Η απομόνωση της Γης

Η απομόνωση του πλανήτη μας ήταν ανέκαθεν γνωστή, όσο κι αν εξακολουθούμε συχνά να θεωρούμε ότι βρισκόμαστε στο κέντρο του κόσμου. Η πρώτη φορά, όμως, που ο άνθρωπος είδε αυτήν την απομόνωση ήταν τέτοιες μέρες, πριν από σαράντα χρόνια.

Από το 1968 ώς το 1972, εννιά αποστολές διέσχισαν κάπου 400.000 χιλιόμετρα κενού με στόχο να φτάσουν στη Σελήνη. Κανείς άλλος δεν έχει ποτέ ταξιδέψει τόσο μακριά και τόσο γρήγορα: με την ταχύτητα των 40.000 χιλιομέτρων την ώρα που ανέπτυξε, το πλήρωμα του Απόλλων 11 κατέκτησε μια θέση στο βιβλίο Γκίνες. Έξι από τις αποστολές εκείνες πέτυχαν τον στόχο τους. Δώδεκα άνθρωποι συνολικά πάτησαν στη Σελήνη, από τους οποίους μόνο εννιά ζουν ακόμη. Παρατηρώντας σήμερα αυτές τις αποστολές, αισθανόμαστε δέος για το μέγεθος του επιτεύγματος. Όπως αισθανόμαστε και κάποια αμηχανία για το γεγονός ότι στο όνομα του ανταγωνισμού των δύο (τότε) υπερδυνάμεων ξοδεύτηκαν πάρα πολλά χρήματα χωρίς στην πραγματικότητα να συνοδευτούν από μια σημαντική επιστημονική πρόοδο. Τα μη επανδρωμένα διαστημικά λεωφορεία που στάλθηκαν τις επόμενες δεκαετίες για να εξερευνήσουν άλλους κόσμους προσέφεραν στους επιστήμονες πολύ πιο πολύτιμες πληροφορίες.

Καθώς πολλαπλασιάζονται αυτές τις ημέρες τα αφιερώματα στην απόβαση των Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν στη Σελήνη, ένα ερώτημα πλανάται: προς τι; Μπορεί να επαληθεύτηκε η υπόσχεση που έδωσε το 1961 ο Τζων Κέννεντυ ότι πριν να τελειώσει η δεκαετία η Αμερική θα έστελνε έναν άνθρωπο στο φεγγάρι, αλλά η ανθρωπότητα τι ακριβώς κέρδισε; Η απάντηση, σημειώνουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, ίσως να βρίσκεται στη δεύτερη αυτοβιογραφία του Όλντριν, που κυκλοφόρησε αυτές τις ημέρες από τις εκδόσεις Βloomsbury με τίτλο «Μεγαλειώδης θλίψη». Ο Όλντριν δεν είναι ένας ιδιαίτερα καλός συγγραφέας. Και μετά τη συγκλονιστική εμπειρία που έζησε, πέρασε από πολλά (κατάθλιψη, αλκοολισμός, διαζύγιο) προτού μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια του. Αλλά οι περιγραφές του γι΄ αυτά που είδε και ένιωσε είναι αποκαλυπτικές. «Όπου και να κοιτούσα, έβλεπα λεπτομερή χαρακτηριστικά ενός σκηνικού στο χρώμα της στάχτης, γεμάτου με χιλιάδες μικρούς κρατήρες και βράχους όλων των δυνατών σχημάτων. Ελλείψει ατμόσφαιρας, δεν υπήρχε συννεφιά στη Σελήνη. Το τοπίο ήταν πεντακάθαρο». Ύστερα κοίταξε προς την πλευρά της Γης, και συνειδητοποίησε ότι σχεδόν ολόκληρη η ανθρωπότητα παρακολουθούσε από την τηλεόραση κάθε τους κίνηση. «Υπήρχε ένα απερίγραπτο αίσθημα οικειότητας ανάμεσα σε μας και τους ανθρώπους στη Γη. Κι αυτό, παρ΄ όλο που μας χώριζε η μεγαλύτερη απόσταση που είχε χωρίσει ποτέ δύο ανθρώπινα όντα».

Μερικούς μήνες αργότερα, ο Όλντριν θα γινόταν δεκτός σε ένα αμερικανικό πανεπιστήμιο με αυγά και ντομάτες από φοιτητές που διαμαρτύρονταν γιατί ξοδεύονταν τόσα χρήματα για το Διάστημα σε μια εποχή που ο πλανήτης μαστιζόταν από πείνα και πολέμους. Δίκιο είχαν, βέβαια. Όπως έχουν δίκιο κι εκείνοι που επισημαίνουν ότι τις εμπειρίες δεν τις κουβαλούν τα ρομπότ, αλλά οι άνθρωποι.