Συνταγές για την ευτυχία
O Ταλ Μπεν-Σαχάρ ήταν από τους εφήβους που τους πήγαιναν όλα καλά. Πρώτος στα μαθήματα, πρώτος στα σπορ, πρώτος και στις γκόμενες. Του έλειπε όμως κάτι: η ευτυχία. Στα 16 του, κατάλαβε ότι αυτή η έλλειψη είχε να κάνει περισσότερο με εσωτερικούς παρά με εξωτερικούς παράγοντες. Κι αποφάσισε να σπουδάσει θετική ψυχολογία. Σήμερα, ο 37χρονος Ισραηλινός παραδίδει μαθήματα ευτυχίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Και οι φοιτητές που τα παρακολουθούν αυξήθηκαν μέσα σε τρία χρόνια από 6 σε 800. «Δεν με εκπλήσσει», λέει στην απεσταλμένη της Φιγκαρό. «Οι περισσότεροι από τους φοιτητές μου δηλώνουν πιο ευτυχισμένοι και μιλούν για τις
διαλέξεις μου και σε άλλους».
Ο Μπεν-Σαχάρ δεν είναι ο μόνος καθηγητής ευτυχίας. Πάνω από 200 αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν εντάξει αυτό το μάθημα στη διδακτέα τους ύλη. «Ηow american!», αναφωνεί ο γιουγκοσλαβικής καταγωγής ποιητής Τσαρλς Σίμιτς σε συνέντευξή του στους Νιου Γιορκ Τάιμς. «Και πόσο τρομακτικό! Είναι δυνατόν να μαθαίνεις πώς να γίνεις ευτυχισμένος από βιβλία και διαλέξεις; Μπορεί να φανταστεί κανείς ανθρώπους στη Νάπολη να κάθονται στο λεωφορείο ή σε μια τρατορία και να διαβάζουν βιβλία περί ευτυχίας;». Για τη Νάπολη δεν ξέρουμε. Στο Πανεπιστήμιο της Χαϊλδεβέργης, πάντως, το μάθημα «Προετοιμασία για τη ζωή» κάνει θραύση. Στις σειρήνες της θετικής ψυχολογίας έχει υποκύψει και το περιζήτητο Wellington College της Βρετανίας. «Ζούμε σε μια εποχή όπου οι νέοι έχουν έμμονη ιδέα με τα χρήματα και τη φήμη», εξηγεί ο Ίαν Μόρις, καθηγητής φιλοσοφίας στο Wellington. «Σκοπός του μαθήματος είναι να τους προσανατολίσουμε ξανά σε μια ζωή με περιεχόμενο και αξίες, αφού αυτά είναι τα πραγματικά κλειδιά της ευημερίας».
Στην ανώτατη σχολή εμπορίου του Παρισιού, όπου πήγε πρόσφατα να δώσει διαλέξεις ο Ισραηλινός ψυχολόγος, οι αντιδράσεις ήταν ανάμεικτες. Ορισμένοι βρήκαν το μάθημα περιττό, άλλους τους προβλημάτισε. Κατά την άποψη της καθηγήτριας Νικόλ Ωμπέρ, «τέτοιου είδους μαθήματα είναι χρήσιμα, αλλά το γαλλικό πανεπιστημιακό σύστημα είναι υπερβολικά καρτεσιανό για να ακολουθήσει αυτή την προσέγγιση». Καρτεσιανοί ή όχι, οι Γάλλοι ρουφάνε αυτόν τον καιρό κάθε βιβλίο που κυκλοφορεί με θέμα την ευτυχία. Στις σχετικές πτέρυγες των βιβλιοπωλείων παρατηρείται κοσμοσυρροή. Η βιβλιοθεραπεία- τα βιβλία που μας μαθαίνουν να ζούμε καλύτερα- κερδίζει έδαφος. Κι ας προειδοποιεί ο δημοσιογράφος και φιλόσοφος Ροζέ-Πωλ Ντρουά για τους κινδύνους ενός «λαμπερού ολοκληρωτισμού».
Υπάρχει εν τέλει κάποια συνταγή για την ευτυχία; Τι συμβουλή θα έδινε ο Τσαρλς Σίμιτς σε κάποιον που θέλει να γίνει ευτυχισμένος; «Για τους αρχάριους, να μάθουν να μαγειρεύουν». Για τον Γούντυ Άλλεν πάλι, «ο μόνος τρόπος να είσαι ευτυχισμένος είναι να σ΄ αρέσει να υποφέρεις».
posted by Μιχάλης Μητσός @ 1:31 μ.μ.
5 comments
5 Comments:
Καλά, αφού υποβάλουμε τα σέβη μας στον Γούντη Αλλεν δε μένει παρά να υπενθυμίσω ότι όλοι επιβεβαιώνουν την Οικονομική θεωρία του Αμάρτυα Σέν ότι η πραγματική ευημερία δε περιορίζεται στο εισόδημα και στο Α.Ε.Π. αλλά απεικονίζεται στο Δ.Α.Α, Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, ή Δημιουργικότητας ή Ελευθερίας, ή Πρωτοβουλίας.
Εξαρτάται από τα μέσα παραγωγής, ο Δείκτης, βιομηχανικά ή ηλεκτρονικά μέσα.
Πράγματι, για την αξιολόγηση μιας χώρας λαμβάνεται όλο και περισσότερο υπόψη η ο δείκτης "ευτυχίας" του πληθυσμού της
την ευτυχία οι αγγλοσάξωνες τη λένε happy όπως ονομάζουν και το χάπι-φάρμακο με το οποίο περνά ο πόνος, όταν περνά ο πόνος σταματά ο κόπος κι αρχίζουν οι παραισθήσεις ότι όλα είναι παράδεισος, αποφεύγει κανείς να υποφέρει και αναιρείται η ευτυχία κατά Γ.Αλλεν.
Αρα η λέξη ευτυχία-hapy-felicite or felicita από φιλοσοφική ή ψυχαναλυτική έννοια δε θα τα βγάλει πέρα, όπως η λέξη ελευθερία διαβρώθηκε από τον όρο νεοφιλελεύθερισμός και τη μεταφορά του απο την πολιτική στη σφαίρα της οικονομίας.
Ετσι η μεταφορά της ψυχανάλυσης στην οικονομία χρειάζεται λεξιπλάστες και νεολογισμούς ή να περιοριστεί πρό το παρόν σε πολιτικές ένοιες, όπως 4ήμερο με 40ώρες και μόχθο και κόπο από τον καθένα για να γίνει δημιουργικός ο ελεύθερος χρόνος.
Για να ανακατευθεί η μία επιστήμη με την άλλη-οικονομία,ψυχανάλυση- πρέπει να συγκρουστούν, να διαλυθούν και να ανα-συντηχθούν.
Επιπλέον να καταχτήσουν τη συνείδηση απλών ανθρώπων η οποία να υιοθετηθεί απο τεχνοκράτες και πολιτικούς. Ζητείται αλγόριθμος βημάτων για την ευτυχία.
Όλοι αυτοί οι κύριοι και κυρίες σαν τον Ταλ Μπεν Σαχάρ, ξέρουν ότι για κάμποσο καιρό θα έχουν επαρκή χρηματοδότηση στα τμήματά τους, αφού όσο οι φοιτητές τους πιστεύουν ότι μπορούν να ανεβούν και οι ίδιοι ψυχολογικά αλλά και να πουλήσουν το είδος στους επόμενους.
Δυστυχώς οι καθηγητές αυτού του είδους δεν μιλάνε για κανένα μέγεθος που να μπορεί να ποσοτικοποιηθεί, να μετρηθεί αντικειμενικά και να απαραχθεί κάτω από ίδιες πειραματικές συνθήκες. Ίσως δεν θέλουν να πουν ότι απλά φιλοσοφούν με θεωρητικούρες και ντύνουν το εγχείρημά τους με τον μανδύα μιας τάχα επιστήμης.
Το έργο ξαναπαίχτηκε σε μικρότερη κλίμακα βέβαια στη δεκαετία του 70 και 80 όταν ευημερούσαν οι πωλητές ελπίδας από τη μεριά των ανατολικών και χριστιανικών δοξασιών.
Τα δύσκολα αρχίζουν όταν αυτοί που πληρώνουν τα δίδακτρα στη σχολή ή την συνεδρία στο γραφείο τους, αντιλαμβάνονται ότι η ευτυχία είναι κάτι πολύ αόριστο και με μπερδεμένες συνιστώσες για να εκφραστεί με τα παρηγορητικά λογάκια και τις αοριστίες των Κων Μπεν Σαχάρ.
Για να αισθανθείς καλά πρέπει να είσαι χαλαρός, συναινετικός αλλά και διεκδικητικός, να μάθεις να αγαπάς κλπ. μπλα μπλα μπλα.
Ευχαριστώ πολύ δεν χρειάζεται να σπουδάσω ή να πληρώσω για να μου πείτε τα αυτονόητα.
Δε διαφωνεί κανεις μαζί σου σήμερα, όμως δεν έχεις αντίρηση ότι αυτή η υπόθεση στρεφεται ενάντια στην εξειδίκευση της εκμηχανιστικής ή βιομ-μηχανική περιόδου και αντικαθίσταται λίγο-λίγο το αντικείμενο σπουδών από την μέθοδο, η απομνημόνευση απο την κρίση και την ελεύθερη έκφραση.
Υπ' αυτή την έννοια η προσπάθεια θα τελεσφορήσει.
Αλλωστε όταν υιοθετείται από Πανεπιστήμιο με λειτουργία ιδιωτικοοικονομική και επενδύσεις στο τομέα των Υπηρεσιών και Ίδεών, κάτι ρισκάρει κάτι γνωρίζει.
*To "έργο" όπως λές, πράγματι ξαναπαίχτηκε ατύπως απο το Μπέρκλεϋ έως το Παρίσι '63-'68.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home