Πρόδρομος εξελίξεων

«Ζήτω η Ελλάδα που, για μια ακόμη- αλλά απροσδόκητη- φορά, μας δείχνει τον δρόμο. Πατρίδα της φιλοσοφίας και των μαθηματικών, είναι επίσης εκείνη που ξαναδίνει σήμερα στη λέξη “νεολαία” όλη της τη λάμψη». Σιλβέν, από την ιστοσελίδα της Μοντ.

Δύο είναι οι βασικές προσεγγίσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης για τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στην Ελλάδα: η «ανθελληνική» και η «κινηματική». Σύμφωνα με την πρώτη, που εκφράζεται για παράδειγμα από το κύριο άρθρο της Μοντ, οι ταραχές των τελευταίων ημερών αποκαλύπτουν τις ανισορροπίες μιας κοινωνίας που πέρασε μέσα σε λίγα χρόνια από τα Βαλκάνια στην Ευρώπη. Οι μεγάλες οικογένειες (Καραμανλή, Μητσοτάκη, Παπανδρέου) και οι συνεργοί τους εκμεταλλεύονται ένα σύστημα που οι συνέπειές τους πλήττουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η ελληνική κυβέρνηση- συμπληρώνει η Κατ Κρίστοφερ στην Γκάρντιαν - δεν προστατεύει, δεν υπηρετεί, ούτε καν σέβεται τον λαό, κι εκείνος απαντά φοροδιαφεύγοντας, μολύνοντας το περιβάλλον, πληρώνοντας μίζες και παραβιάζοντας ατιμώρητα τον νόμο.

Σύμφωνα με τη δεύτερη προσέγγιση, η έκρηξη που ακολούθησε τη δολοφονία του Αλέξανδρου είναι προϊόν μιας απογοήτευσης της νεολαίας που δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα. «Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία: Η καμένη νεολαία», τιτλοφορείται το άρθρο του Ίλβο Ντιαμάντι στη Ρεπούμπλικα, όπου επισημαίνεται ότι με τη βία διατρανώνουν την ύπαρξή τους φοιτητές, εποχικοί εργάτες, περιθωριακοί, μετανάστες, αλλά και παιδιά καλής οικογενείας, νέοι που ασχολούνται πολύ ή και καθόλου με την πολιτική. Αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα- παρατηρεί ο Ζαν-Μαρσέλ Μπουγκρό στον Νουβέλ Ομπζερβατέρ - ίσως να αποτελούν πρόδρομο γενικότερων εξελίξεων στην Ευρώπη, ο Σαρκοζί φοβάται εδώ και καιρό ότι θα υπάρξει και στη Γαλλία μια «σειρά κοινωνικών συγκρούσεων».

Ποια από τις δύο προσεγγίσεις είναι η σωστή; Μάλλον και οι δύο. Η Ελλάδα πάσχει από βαριές ασθένειες, οι οποίες πλήττουν ιδιαίτερα τους νέους. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ για την περίοδο 1995-2005, η Ελλάδα μπορεί να ερχόταν στη δεύτερη θέση ως προς την κατά κεφαλήν ανάπτυξη του ΑΕΠ, αλλά καταλάμβανε την τελευταία (27η) θέση στην Ευρώπη ως προς την ανεργία των νέων (22,9%). «Εγώ, ρε, ανήκω στη γενιά των 700 ευρώ», απάντησε ένας από τους παριστάμενους στην κηδεία του Αλέξανδρου όταν κάποιος διαμαρτυρήθηκε για το σύνθημα «Το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει». Η σύγχυση είναι εξίσου εμφανής με την ένταση. Και τα δύο μαζί αποκαλύπτουν ένα αδιέξοδο. Ένα αδιέξοδο που μπορεί να τυφλώνει και να ηρωοποιεί τους επαγγελματίες ταραξίες, αλλά ταυτόχρονα συσπειρώνει μπροστά στον κοινό εχθρό: τους μπάτσους, τον καπιταλισμό, την «παγκοσμιοποίηση». Το μήνυμα του Σιλβέν είναι προφανώς υπερβολικό. Αλλά εκφράζει μια απελπισία, που αν δεν βρει ένα κανάλι πολιτικής έκφρασης θα οδηγηθεί σε άλλους δρόμους, καταστροφικούς, αυτοκαταστροφικούς, απρόβλεπτους.