Μια επιχείρηση χωρίς προνόμια

Σ΄ αυτόν τον κόσμο των εξωφρενικών ανισοτήτων, όπου οι αδύνατοι αναγκάζονται να ενισχύσουν τους δυνατούς για να μην τους συμπαρασύρουν στην πτώση τους, υπάρχουν κάποιες νησίδες όπου η (σχετική) ισότητα συνοδεύει την αποτελεσματικότητα.

Δεύτερη σε μέγεθος χαρτοβιομηχανία της Σουηδίας, και μια από τις αρχαιότερες επιχειρήσεις της χώρας, η Ηolmen ιδρύθηκε το 1633 και παράγει σήμερα για τον Τύπο 120 χιλιόμετρα χαρτιού την ώρα. Το βασίλειό της έχει έκταση 10 εκατομμύρια στρέμματα και εκτείνεται σε απέραντα δάση ελάτων, πεύκων και σημύδων, όπου έχουν εγκατασταθεί φράγματα για την προμήθεια της επιχείρησης με ανανεώσιμη ενέργεια. «Από τότε που ιδρύθηκε η εταιρεία», λέει ο διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού Τόμι Χάγκλουντ, «κανένα ηγετικό της στέλεχος δεν έχει ποτέ ζητήσει κάποιο προνόμιο από το οποίο να μην επωφελείται το σύνολο των εργαζομένων. Είναι ζήτημα αρχής και αποτελεσματικότητας: όταν αυξάνεις τις ανισότητες στους κόλπους μιας επιχείρησης, πώς να ζητήσεις μετά απ΄ όλους να εργαστούν για την επιτυχία της;».

Ο πρόεδρος της εταιρείας λέγεται Μάγκνους Χαλ, είναι 49 ετών και δεν θυμίζει σε τίποτα τα fat cats, όπως αποκαλούν τους άπληστους εργοδότες οι Βρετανοί. Οι ετήσιες απολαβές του φτάνουν τα 660.000 ευρώ, 20 φορές μεγαλύτερες από εκείνες των απασχολουμένων στην επιχείρηση. Αλλά η σύμβασή του δεν προβλέπει ούτε μπόνους ούτε κάποια παχυλή σύνταξη. «Το να είσαι δέσμιος ενός βιομήχανου που διαχειρίζεται τις επενδύσεις του σε μακροπρόθεσμη κλίμακα έχει αρκετά πλεονεκτήματα», λέει χαμογελώντας στην απεσταλμένη του περιοδικού Μαριάν ο Τόργκνι Χάμαρ, αντιπρόεδρος του συνδικάτου Ledarna που συμμετέχει εδώ και 15 χρόνια στο διοικητικό συμβούλιο. «Έχουμε επικρίνει μερικές φορές το ύψος των μερισμάτων που εισπράττουν οι μέτοχοι της επιχείρησης, αλλά οι μισθοί των στελεχών κινούνταν πάντα σε λογικά επίπεδα», προσθέτει ο Ρότζερ Μπέργκλουντ από το συνδικάτο Ρappers, που μετέχει στη γιγαντιαία κεντρική συνομοσπονδία LΟ. Οδηγός φορτηγού εδώ και 22 χρόνια, ο Πάτρικ Χέντενστρεμ θυμάται την κλήρωση που είχε γίνει κατά τη διάθεση των πρώτων μετοχών του ομίλου, το 1998. «Αν και απλός εργαζόμενος, μπόρεσα να αγοράσω 1.000 μετοχές, ενώ ο πρόεδρος αναγκάστηκε να αρκεστεί στις 800. Βρίσκω τη διαδικασία αυτή εξαιρετικά δίκαιη».

Μια τόσο μεγάλη επιχείρηση, βέβαια, δεν θα μπορούσε να μείνει αλώβητη απέναντι στην κρίση. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η κατάργηση 260 θέσεων εργασίας. Αλλά κανείς δεν θα απολυθεί: οι αποχωρήσεις θα γίνουν εθελοντικά και σε διάστημα τριών ετών, ενώ στις πρόωρες συντάξεις και τα πριμ θα προστεθεί η οικονομική ενίσχυση από το Τryggetsfοrsakring, ένα ίδρυμα που χρηματοδοτείται από την εργοδοσία και τα συνδικάτα των μισθωτών. «Όπως και άλλοι εργαζόμενοι, δεχόμαστε κι εμείς επιθέσεις από τη φιλελεύθερη κυβέρνησή μας», λένε ο Χάμαρ και ο Μπέργκλουντ. «Αλλά δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ ένα συνάδελφό μας στην άκρη του δρόμου».