Δευτέρα, Δεκεμβρίου 18, 2006

Εις πάσαν κακότητα



Ο Χέοψ ήταν ο δεύτερος φαραώ της 4ης δυναστείας. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, στα 50 χρόνια της βασιλείας του οδήγησε την Αίγυπτο «εις πάσαν κακότητα». Έκλεισε τα ιερά, απαγόρευσε τις θυσίες και υποχρέωσε τους Αιγύπτιους να εργάζονται γι' αυτόν.

Με την Πυραμίδα του Χέοπος, το ένα από τα Επτά Θαύματα, παρομοιάζει ο ιστορικός Ντάνιελ Κοτσιουμπίνσκι τα σχέδια ανέγερσης της Gazprom City στην Αγία Πετρούπολη. Ο Ρώσος «φαραώ» σχεδιάζει να μεταφέρει την έδρα του ενεργειακού γίγαντα από το Ομσκ της μακρινής Σιβηρίας σε έναν ουρανοξύστη ύψους 320 μέτρων που θα ανεγερθεί δίπλα στον ποταμό Νέβα, στην καρδιά της παλιάς πόλης. Με τον τρόπο αυτό θέλει να στείλει το μήνυμα τόσο στους Ρώσους όσο και στους υπόλοιπους Ευρωπαίους ότι εκείνος, ανοιγοκλείνοντας τη στρόφιγγα από τη γενέτειρά του, είναι σε θέση να καθορίζει το μέλλον τους.

Και ο πρόεδρος Πούτιν κάνει βέβαια τη δουλειά του. Όπως τη δουλειά τους έκαναν μεγάλα ονόματα της αρχιτεκτονικής (Ρεμ Κούλχαας, Ζαν Νουβέλ, Ντάνιελ Λίμπεσκιντ) που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό, αγνοώντας τον πολιτικό του χαρακτήρα. Το γραφείο που κέρδισε, το RMJM London Limited, χαρακτήρισε «θλιβερό γκρουπούσκουλο» όσους αντιτίθενται στο σχέδιο - κι ας περιλαμβάνονται σ' αυτούς ο πρόεδρος της Ένωσης Διατήρησης των Ρωσικών Μνημείων, ο πρόεδρος της Ένωσης Αρχιτεκτόνων και ο διευθυντής του Ερμιτάζ. Διαδηλώσεις με συνθήματα όπως «ένας ουρανοξύστης για κάθε ηλίθιο» δεν μπορούν βέβαια να σταματήσουν ένα τόσο μεγαλεπήβολο πρόγραμμα. Η Ρωσία πρέπει να αποκτήσει το δικό της τοτέμ, όπως συμβαίνει με τόσες και τόσες χώρες, σε βορρά και νότο, δύση και ανατολή. Ένα τοτέμ για να τυπώνεται στις καρτ-ποστάλ και να φαίνεται από ψηλά τη νύχτα.

Το πρόβλημα με αυτά τα τοτέμ, γράφει ο Ισπανός αρχιτέκτονας Ραφαέλ Αργκουγιόλ στην Ελ Παΐς, είναι ότι σπανίως ταιριάζουν με το περιβάλλον στο οποίο φυτεύονται. Τα περισσότερα διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία αντιμετωπίζουν το αστικό τοπίο με την ίδια περιφρόνηση που οι γιγαντιαίες πολυεθνικές αντιμετωπίζουν το οικονομικό τοπίο. Υπάρχει άλλωστε μια συμμετρία στη συμπεριφορά τους. Όπως οι πολυεθνικές μετακινούν εργοστάσια και θέσεις εργασίας χωρίς να λαμβάνουν υπόψη αυτό που ο Γκράχαμ Γκρην μελαγχολικά αποκαλούσε «ανθρώπινο παράγοντα», έτσι και τα αρχιτεκτονικά γραφεία προσαρμόζουν τις κατασκευές τους στους συμβολισμούς που απαιτούν οι ισχυροί, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα έχουν στους κατοίκους. Αναζητώντας το μέγιστο κέρδος από το θέαμα και την παγκοσμιοποίηση, η σύγχρονη αρχιτεκτονική έχει χάσει εκείνη τη συνείδηση της ανθρώπινης διάστασης για την οποία μιλούσε τον 15ο αιώνα ο μεγάλος Ιταλός Ουμανιστής, ο Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι.

Ίσως εκείνοι οι διαδηλωτές στην Αγία Πετρούπολη να είναι πράγματι ένα «θλιβερό γκρουπούσκουλο», μια χούφτα φτωχοδιάβολοι. Αντίθετα όμως με τους αρχιτέκτονες της αυλής, εκείνοι δεν δέχθηκαν να πουλήσουν την ψυχή τους.

6 Comments:

At 18/12/06 12:33 μ.μ., Blogger nik-athenian said...

Δεν είμαι προς θεού κανένας υποστηρικτής του Πούτιν αλλά δεν μπορώ να μη δω και την κόντρα πολλών δυτικών και Ρώσων μεγιστάνων μαζί του, επειδή τους πήρε κυριολεκτικά τη μπουκιά από το στόμα.
Στα πλαίσια αυτά επιλέχτηκε τώρα να αποδοθεί στον ΄Πούτιν η απαίτηση να ανεγερθεί το αρχιτεκτονικό "ατόπημα"του gazprom city.
Στη Ρωσία όμως αυτόν τον καιρό χτίζονται ή σχεδιάζεται το χτίσιμο αρκετών ουρανοξυστών για ρεκόρ.
Στην Μόσχα θα κτισθεί το υψηλότερο κτίριο του κόσμου, εάν βεβαίως ευοδωθούν τα σχέδιά του που
παρουσιάσθηκαν στις Κάννες. Το κτίριο που θα έχει ύψος 600μ.,
κατά 50% υψηλότερο από το Empire State Building, θα κατασκευασθεί στο Moskva City,μόλις 3 χλμ. από το Κρεμλίνο. Θα έχει εμβαδόν
420 χιλ. τ.μ. και θα συνδυάζει διάφορες χρήσεις,όπως υπόγειο χώρο στάθμευσης, εμπορικό κέντρο, παγοδρόμιο, ξενοδοχείο, γραφεία,
διαμερίσματα και παρατηρητήριο για το κοινό.
Το κόστος κατασκευής υπολογίζεται σε $1,5 δις και ελπίζεται ότι θα ολοκληρωθεί έως το 2010.Το νέο κτίριο θα ξεπεράσει τον υπό κατασκευή πύργο (Federation Τower), στην ίδια περιοχή,
ύψους 430μ. που θα είναι το υψηλότερο κτίριο της Ευρώπης και θα ολοκληρωθεί το 2008.
Όσο για την Αγία Πετρούπολη, εκτός από το gazprom city θα κατασκευαστεί παράλληλα, κτιριακό συγκρότημα 300.000 τ.μ.έως το
2016 για να στεγάσει τα κεντρικά γραφεία μεγάλων εταιρειών.
Όσο αταίριαστες ήταν οι πυραμίδες στη μέση της ερήμου, οι ουρανοξύστες στην Ν. Υόρκη των αρχών του 20ου αιώνα και τα τέρατα του Ντουμπάϊ, άλλο τόσο θα είναι και τα πανύψηλα αυτά κτήρια των Ρώσων στα όρια των παλιών πόλεων.
Δυστυχώς ο αγώνας για το ποιος το έχει μεγαλύτερο δεν θα σταματήσει ποτέ.

 
At 18/12/06 1:53 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

«ένας ουρανοξύστης για κάθε ηλίθιο»
:-))))))))
Κάθε φορά που βρίσκομαι στο Montparnasse, αισθάνομαι ένα πλάκωμα, μια περίεργη αρνητική διάθεση. Είναι σαφώς εκείνος ο ουρανοξύστης, που τον φύτεψαν στη μέση μιας από τις κάποτε πιό ζεστές, γραφικές και "μποεμ" συνοικίες του Παρισιού.
Τώρα πάλι γίνεται εδώ ένας μεγάλος πλακωμός, για το αν θα πρέπει ο Δήμος του Παρισιού να επιτρέψει την ανέγερση, στην περιφέρεια της πόλης, μερικών "πύργων" διαρυθμισμένων σε λίγες χιλιάδες διαμερίσματα, ώστε να καλυφθεί το πλάνο ανέγερσης κοινωνικής κατοικίας.
Το πρόβλημα είναι υπαρκτό: πρακτικά δεν υπάρχει χώρος μέσα στην πόλη, και όλα σχεδόν τα κτίσματα είναι διατηρητέα, που σημαίνει οτι αν - μετά από πολύ διαδικασία - κάποιο κατεδαφιστεί, μπορεί μόνο να χτιστεί κάτι εξωτερικά πανομοιότυπο με το κατεδαφισθέν.

"Βρείτε μας μιαν άλλη λύση, ώστε το Παρίσι να μην καταντήσει η σύναξη των μπο-μπο (εκ του bourgeois bohème)", λέει ο δήμαρχος στους οικολόγους συμμάχους του.
"Να στιβάξουμε ανθρώπους σαν τα κοτόπουλα, κάνοντας και την πόλη πιο αποκρουστική, δεν είναι λύση", απαντούν οι τελευταίοι.

Τα τελευταία χρόνια, πολλές πόλεις γνώρισαν μια αχαλίνωτη οικοδομική δραστηριότητα, με κύριο χαρακτηριστικό το γιγαντισμό: η Σαγγάη, η Αστάνα του Καζαχστάν που ξεφύτρωσε από το πουθενά, αλλά και το Βερολίνο με τις τρομακτικού μεγέθους και πλήθους κατασκευές.

Δεν πιστεύω οτι εναλλακτική λύση σε αυτή την πορεία, θα ήταν τα μικροαστικώς χαριτωμένα σπιτάκια-με-κήπο που ευαγγελίζεται ο Κάρολος της Αγγλίας...

Από την άλλη, το "νέο περιβάλλον" γεννά ανάμικτες εντυπώσεις: άλλες φορές προσλαμβάνεται ως θαύμα, άλλες φορές ως εφιάλτης.

Οι αρχιτέκτονες που αναφέρεται οτι διαγωνίστηκαν για τα σχέδια της Gazprom City (που είναι ένα μόνον από τα γιγαντιαία πρότζεκτ στην ευρύτερη περιοχή του Λένινγκραντ), δεν είναι και οι χειρότεροι: αντιθέτως, είναι ονόματα "βαρέων βαρών" της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Χωρίς να είμαι ικανός να επιχειρηματολογήσω περί αισθητικής, να πω απλώς τι μου φαίνεται οτι με ενοχλεί:
με χαλάει αυτή η υπέρθεση του γιγαντιαίου υπερμοντέρνου, πάνω στο ιστορικό τοπίο της πόλης!
Όσο για το πολιτικό ζήτημα, για μένα βρίσκεται τελείως πέρα από το φόβο που γεννά στην ευρωπαϊκή άρχουσα τάξη η συμβολική επίδειξη ισχύος του κρατικοκαπιταλιστικού μορφώματος της ρωσσίας των σιλόβικι:
είναι για ποιόν και γιατί υπάρχει η πόλη. Αν το σκεφτεί κανείς έτσι, είναι... να παίρνουμε τα βουνά όλοι! Όσο κι αν λατρεύω την πόλη... ;-)))

 
At 18/12/06 7:54 μ.μ., Blogger Anastasia Konstantakatou said...

Παραλληλίζω στο μυαλό μου το μοντέρνο αυτό οικοδόμημα με την κατασκευή του χωριού Ποτέμκιν από τον τότε υπουργό εξ.της Ρωσικής Αυτοκρατορίας: ένα χωριό με αίγλη άξια της Αυτοκρατορίας, χτίστηκε λόγω της επικείμενης επίσκεψης της αυτοκράτειρας και με σκοπό φυσικά να την παραπλανήσει.

Και αν υπάρχουν βασικές διαφορές ανάμεσα στις δύο κατασκευές, το γεγονός ότι και τα δυο έχουν/είχαν ως στόχο στον εντυπωσιασμό καλύπτοντας μια κατάσταση εξαθλίωσης και φτώχειας είναι ικανές συνθήκες ώστε να μου επιτραπεί, αν όχι ο παραλληλισμός, τουλάχιστον ο συνειρμός.

Και αν εκ πρώτης όψεως μοιάζει το παρόν ως επωδός ενός μακρινού παρελθόντος ή ως χαρακτηριστικό της "ρωσικής" νοοτροπίας που διατηρείται ακέραια στους αιώνες, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι εκφράζει και ένα "παιχνίδι": είναι φυσικά εκείνο της ισορροπίας των δυναμέων, των προσχημάτων και του φαίνεσθαι.
Ένα παιχνίδι όμως που οι Ρώσοι (διαδηλωτές) πέταξαν στα σκουπίδια- από τον Αη-Βασίλη σίγουρα θα προτιμούσαν να ζητήσουν ασφάλεια και δουλειές: μπορεί να μην είναι τόσο γκλαμ (κ.Πρόεδρε) αλλά at the end of the day κοιμάσαι πιο άνετα.

 
At 19/12/06 9:44 π.μ., Blogger gb said...

H αρχιτεκτονική με τη πολεοδομία είναι οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος,ενιαίες και αδιαίρετες.
Πολεοδομικά το κτίριο από το Ομσκ της μακρυνής Σιβηρίας μεταφέρεται στην Α.Πετρούπολη. Αρχιτεκτονικά ώς ουρανοξύστης έχει τη δυνατότητα να ελέγχεται αυστηρώς όπως αρμόζει στη σημασία του.
Αν είναι έτσι anastasia τότε δε μοιάζει καθόλου με τα χωριά Ποτέμκιν τα οποία μοιάζουν με τη ψευδαίσθηση πρός τέρψιν της εξουσιομανίας.
Επίσης αυτή η επιλογή αποβαίνει πρός όφελος και της πολιτικής κατανόησης διότι η ισχύς αποκτά ένα εμφανέστατο κτίριο εντός της πόλης και διεθνώς.
Αρα αγαπητοί μ.πρόβατο και πάνο,
όχι μόνο δεν είναι καιρός να παίρνουμε τα βουνά, όταν η εξουσία έρχεται κοντά σε πολίτες μιάς πόλης με ιστορία και γνώση με τσάρους όλο και κάτι κασλό προκύπτει.
Είπαμε άμα δεν πάει ο Mωάμεθ στό βουνό πάει το βουνό στον Μωάμεθ,
ή άμα δεν πάει o Rώσος στη Gasprom πάει η Gasprom στον Ρώσο.
Δεν νομιζω να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες του ταξιδιού της Αικατερίνης όταν έφτιαχναν τα χωριά Ποτέμκιν, οι αυλικοί!

 
At 19/12/06 1:49 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

ιχνηλάτη, κι ο Γκυ ντε Μωπασσάν έτρωγε λέει μονίμως στο εστιατόριο του πύργου του Άιφελ (μάλιστα το πήρε κάποιος τώρα με τρια αστέρια, αδύνατο να πάμε πλέον οι κοινοί θνητοί), γιατί ήταν το μόνο μέρος απ'όπου δε φαινόταν ο πύργος :-))))

 
At 23/12/06 4:20 μ.μ., Blogger anonymos said...

Ρε γαμώτο, δεν μπορώ να καταλάβω!

Γιατί η ματαιοδοξία απαιτεί όσο το δυνατόν υψηλότερα κτίρια και όσο το δυνατόν μικρότερο κινητό?

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home