Τα βιβλιοπωλεία του Μόλχο

«Σ΄ ένα από τα ταξίδια στην Ελλάδα κάνει ένα πέρασμα από τη Θεσσαλονίκη και στο βιβλιοπωλείο του Μόλχο το μάτι του πέφτει σ΄ ένα βιβλίο της Εύης Βουτσινά, το “Γεύση Ελληνική”, στον τόμο για τα ψωμιά» (από διήγημα του Αθήναιου, ΤΑ ΝΕΑ, 4/3/2006)

Θεσσαλονίκη, 1888. Ο Ισαάκ Μόλχο ιδρύει το ομώνυμο βιβλιοπωλείο, από το οποίο θα περάσουν γενιές και γενιές Ελλήνων. Λίγα χρόνια αργότερα- όπως διαβάζουμε σε παλιότερο άρθρο της Γιώτας Μυρτσιώτη στην Καθημερινή - θα το αναλάβει ο Μαΐρ Μόλχο, που θα καταφέρει να το ξαναστήσει ύστερα από δύο καταστροφές: την πυρκαγιά του 1917 και τη γερμανική κατοχή. Σήμερα, το βιβλιοπωλείο είναι στα χέρια του Ιωσήφ Μόλχο και έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τον εκδοτικό οίκο Παρατηρητής. Αλλά αποτελεί πάντα έναν αγαπημένο τόπο «προσκυνήματος» για ντόπιους και επισκέπτες, ιδίως μάλιστα για εκείνους που ψάχνουν σπάνιες και «περίεργες» εκδόσεις ή ενδιαφέρονται για τον ελληνικό και ξένο περιοδικό Τύπο.

Νέα Υόρκη, 1932. Ο Ισαάκ Μόλχο, φανατικός αναγνώστης και οπαδός της γαλλικής λογοτεχνίας, ιδρύει στο Rockfeller Center το πρώτο γαλλικό βιβλιοπωλείο της Αμερικής. Θα το ονομάσει La Librairie de France. Στη διάρκεια της κατοχής της Γαλλίας από τους ναζί, θα περάσουν από εδώ μεγάλοι Γάλλοι συγγραφείς που είχαν καταφύγει στην πόλη. Το Rockfeller Center ήταν άλλωστε τότε τόπος συνάντησης της ευρωπαϊκής ελίτ. Ο Αντρέ Μωρουά, ο Ζυλ Ρομαίν, ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ θα καθήσουν στην επιβλητική μαύρη δερμάτινη πολυθρόνα που υπάρχει ακόμα στο βιβλιοπωλείο και ο Μόλχο θα ακούσει προσεκτικά τις ιστορίες τους. Στη συνέχεια θα ιδρύσει τον εκδοτικό οίκο La Μaison Francaise ακριβώς για να εκδώσει τα έργα τους.

Σήμερα, το βιβλιοπωλείο το διευθύνει ο γιος του, ο Εμμανουήλ Μόλχο. Αλλά τα νέα δεν είναι καλά. Το τελευταίο ξενόγλωσσο βιβλιοπωλείο της Νέας Υόρκης και το μοναδικό γαλλικό βιβλιοπωλείο της Αμερικής θα κλείσει τον Σεπτέμβριο του 2009, επειδή οι ιδιοκτήτες του κτιρίου τριπλασιάζουν το νοίκι του. Ο Μόλχο έγραψε στη Γαλλίδα υπουργό Πολιτισμού, αλλά δεν πήρε απάντηση. «Το ΒΒC ετοιμάζει ένα αφιέρωμα σ΄ αυτό το κομμάτι της Γαλλίας που πεθαίνει, αλλά η γαλλική κυβέρνηση αδιαφορεί», λέει στο περιοδικό Μαριάν. «Δεν ζητάω χρήματα, μονάχα ένα μήνυμα. Τι νόημα έχουν όλες αυτές οι γιορτές για τη γαλλοφωνία, όταν αφήνουν να κλείσει σιωπηρά το τελευταίο γαλλικό βιβλιοπωλείο των Ηνωμένων Πολιτειών;».

Οι νόμοι της αγοράς είναι αμείλικτοι, βιβλιοπωλεία κλείνουν σε όλες τις δυτικές μητροπόλεις, είχε απαντήσει ο ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας σε ένα καμπανάκι που είχε κτυπήσει τον περασμένο Οκτώβριο και ο Νουβέλ Ομπζερβατέρ. Τι λόγο ύπαρξης έχει αλήθεια ένα βιβλιοπωλείο που μυρίζει παλιό χαρτί και είναι γεμάτο με στοίβες κιτρινισμένων παλιών βιβλίων; Μία ελπίδα υπάρχει: να δείξει ενδιαφέρον η ωραία Κάρλα.