Με οδηγό τον Καπισίνσκι

Μια νεαρή και φιλόδοξη αναγνώστρια της Ρεπούμπλικα, η Τζούλια Πούτσι, έστειλε την περασμένη εβδομάδα στον Συνήγορο του Αναγνώστη την παρακάτω επιστολή.

«Caro Αugias, είμαι μια κοπέλα σχεδόν 18 ετών, “έτοιμη”, τρόπος του λέγειν, να ολοκληρώσω το σχολείο, αλλά που με ευχαριστεί περισσότερο να σκέπτομαι το μέλλον. Το όνειρό μου εδώ και πολλά χρόνια είναι να γίνω δημοσιογράφος, ένα επάγγελμα που- εξιδανικεύοντάς το λίγο- το έχω συνδέσει με ταξίδια στον κόσμο, τηλεφωνήματα στη μέση της νύχτας για μια επείγουσα αποστολή και συνταρακτικές αποκαλύψεις (εκτός από τη φαντασία μου, με έχουν επηρεάσει τα βιβλία του Ρίσαρντ Καπισίνσκι). Αντιλαμβάνομαι όμως ότι όλα αυτά μπορεί να μην έχουν μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα: ο πατέρας μου σπεύδει να μου διαλύσει αυτές τις ψευδαισθήσεις (είναι ψευδαισθήσεις;), λέγοντάς μου ότι στο μέλλον η δουλειά του δημοσιογράφου δεν θα υπάρχει πια. Ότι δεν θα είναι τίποτα παραπάνω από την επεξεργασία ειδήσεων που μεταδίδουν τα πρακτορεία. Ότι το να εισέλθεις στον κόσμο της εργασίας, οποιασδήποτε εργασίας αλλά ιδιαίτερα αυτής, είναι ήδη πολύ δύσκολο. Αν είναι έτσι τα πράγματα, ίσως θα πρέπει να προσανατολιστώ σε κάτι άλλο (μου αρέσουν τα μαθηματικά), αλλά προτού εγκαταλείψω οριστικά τη φιλοδοξία μου, ή την αυταπάτη μου, θα ήθελα τη γνώμη σας».

«Όταν είχα τα χρόνια σου», γράφει στην απάντησή του ο 73χρονος Κοράντο Αουτζίας, που εκτός από δημοσιογράφος χρημάτισε τη δεκαετία του ΄90 και ευρωβουλευτής του Κόμματος Δημοκρατικής Αριστεράς, «πολλοί συνομήλικοί μου έβλεπαν τη δημοσιογραφία με πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτόν που περιγράφεις. Ήταν μια στράτευση, μια αποστολή, ένα εργαλείο για την αφύπνιση συνειδήσεων. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν βέβαια στον νου τους τις παράνομες εφημερίδες που μοιράζονταν με τεράστιους κινδύνους στη διάρκεια της ναζιφασιστικής κατοχής. Εγώ ανακάλυψα στη συνέχεια μια άλλη δημοσιογραφία, επικεντρωμένη στην ανάλυση και την ερμηνεία της πραγματικότητας. Δεν μιλάμε για μια ταινία περιπέτειας, αν και δεν με εκπλήσσει που το βλέπεις έτσι. Ο Καπισίνσκι υπήρξε ένας μεγάλος ρεπόρτερ, αλλά κυρίως ένας λαμπρός αφηγητής. Η δημοσιογραφία είναι όμως σήμερα κάτι τελείως διαφορετικό, και πολύ λιγότερο φιλόδοξο. Ένα πράγμα μένει αναλλοίωτο, σε ορισμένες τουλάχιστον εφημερίδες: η προσπάθεια, ημέρα με την ημέρα, να κτίζεις μια αφήγηση που δεν κρύβει ούτε την άποψή σου για τον κόσμο αλλά ούτε και την πραγματικότητα».

Η Τζούλια μάλλον θα στραφεί τελικά στα μαθηματικά, η απάντηση του βετεράνου δημοσιογράφου δεν της αφήνει πολλά περιθώρια. Η δημοσιογραφία πράγματι δεν είναι ταινία περιπέτειας, ούτε ήταν ποτέ. Είναι όμως μια δουλειά σαν όλες τις άλλες; Δεν έχει μια δική της μαγεία, δεν απαιτεί θυσίες, αφοσίωση, πάθος; Υπάλληλος είναι ο δημοσιογράφος; Ας μη δώσουμε εμείς τις απαντήσεις. Δεν είναι πάντα καλό να διαλύεις ψευδαισθήσεις.