Ένας Μαύρος στις Ηνωμένες Πολιτείες

Μετά και το δεύτερο ντιμπέιτ, όπου νίκησε ξανά τον έμπειρο, αλλά κυρίως λευκό, αντίπαλό του, ο Μπαράκ Ομπάμα αρχίζει πλέον να πείθει τη μαύρη κοινότητα της Αμερικής ότι μπορεί να συμβεί το αδιανόητο: να γίνει πρόεδρος της χώρας ένας «δικός τους». Να ξεπεραστούν τα σύνδρομα, οι προκαταλήψεις και οι διαχωριστικές γραμμές και να εισέλθει στον Λευκό Οίκο ένας άνθρωπος που, έστω κατά το ήμισυ, έχει αφρικανικές ρίζες. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών γνωρίζει βέβαια πως πρέπει να είναι προσεκτικός, πως αν αρχίσει να μιλά για τη ζωή των Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να τρομάξει τους λευκούς ψηφοφόρους και έτσι εμφανίζεται ως «υπερ-φυλετικός» και «υπερπολιτιστικός» υποψήφιος, ένας άνθρωπος που η ταυτότητά του είναι προϊόν της παγκοσμιοποίησης.

Ακόμη κι έτσι, η ομιλία που εκφώνησε τον περασμένο Μάρτιο για το φυλετικό ζήτημα ήταν η ωραιότερη που έχει εκφωνήσει Αμερικανός πολιτικός από τότε που ο Ρόμπερτ Κένεντυ απέτισε φόρο τιμής στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, λέει στον Νουβέλ Ομπζερβατέρ ο αιθιοπικής καταγωγής συγγραφέας Ντινάου Μενγκέστου, που το βραβευμένο μυθιστόρημά του «Όλες οι χάρες του ουρανού» μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πόλις. Ο Ομπάμα αντιμετωπίζει τους συμπατριώτες του ως ανθρώπους ικανούς να σκεφτούν κι έτσι δεν τους απευθύνεται με συνθήματα αλλά με επιχειρήματα και ιδέες, χωρίς να αποφεύγει αναφορές στις φυλές και τις τάξεις. Η εκλογή του στην προεδρία θα έχει μεγάλη συμβολική σημασία.

Ο Μενγκέστου έφυγε από την Αιθιοπία με την οικογένειά του το 1980, σε ηλικία δύο ετών, για να γλιτώσουν από τη δικτατορία του Μενγκίστου. Εγκαταστάθηκε στο Σικάγο και τα πρώτα χρόνια τον αντιμετώπιζαν όπως όλα τα άλλα παιδιά. Γύρω στα 13 του, όμως, συνειδητοποίησε ότι ήταν διαφορετικός: ένας Μαύρος στις Ηνωμένες Πολιτείες και μάλιστα όχι Αφροαμερικανός (δηλαδή απόγονος των σκλάβων) αλλά Αφρικανός σκέτος. Εκτός από τον υφέρποντα αλλά σταθερό ρατσισμό, είχε έτσι να αντιμετωπίσει και την καχυποψία των Αφροαμερικανών, που θεωρούν ότι οι μετανάστες από την Αφρική έχουν καλύτερη πρόσβαση από αυτούς στις ανώτατες σπουδές και ανεβαίνουν πιο εύκολα την κοινωνική ιεραρχία. Είτε το ήθελε λοιπόν είτε όχι, αναγκάστηκε να αναζητήσει τη χαμένη αιθιοπική του ταυτότητα. Και επειδή οι γονείς του δεν μιλούσαν για την πατρίδα τους, αφού ήθελαν να ξεχάσουν το βαρύ παρελθόν, βάλθηκε να διαβάζει ό,τι βιβλίο έβρισκε για την Αιθιοπία.

Την πατρίδα του την επισκέφθηκε και πάλι το 2005. Και όπως λέει στη συνέντευξή του, ένιωσε εκεί μια εσωτερική ειρήνη που δεν είχε νιώσει πουθενά αλλού. Ήξερε βέβαια πως είναι προνομιούχος: εκείνος είχε εκπληρώσει το όνειρο που είχαν οι περισσότεροι από αυτούς που έβλεπε στον δρόμο. Ήξερε επίσης ότι το πρώτο βιβλίο που θα έγραφε, από αυτή τη χώρα μοιραία θα ξεκινούσε.