Εφόσον ο εργαζόμενος το επιθυμεί;

Το πιο απίστευτο απ΄ όλα δεν είναι ότι οι Ιρλανδοί απέρριψαν την Ευρωσυνθήκη. Αλλά ότι στην απόφασή τους δεν έπαιξαν ρόλο ζητήματα όπως η ακρίβεια ή η κατάργηση του 48ώρου.

Τα μηνύματα που λαμβάνει ο Ευρωπαίος εργαζόμενος είναι εξόχως αντιφατικά. Από τη μία ακούει ότι οι επιχειρήσεις λαμβάνουν πλέον σοβαρά υπόψη την ανάγκη συμφιλίωσης της εργασίας με την ιδιωτική ζωή, ότι οι πιο παραγωγικές χώρες δεν είναι αυτές όπου ο κόσμος δουλεύει περισσότερο, ότι τον 21ο αιώνα ο ελεύθερος χρόνος θα ανακαλυφθεί ξανά. Από την άλλη πληροφορείται ότι η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών αποφάσισε να ανοίξει ένα παράθυρο στο 48ωρο και να επιτρέψει την πρόσκαιρη εργασία έως και για... 78 ώρες την εβδομάδα- εφόσον βέβαια ο εργαζόμενος το «επιθυμεί». Το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε είναι η ανάγκη να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ώστε υπάρχει τελικά σχέση μεταξύ ωρών εργασίας και ανταγωνιστικότητας; Και οι χώρες όπου οι εργαζόμενοι φέρονται να δουλεύουν περισσότερο (48,5 ώρες την εβδομάδα στη Νότια Κορέα, 43,6 στο Μεξικό και 42,7 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ) είναι οι πιο ανταγωνιστικές;

Είναι σαν να έχουν περάσει αιώνες από τότε που η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Γαλλίας αποφάσιζε την καθιέρωση του 35ώρου, όχι τόσο- ή όχι μόνο- για να καταπολεμηθεί η ανεργία, αλλά και για να υπάρχει μια καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την ιδιωτική ζωή των εργαζομένων. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας, η εργασία για περισσότερες από 50 ώρες την εβδομάδα αυξάνει το στρες και την κούραση, οδηγεί σε διαταραχές στον ύπνο και, μακροπρόθεσμα, προκαλεί καρδιαγγειακές και διανοητικές παθήσεις. Μα η αύξηση των ωρών εργασίας θα είναι προαιρετική, ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του γενικευμένου φιλελευθερισμού, με πρώτο τον «Εργατικό» Γκόρντον Μπράουν. «Η ιδιωτική διαπραγμάτευση μεταξύ επιχείρησης και εργαζομένου, την οποία προβλέπει η νέα οδηγία, δεν είναι μια σχέση ίσου προς ίσο», απαντά ο γενικός διευθυντής Εργασίας της Ισπανίας Ραούλ Ριέσκο. «Ο εργαζόμενος βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία».

Η ισπανική κυβέρνηση, όπως και η ελληνική, βεβαιώνει ότι δεν θα αλλάξει τίποτα. Όπως επισημαίνει όμως ο Ριέσκο, «όταν περιβάλλεσαι από χώρες όπου η πολύωρη εργασία αποτελεί κανόνα, δεν μπορείς να αντισταθείς για πολύ». Ο όρος flexicurity έχει νόημα όταν τα δύο συστατικά του (flexibility, ελαστικότητα, και security, ασφάλεια) βρίσκονται σε ίσες δόσεις. Το ένα δεν μπορεί να μεγαλώσει εις βάρος του άλλου, γιατί τότε το οικοδόμημα που χρειάστηκε δεκαετίες για να ολοκληρωθεί, και λέγεται κοινωνική Ευρώπη, κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Οι Ιρλανδοί, πάντως, δεν ασχολούνται με τέτοια πράγματα. Αυτό που βάρυνε στο ΟΧΙ τους ήταν ο φόβος ότι θα νομιμοποιηθούν οι αμβλώσεις, θα απαγορευτεί η μπίρα και θα υποχρεωθούν όλοι οι νέοι να υπηρετήσουν στον νέο ευρωπαϊκό στρατό...