Ξέπλυμα με σαπούνι Μασσαλίας

Η Αριστερά δεν τον αγάπησε ποτέ. Τώρα, η Δεξιά απειλεί να τον αποτελειώσει.

Το 2013, ο Αλμπέρ Καμύ θα γινόταν εκατό ετών. Και ο Νικολά Σαρκοζί είχε μια ιδέα: να διαθέσει ένα μεγάλο ποσό ώστε τη χρονιά εκείνη, που θα είναι και η Μασσαλία πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, να τιμηθεί με διάφορους τρόπους η μνήμη του αγαπημένου του συγγραφέα. Το θεατρικό του έργο Οι Δίκαιοι θα διασκευαστεί για όπερα. Ο Ξένος θα γίνει μπαλέτο. Η Κατάσταση Πολιορκίας, που είχε αποτύχει όταν παρουσιάστηκε το 1948, θα παιχτεί ξανά. Το μουσείο Granet της Αix-en-Ρrovence θα φιλοξενήσει έκθεση. Ένα συνέδριο θα ασχοληθεί με όλες τις πλευρές αυτού του παθιασμένου συγγραφέα που αγωνίστηκε κατά των ολοκληρωτισμών. Ακόμη και το ποδόσφαιρο θα είναι στο ραντεβού, μιας και ο Καμύ ήταν γνωστός λάτρης του αθλήματος: το «κύπελλο Αλμπέρ Καμύ» θα απονεμηθεί από τον Ζιντάν.

Όλα καλά και άγια. Το ερώτημα όμως που θέτει ο συγγραφέας Ζαν- Πιερ Μπαρού στη Λιμπερασιόν είναι πόση σχέση έχει ο Καμύ που εξυμνείται σήμερα από τη Δεξιά με τον άνθρωπο που έλεγε ότι έχει τον Μπακούνιν στο αίμα του. Την πρώτη του συνέντευξη μετά το Νόμπελ, ο Καμύ την έδωσε στο αναρχοσυνδικαλιστικό περιοδικό της Στοκχόλμης Αrbetarem. Την τελευταία πριν από τον θάνατό του, στο ελευθεριακό περιοδικό του Μπουένος Άιρες Reconstruir. Ο Εμανυέλ Ρομπλέ, σύντροφός του στο Οράν, αποκαλύπτει πως ύστερα από μια επίθεση τριών Ισπανών αναρχικών εναντίον μιας τράπεζας της αλγερινής πόλης για να ενισχύσουν φυλακισμένους συντρόφους τους, ο Καμύ είχε εκφράσει τον θαυμασμό του γι΄ αυτήν την τακτική. Συμφωνεί η σημερινή γαλλική Δεξιά με όλα αυτά; Η μήπως ο Καμύ που θα παρουσιαστεί στους σημερινούς εικοσάχρονους θα έχει «ξεπλυθεί» με σαπούνι Μασσαλίας;

Το συγκρότημα χιπ χοπ που διασκεύασε τον Ξένο δεν έχει προσκληθεί στις φιέστες της Μασσαλίας. Ούτε ο Λου Μαρέν, όπως είναι το ψευδώνυμο του Γερμανού αναρχικού που εξέδωσε όλα τα ελευθεριακά κείμενα του συγγραφέα, από το Παρίσι ώς το Μοντεβιδέο κι από τη Ρώμη ώς τη Μαδρίτη. Ο Σαρκοζί εξαίρει τον αγώνα του Καμύ κατά του ολοκληρωτισμού και της τυραννίας, αλλά ξεχνά την απέχθειά του προς τις «δημοκρατίες του χρήματος». Στο βιβλίο του Η Προλεταριακή Επανάσταση, ο Καμύ σημείωνε ότι «η κοινωνία του χρήματος και της εκμετάλλευσης δεν ανέλαβε ποτέ, απ΄ ό,τι ξέρω, να προωθήσει την ελευθερία και τη δικαιοσύνη». Τι σχέση μπορεί να έχει μια τέτοια άποψη με το σύνθημα του σημερινού Γάλλου προέδρου να «κερδίζουμε όλο και περισσότερα»; «Οι κυβερνήσεις, εξ ορισμού, δεν έχουν συνείδηση», προειδοποιούσε ήδη από το 1954 ο Αλμπέρ Καμύ. Κι αν δεν το θυμάται ο Σαρκοζί, ίσως κάτι να λέει στην Κάρλα από τα παλιά, ένδοξα χρόνια και να του το ψιθυρίσει μια νύχτα στ΄ αυτί.