Γεύση βατόμουρου

Όποιος νομίζει ότι η αστρονομία είναι κάτι θεωρητικό και απόμακρο κάνει λάθος. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, το κέντρο του Γαλαξία μας έχει γεύση βατόμουρου και μυρίζει ρούμι.

Να τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μια μεγάλη φωτογραφία με κατακόκκινα βατόμουρα στην πρώτη σελίδα μιας εφημερίδας τραβά πάντοτε την προσοχή. Πολύ περισσότερο όταν έχει τίτλο: «Γιατί η ζωή έχει γεύση βατόμουρου» (το ρούμι εικονογραφείται πιο δύσκολα, κι έτσι η οσμή της ζωής πέρασε αναγκαστικά σε δεύτερη μοίρα). Όπως διαβάσαμε λοιπόν χθες στηνΓκάρντιαν,οι αστρονόμοι από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ της Βόννης παρατηρούν εδώ και χρόνια από την Ισπανία τον Γαλαξία με το τηλεσκόπιο ΙRΑΜ, μήκους 30 μέτρων, ελπίζοντας ότι θα εντοπίσουν σύνθετα μόρια που είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή. Αυτό που βασικά ονειρεύονται να βρουν είναι ίχνη αμινοξέων, τα οποία θα επέτρεπαν τη βάσιμη υπόθεση (παρά λίγο να πούμε ελπίδα) ότι υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες.

Στη διάρκεια της τελευταίας τους έρευνας, οι αστρονόμοι σάρωσαν χιλιάδες ηλεκτρομαγνητικά σήματα που εκπέμπει ο Τοξότης Β2, ένα μεγάλο νέφος αερίου και σκόνης στο κέντρο του Γαλαξία μας. Αμινοξέα δεν βρήκαν. Προς μεγάλη τους έκπληξη, όμως, βρήκαν μια ουσία που λέγεται αιθυλικό μυρμηγκικό άλας και παράγεται κατά την αντίδραση της αιθανόλης με το μυρμηγκικό οξύ. Όποιος νομίζει ότι το αποτέλεσμα αυτής της αντίδρασης έχει σχέση με τα μυρμήγκια (στον οργανισμό των οποίων συντίθεται το ομώνυμο οξύ και χρησιμεύει ως δηλητήριο) είναι άσχετος με τη χημεία και καθόλου ρομαντικός. Διότι το αιθυλικό μυρμηγκικό άλας είναι η χημική ουσία που είναι υπεύθυνη για τη γεύση των βατόμουρων. Και, επιπλέον, μυρίζει ρούμι.

Ανακαλύφθηκαν, δηλαδή, διαστημικά βατόμουρα; Όχι ακριβώς. Όπως εξηγεί ένας από τους αστρονόμους, ο Αρνό Μπελός, χρειάζονται πολύ περισσότερα μόρια για κάτι τέτοιο. Και σίγουρα δεν βοηθά το άλλο μόριο που ανακαλύφθηκε στο ίδιο νέφος, το θανατηφόρο κυανιούχο προπάνιο. Κατά σύμπτωση, οι δύο αυτές χημικές ουσίες είναι ανάμεσα στις 4.000 που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου. Με αυτή την έννοια, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Γαλαξίας μας καπνίζει. Αλλά αυτό δεν είναι ομολογουμένως και τόσο ρομαντικό. Άλλο να μυρίζεις ρούμι κι άλλο τσιγαρίλα.

Ο Μπελός και οι συνάδελφοί του από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης έχουν πολλή δουλειά ακόμη: από τα 4.000 σήματα που έχουν συγκεντρώσει, δεν έχουν αναλύσει παρά τα μισά. Μπορεί λοιπόν πράγματι να βρουν μια μέρα αμινοξέα, που είναι οι δομικοί λίθοι των πρωτεϊνών. Ή μπορεί να βρουν άλλα αρωματικά και εύγευστα μόρια. Φαντάζεστε να πληροφορηθούμε σε κάποιο επόμενο συνέδριο ότι ένα άλλο κομμάτι του Γαλαξία μας έχει γεύση, ας πούμε, σοκολάτας; Ή ότι μυρίζει τσίπουρο;