Ο νόμος της σιωπής

O Εμίλιο μάλλον δεν θα επιστρέψει σύντομα στο σπίτι του. Ίσως και να μην επιστρέψει ποτέ. Μπορεί να μη γέμισαν οι τοίχοι του Λασκάο με αφίσες με τη φωτογραφία του και τη λέξη «καταζητείται», όπως έγραψε κάποια εφημερίδα, αλλά το κλίμα είναι πολύ βαρύ για τον 30χρονο Βάσκο από τότε που επιτέθηκε με σφυρί κι έσπασε τη βιτρίνα του μπαρ στο οποίο συγκεντρώνεται η εθνικιστική Αριστερά. Ολόκληρη διαδήλωση οργανώθηκε εναντίον του με σύνθημα «Όχι στη φασιστική επίθεση» και το ονοματεπώνυμό του γραμμένο φαρδιά- πλατιά στα πανό. «Όχι, αν ήμουν στη θέση του δεν θα εμφανιζόμουν στην περιοχή», λέει ο 65χρονος Εουκένι που, όπως λέει, ρέει βάσκικο αίμα στις φλέβες του εδώ και πολλές γενιές.

Όλα άρχισαν τη Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου, όταν οκτώ κιλά εκρηκτικών της ΕΤΑ κατέστρεψαν την έδρα του Σοσιαλιστικού Κόμματος που μόλις είχε εγκαινιαστεί στην πόλη Λασκάο της Χώρας των Βάσκων. Το διαμέρισμα του Εμίλιο Γκουτιέρες, μόλις ανακαινισμένο κι αυτό, βρισκόταν δύο ορόφους πιο πάνω. Και αποτέλεσε την «παράπλευρη απώλεια» της οργής των Βάσκων αυτονομιστών εναντίον της κεντρικής κυβέρνησης και των λακέδων της. Την επομένη, ο Εμίλιο ξέσπασε εναντίον του μπαρ Αnsoategi. Και παρ΄ όλο που μετάνιωσε αμέσως για την πράξη του, δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι «καμιά πράξη βίας δεν είναι δικαιολογημένη», αναγκάστηκε να μεταναστεύσει. Το ίδιο έχουν κάνει εδώ και χρόνια οι γονείς του- ο πατέρας του ήταν δημοτικός σύμβουλος με το Σοσιαλιστικό Κόμμα από το 1983 ώς το 1991-το ίδιο και πολλοί Βάσκοι επιχειρηματίες που αρνούνται να υποκύψουν στους εκβιασμούς της αυτονομιστικής οργάνωσης.

Αν όμως στη Χώρα των Βάσκων επικρατεί ο νόμος της σιωπής, δεν συμβαίνει το ίδιο και στο Ιnternet: δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εκφράσει επωνύμως τη συμπαράστασή τους προς τον Εμίλιο, δεκάδες ομάδες έχουν δημιουργηθεί στο Facebook, ενώ πολλοί είναι οι επιχειρηματίες που του προσφέρουν δουλειά. Οι επιπτώσεις της στρατηγικής του τρόμου είναι πάντως ορατές και εδώ. Ο διαχειριστής μιας ομάδας του Facebook, με τον οποίο ήλθε σε επαφή η Ελ Παΐς, ζήτησε να μη δημοσιευτεί ούτε το δικό του όνομα ούτε το όνομα της ομάδας, ώστε να μην υπάρξουν αντίποινα. «Όταν δημιουργήθηκε ο θόρυβος», είπε, «πολλοί μου είπαν να κλείσω την ομάδα. Δεν το έκανα. Αναγκάστηκα όμως να βγω, να χάσω τα δικαιώματα που είχα ως διαχειριστής, και να ξαναμπώ ως απλό μέλος».

Με αυτή τη στρατηγική του τρόμου θα βρεθούν αντιμέτωποι και οι Σοσιαλιστές μετά τις εκλογές της περασμένης Κυριακής, αφού φαίνεται πως θα κληθούν να κυβερνήσουν την περιοχή για πρώτη φορά από τότε που κέρδισε ευρεία αυτονομία, το 1980. Οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας αποτελούν πλέον μειοψηφία. Ενδιαφέρον, ανησυχητικά ενδιαφέρον.