ένα ερωτικό μυθιστόρημα, αν και όχι ένα βιβλίο για το σεξ, ένα μυθιστόρημα γεμάτο με ερωτικές σκηνές, αλλά κυρίως γεμάτο με συναισθήματα. Το δεύτερο βιβλίο του, με τίτλο «Η Δραπέτευση», εμβαθύνει ακόμη περισσότερο στην ηδονοβλεψία και την πρωκτική διείσδυση, αλλά είναι ταυτόχρονα ένα βιβλίο για τον 20ό αιώνα: το χάος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την άνθηση της τζαζ, τη διασπορά των Εβραίων, τον αβέβαιο θρίαμβο του καπιταλισμού, τη δύναμη της μνήμης. Ο βιβλιοκριτικός των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς μιλά για μια συνάντηση του Φίλιπ Ροθ με τον Γούντυ Άλλεν. Ακούγεται υπέροχο.

Ο Ράφαελ Χάφνερ δεν αποτελεί ακριβώς πρότυπο. «Ως επιχειρηματίας, έκλινε προς το ριψοκίνδυνο. Ως σύζυγος, προς την απιστία. Δεν νοιαζόταν πραγματικά για τα καθήκοντά του ως πατέρας ή παππούς. Ουσιαστικά νοιαζόταν για τον εαυτό του». Θα περίμενε κανείς να πάρει κάποια στιγμή μαθήματα από τον εγγονό του. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. Η ανευθυνότητα του ήρωα είναι μεταδοτική. Ο εγωισμός του επίσης. Όσο περισσότερο δυσκολεύεται να συνευρεθεί με τις γυναίκες του τόσο περισσότερο τις θέλει. Όσο πιο δύσκολη γίνεται η διεκδίκηση της βίλας τόσο πιο αποφασισμένος είναι να την αποκτήσει. Είναι αλήθεια ότι ο Θίρλγουελ δείχνει ώρες-ώρες να έχει έμμονη ιδέα με το γυναικείο στήθος. Αλλά το ίδιο συνέβαινε και με τον Σολ Μπέλοου. Μάλλον το ίδιο συμβαίνει με όλους τους άνδρες, είτε είναι είκοσι πέντε ετών είτε ογδόντα.