Το κλειδί στο Πεκίνο

Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους οι διαδηλώσεις στη Βιρμανία δεν συγκινούν ιδιαίτερα το ελληνικό κοινό. Ο ένας είναι ότι πρόκειται για μια εξωτική χώρα. Ο δεύτερος, ότι για μια φορά η Αμερική δεν είναι στο πλευρό της χούντας, αλλά των διαδηλωτών.

Τον Αύγουστο του 1988, όταν η βιρμανική κυβέρνηση υποτίμησε τόσο πολύ το νόμισμα ώστε ο μισός πληθυσμός έχασε τις αποταμιεύσεις μιας ζωής, ξέσπασαν διαδηλώσεις στη Ρανγκούν που επεκτάθηκαν σε όλη τη χώρα. Οι δυνάμεις ασφαλείας αντέδρασαν με αγριότητα και στο κύμα καταστολής που ακολούθησε έχασαν τη ζωή τους 15.000 άνθρωποι. Πρωταγωνιστές των διαδηλώσεων ήταν οι φοιτητές και μια χαρισματική γυναίκα, η Αούνγκ Σαν Σούου Κίι, που τελεί από τότε σε κατ΄ οίκον περιορισμό. Σύμφωνα με χθεσινές πληροφορίες, από την περασμένη Κυριακή βρίσκεται και πάλι στη φυλακή.

Οι τελευταίες διαδηλώσεις ξεκίνησαν όταν η κυβέρνηση αύξησε τις τιμές των καυσίμων κατά 500%. Ο λόγος που έφτασαν μέσα από τις τηλεοράσεις στα σαλόνια της Δύσης είναι το εξωτικό τους χρώμα: οι μοναχοί και οι καλόγριες στους δρόμους δεν είναι ασφαλώς συνηθισμένο θέαμα. Ο πρόεδρος Μπους ανακοίνωσε χθες νέες κυρώσεις εναντίον της χούντας. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ευχή να αναλάβει η Αούνγκ τις τύχες της χώρας. Αλλά το κλειδί για το μέλλον της Βιρμανίας δεν βρίσκεται στις δυτικές πρωτεύουσες. Οι βασικοί υποστηρικτές των στρατηγών είναι η Κίνα και η Ινδία. Οι δύο αυτές χώρες έχουν σημαντικές επενδύσεις στη Βιρμανία και, μαζί με τη Ρωσία, πουλάνε στην κυβέρνησή της όπλα, παραβιάζοντας το εμπάργκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όπως εξηγεί στην Γκάρντιαν ο Μαρκ Φάρμανερ, από τη βρετανική οργάνωση Βurma Campaign, η Κίνα δεν είναι ευχαριστημένη από το καθεστώς της Ρανγκούν, αφού αποτελεί έναν πόλο περιφερειακής αστάθειας. Εξακολουθεί όμως να το στηρίζει, καθώς έχει ανάγκη τους πλούσιους ενεργειακούς πόρους της χώρας: στις αρχές του χρόνου κέρδισε ένα συμβόλαιο για αγορά φυσικού αερίου, παρ΄ όλο που πρόσφερε 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερα από την Ινδία. Η τελευταία βάζει επίσης τα οικονομικά της συμφέροντα πάνω από τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου εγκατέλειψε τους δημοκράτες της Βιρμανίας», διαμαρτύρεται ο Φάρμανερ. Τόσο η Κίνα όσο και η Ινδία, όμως, δεν θέλουν να απομονωθούν διεθνώς ούτε να αναγκαστούν να δικαιολογήσουν αύριο μια νέα, αιματηρή καταστολή. Με τα κατάλληλα ανταλλάγματα από τη Δύση θα αλλάξουν στάση, όπως έκανε η Κίνα στις περιπτώσεις του Νταρφούρ και της Ζιμπάμπουε.

Οι επόμενες ημέρες είναι κρίσιμες. Οι «μοναχοί με τα κινητά» δεν δείχνουν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν, εκτός από την ηθική τους υποχρέωση να προστατεύσουν τον πληθυσμό έχουν και πρόβλημα επιβίωσης, ζουν βασικά από τις δωρεές και ο πληθυσμός είναι πια πολύ φτωχός για να τους στηρίξει. Η χούντα διστάζει να τους κτυπήσει, αναζητεί άλλα μέσα, αλλά ο χρόνος δουλεύει εναντίον της.