«Τέτοιο φόβο, ούτε στο Τρίτο Ράιχ»

Έσωσε 1.200 Εβραίους από τους θαλάμους αερίων. Αλλά όπως δεν μας είπε η ταινία που τον έκανε γνωστό, πέθανε μόνος, αλκοολικός και πνιγμένος στα χρέη.

Στο τέλος του πολέμου, ο Όσκαρ Σίντλερ και η γυναίκα του Έμιλι, που του είχε συμπαρασταθεί στην επιχείρηση διάσωσης των Εβραίων, βρίσκονταν σε οικονομικό αδιέξοδο. Ο Γερμανός βιομήχανος είχε προσπαθήσει να στήσει κάποιες εμπορικές επιχειρήσεις, αλλά απέτυχε, με αποτέλεσμα να εκδοθούν εναντίον του 17 εντάλματα σύλληψης για χρέη. Απευθύνθηκε τότε στην αμερικανοεβραϊκή οργάνωση Joint Distribution Committee και ζήτησε δάνειο 5.000 δολαρίων για να μετακομίσει στην Αργεντινή. Έφτασε εκεί το 1949 μαζί με μερικούς επιζήσαντες από το Ολοκαύτωμα- αλλά η κατάστασή του δεν βελτιώθηκε. Ύστερα από μερικά χρόνια αναγκάστηκε να γυρίσει στη Γερμανία, αφήνοντας πίσω τη γυναίκα του για να μην την κυνηγούν κι αυτή. Και σκέφτηκε να ζητήσει βοήθεια από εκείνους ακριβώς τους ανθρώπους που είχε παλιότερα βοηθήσει. «Αγαπητέ κύριε Μπέσκι», έγραψε στην πρώτη επιστολή του που έστειλε τον Ιούλιο του 1963, «ελπίζω να μη θυμώσετε που επικοινωνώ μαζί σας».

Ο Μοσέ Μπέσκι, μετέπειτα μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ, πέθανε το 2007. Και ανάμεσα στα πράγματα που άφησε στο Ισραηλινό Ινστιτούτο για την Ιστορία του Ολοκαυτώματος ήταν η αλληλογραφία του με τον Σίντλερ. «Πρέπει να σας ενημερώσω ότι ένας από τους φίλους μου προσπαθεί να παρουσιάσει την ιστορία μου σ΄ ένα κανάλι του Λος Άντζελες, κάτι που χωρίς αμφιβολία θα οδηγήσει στην οικονομική μου σωτηρία», έγραφε ο βιομήχανος τριάντα χρόνια πριν γυριστεί η Λίστα του Σίντλερ. «Στο μεταξύ, όμως, η κατάσταση δεν είναι απλή. Δεν έχω πληρώσει το νοίκι πολλών μηνών και η ιδιοκτήτρια διαμαρτύρεται. Μου λέει πως δεν καταλαβαίνει γιατί δεν την πληρώνω αφού μου στέλνουν τόσα χρήματα οι Αμερικανοί φίλοι μου. Έχω καταλήξει στην πεποίθηση πως προσπαθούν να τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια μου, με την ελπίδα να με κάνουν να φύγω από τη χώρα».

Ο Σίντλερ ήξερε ότι οι συμπατριώτες του δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι την ηρωική του πρωτοβουλία. Ο Μπέσκι τον βοήθησε όσο μπορούσε. Αλλά η κατάσταση χειροτέρευε. «Μια περίοδο κοιμόμουν σε φτηνά πανδοχεία κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό και ζητούσα δανεικά από μη Εβραίους φίλους μου για να φάω. Σήμερα έφυγα από το δωμάτιό μου πριν ξημερώσει για να γλιτώσω από τους πιστωτές μου και την αστυνομία. Σας ορκίζομαι, αγαπητέ Μοσέ, ότι τέτοιο φόβο δεν αισθανόμουν ούτε στο Τρίτο Ράιχ». Το 1972, μέσω του Μπέσκι, ήρθε σε επαφή με έναν Ισραηλινό γιατρό, κάποιον «δόκτορα Φρανκ», καθώς η υγεία του χειροτέρευε. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα, στο Χίλντεσχαϊμ, στο σπίτι ενός ζευγαριού Εβραίων, των Σταρ, που τον φιλοξένησαν και τον φρόντισαν μέχρι το τέλος. Ήταν 66 ετών.