Τετάρτη, Δεκεμβρίου 13, 2006

Το Ιράν βράζει



Όχι, το Ιράν που μας ενδιαφέρει δεν είναι οι γραφικοί τύποι που συζητούν στο πλαίσιο ενός απίθανου συνεδρίου για το αν υπήρξε ή όχι το Ολοκαύτωμα. Το Ιράν του μέλλοντος είναι οι φοιτητές που έβαλαν φωτιά στις φωτογραφίες του Αχμαντινεζάντ.

Μετά τον θρίαμβο της ισλαμικής επανάστασης, το 1979, μία από τις πρώτες πράξεις του αγιατολάχ Χομεϊνί ήταν να κλείσει τα πανεπιστήμια για δύο χρόνια. Ήθελε έτσι, στο όνομα της «ισλαμικής πολιτιστικής επανάστασης», να εξουδετερώσει, φιμώνοντας ή ακόμη και σκοτώνοντάς τους, όλους τους λαϊκούς, φιλελεύθερους και αριστερούς καθηγητές και φοιτητές. Όταν ολοκλήρωσε το έργο αυτό, φρόντισε να μετατραπούν σταδιακά όλα τα σχολεία και τα πανεπιστήμια της χώρας σε τόπους πλύσης εγκεφάλου απ' όπου θα έβγαιναν ρομποτάκια ταγμένα στην υπηρεσία της επανάστασης. Κάθε παρέκκλιση τιμωρούνταν αυστηρά. Όταν το 1999, επί προεδρίας του μεταρρυθμιστή Χαταμί, ξέσπασε ένα κύμα διαμαρτυριών σε διάφορα πανεπιστήμια, η καταστολή ήταν βίαιη: πολλοί φοιτητές είχαν τότε σκοτωθεί ή τραυματιστεί.

Κι όμως, 27 χρόνια μετά την επανάσταση, παρά τις διώξεις, τις απειλές και τις φυλακίσεις, η δεύτερη γενιά των φοιτητών που μεγάλωσε κάτω από τη σιδηρά πυγμή της ολοκληρωτικής ιδεολογίας έρχεται ξαφνικά να φωνάξει «Θάνατος στον Αχμαντινεζάντ!» Ξαφνικά; Καθόλου, απαντά η Αζάρ Ναφίζι, που τάραξε πριν από λίγα χρόνια τα νερά με το βιβλίο της «Διαβάζοντας τη Λολίτα στην Τεχεράνη» (Εκδ. Λιβάνη). Δεν είναι η πρώτη δημόσια αντίδραση κατά του υπερσυντηρητικού προέδρου, λέει στην Κοριέρε ντέλα Σέρα η Ιρανή συγγραφέας, που διδάσκει αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Τζων Χόπκινς της Ουάσινγκτον. Στον ενάμιση χρόνο που κυβερνά ο Αχμαντινεζάντ, έχουν κατεβεί στους δρόμους οι εργαζόμενοι, οι γυναίκες, οι συνταξιούχοι, οι φοιτητές. Οι τελευταίοι δεν έχουν ξεχάσει πώς έκλεισε με προεδρικό διάταγμα το 2005 η Σχολή Τέχνης του Ισφαχάν, ύστερα από την καταγγελία των υπερσυντηρητικών ότι ήταν «αντι-ισλαμική».

Αν η πλειοψηφία των Ιρανών αποδεχόταν το θεοκρατικό καθεστώς - συνεχίζει η Ναφίζι - δεν θα ήταν γεμάτες οι φυλακές με πολιτικούς κρατούμενους. Δεν θα είχαν απαγορευτεί τόσες εφημερίδες και περιοδικά. Δεν θα γίνονταν κάθε τόσο πορείες διαμαρτυρίας των γυναικών, σαν κι αυτή στην οποία έλαβε πρόσφατα μέρος η 80χρονη ποιήτρια Σιμίν Μπεχμπαχανί. Το Ιράν βράζει. Αλλά για να εκδημοκρατιστεί η χώρα δεν χρειάζονται όπλα. Χρειάζεται μια πολιτιστική και ηθική επανάσταση σαν κι αυτή που λύτρωσε την Ανατολική Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο δημοφιλείς συγγραφείς σήμερα στο Ιράν είναι ο Μίλαν Κούντερα, ο Τσέσλαβ Μίλος και η Χάνα Άρεντ. Ανθρωποι, δηλαδή, που διδάσκουν ότι ο ολοκληρωτισμός δεν κατατροπώνεται με τη βία, αλλά με τη δύναμη των ιδεών.

Η Αζάρ Ναφίζι είναι αισιόδοξη. Η επανάσταση θα έλθει από τη βάση. Το κίνημα των γυναικών είναι πολύ δυνατό, δεν πρόκειται να κάνει πίσω.

16 Comments:

At 13/12/06 12:36 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Γύρω γύρω το φέρνει το σημερινό κείμενο του Μιχάλη, αλλά δεν φωτίζει το ακανθώδες ζήτημα: γιατί έχει πλειοψηφία αυτός ο σαφώς επικίνδυνος τύπος; Ας αφήσουμε στην άκρη την μηδενικής αξιοπιστίας Ναφίζι- το θέμα είναι σοβαρό.

Βέβαια, χαίρομαι όταν ακούω οτι υπάρχουν λογικοί άνθρωποι στο Ιράν, ή οτι υπάρχει μη πουλημένη διανόηση. Αλλά πολύ περισσότερο ενδιαφέρει, πώς διάολο σκέφτεται η πλειοψηφία.
Και για να το καταλάβει κανείς χρειάζεται πάνω απ'όλα τη γνώση της εκεί κοινωνικής πραγματικότητας.
Βράζει το Ιράν; Είθε. Αλλά δεν το βλέπω να χύνεται...

 
At 13/12/06 1:21 μ.μ., Blogger Ecumene said...

@Πώς να χυθεί; αφου μπλοκάρει
το ιντερνετ;
@Αν ψήφιζε μόνο η Νεολαία
ο Αχμαντυ θα ταν σπίτι του..
@Μια που είναι της μόδας
οι προβλέψεις:λέω και εγώ
οι μέρες για τη ΘεοΣοσιαλιστική Επανάσταση του
Ιράν είναι μετρημένες...
numbered

 
At 13/12/06 1:26 μ.μ., Blogger Anastasia Konstantakatou said...

Θα ήταν λάθος να παραβλέψει κανείς την ιδιαίτερη επιρροή που ανέκαθεν είχε μερίδα του πληθυσμού στο Ιράν επειδή η δυτική αντίληψη για τη χώρα αυτή περιορίζεται εν πολλοίς στα πέριξ ενός εκλεγμένου πλην μονοσήμαντου προέδρου. Θα ήταν δύσκολο να αποτυπώσει κανείς σε μια πρόταση τον πλούτο που απορρέει από τα διαφορετικά θεσμικά, πολιτισμικά, θρησκευτικά και ιδεολογικά ρεύματα που συνιστούν την ιρανική κοινωνία του χθες και του σήμερα.

Στον ασταθή γεωπολιτικό χώρο της Μέσης Ανατολής οι πολιτικές πρωτοβουλίες μιας χώρας που εκπροσωπείται από έναν Αχαμαντινετζάντ κεντρίζουν την προσοχή της υφηλίου καθώς στο παιχνίδι της ισορροπίας των δυνάμεων το Ιράν είναι σημαντικός παίκτης. Ξεσπάσματα όπως αυτα των φοιτητών είναι εξαιρετικά χρήσιμα για να αποφευχθούν τα λάθη του Ιράκ, για να αποφεθχθεί η μονομερής, βασιζόμενη σε εύληπτες και εύπεπτες θεωρίες, πολιτική μας προσέγγιση.

Εξίσου μοιραία ωστόσο θα ήταν και άγνοια ή η παράβλεψη του ένθερμου θρησκευτικού φονταμενταλισμού που ενδημεί και στο Ιράν- κάτι που εξηγεί την κυριαρχία μιας ομοιoγενούς ομάδας ανθρώπων στα πολιτικά αξιώματα. Η ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων και τα δεινά αυτών όπως επισημαίνει η Αζάρ Ναζίφι τεκμηριώνει τη πολιτική ρευστότητα. Δίνει όμως και ελπίδα καθώς υπογραμμίζει ότι η σύγκρουση των φονταμενταλιστικών με τις αιρετικές (προς το καθεστωτός) απόψεις είναι ισχυρή.

Δε μπορώ να σκεφτώ καλύτερο παράδειγμα από τη Σιρίν Εμπάντι- μια μορφωμένη γυναίκα και πρώτη (γυναίκα) δικαστή της χώρας. Η απαγορευση ασκησης του επαγγελματος μετά το 1979 οδήγησε τη σπουδαία αυτή κυρία στον αγώνα για τη βελτιωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της επέφερε το Νόμπελ Ειρήνης για το 2003.

Ο αγώνας στο Ιράν ειναι δύσκολος. Υπάρχουν όμως σπέρματα ελπίδας. Χρέος μας να τα δούμε και να τα υποστηρίξουμε.

 
At 13/12/06 3:17 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Χαιρετίζουμε,
κι ευχόμαστε να μην παραμείνουν... ευάριθμες ;-)

 
At 13/12/06 3:48 μ.μ., Blogger Spinoza said...

Η αγαπημένη μου ηρωίδα από τη Λογοτεχνία ( και το λέει αυτό κάποια που έχει διαβάσει άπειρα λογοτεχνικά βιβλία) είναι η Ελάιζα Μπένετ, από το "Περηφάνεια και Προκατάληψη". Θυμάμαι πως είχα συγκινηθεί μέχρι δακρύων όταν σ'ενα ντοκιμαντέρ για την Τζέην Ώστεν, είχα δει τη Ναζίφι να λέει πως στο Ιράν, τα κορίτσια διαβάζουν στα κρυφά το "Περηφάνεια και Προκατάληψη" επειδή είναι ένα από τα βιβλία που έχει απαγορεύσει το καθεστώς αφού προάγει το πρότυπο της γυναίκας που δεν δέχεται κάτι ως δεδομένο μόνο και μόνο επειδή έτσι το θέλει η παράδοση.

Όσο για την Εμπάντι, τί να πω, είναι η ηρωίδα μου. Είναι το πρότυπό μου και το παράδειγμα που φέρνω διαρκώς σε διάφορες συζητήσεις για το ρόλο της Παιδείας στη χειραφέτηση των ανθρώπων κι όχι των γυναικών μόνο και στην προαγωγή της ειρηνικής προόδου γιαυτό κι απ'όλες τις τρομοκρατικές επιθέσεις, η μόνη που με σόκαρε αληθινά και με γέμισε απελπισία ήταν αυτή.

Μιχάλη, μάλλον σας άρεσε το θέμα γιατί το σημερινό άρθρο είναι πολύ καλογραμμένο. Κυριολεκτικά, ρέει.

 
At 13/12/06 4:41 μ.μ., Blogger Μιχάλης Μητσός said...

Αγαπητές Σπινόζα και Αναστασία, μην επικαλείστε παρακαλώ την Αζάρ Ναφίζι γιατί είναι "μηδενικής αξιοπιστίας". Για την Εμπάντι δεν ξέρω, δεν έχει αποφανθεί ο Μαυροπρόβατος.
Εννοείς Σπινόζα ότι τα κείμενα συνήθως δεν είναι (πολύ) καλογραμμένα;
Μαυροπρόβατε, θα δεχόσουν να σου στέλνω από την προηγουμένη τα κομμάτια μου για να μου επισημαίνεις (από την παρισινή σου πολυθρονάρα) ποιοι από αυτούς που επικαλούμαι είναι αξιόπιστοι και ποιοι όχι;

 
At 13/12/06 6:39 μ.μ., Blogger Spinoza said...

H Ναφίζι, μίλαγε για το "Περηφάνεια και Προκατάληψη", λέτε ο λόγος της περι αυτό να είναι αναξιόπιστος; Μπορεί για να το λέτε κάτι θα ξέρετε.

Με ρωτατε αν όλα τα άρθρα σας είναι τέλεια και πολύ καλογραμμένα;

Φυσικά και είναι. Είστε τέλειος, αχτύπητος, αψεγάδιαστος, αδαμάντινος χαρακτήρας και μοναδικός στο είδος του ο φόβος και ο τρόμος κάθε έξαλλης χαζογκόμενας. Ελπίζω να σας κάλυψα.

Το προηγούμενο σχόλιο το έβαλα εν μέσω χαμού και ξέχασα να κάνω λινκ ποια "αυτή" εννοω. Εννοώ βέβαια αυτή.

 
At 13/12/06 6:46 μ.μ., Blogger Spinoza said...

Α, κάνατε πλάκα για τη Ναφίζι. Αχ... "χάνει κάπου η επαφή μας" που λέει και η γνωστή άρια.

 
At 13/12/06 7:49 μ.μ., Blogger Spinoza said...

Να διαβάσετε και το καινούργιο βιβλίο του Ντώκινς. Είναι πιο μεστό από του Ονφραί το οποίο είναι εξίσου εξαιρετικό αλλά πιο γαλλομπλαμπλά.

 
At 13/12/06 8:09 μ.μ., Blogger Κ. said...

Όταν συστησα πρώτη φορά ένα γνωστό μου Ιρανό σε μία φίλη Ιταλίδα και της είπε ότι δεν μπορεί να κάνει χειραψία και να την ακουμπήσει λόγω θρησκείας, σάστισα. Από τότε έχω γνωρίσει αρκετούς φανατικούς, είναι πολύ δύσκολο να βρείς τις διαφορές μεταξύ τους αν και ο καθένας ανήκει σε άλλη θρησκεία. Όμως το Ιραν είναι ιδιάζουσα περίπτωση, επειδή αυτοί οι φανατικοί κυβερνούν. Μα, το χειρότερο καθεστώς στην μέση ανατολή όσον αφορά στην σαρία είναι η Σαουδική Αραβία. Για αυτούς κανείς δε μιλά. Και εκεί οι "επαναστάτες" έχουν ως πνευματικό ηγέτη τον Μπιν Λάντεν...

 
At 13/12/06 10:46 μ.μ., Blogger Epsilon said...

Συγχαρητήρια για το ποστ σου! Πρόσφατα ανέβασα κι εγώ ένα για την μεγαλύτερη Περσίδα τραγουδίστρια
Έζησα με Πέρσες (προτιμουν να αυτοαποκαλούνται έτσι κι όχι Ιρανοί)για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Όντως κάτι γίνεται εκεί τον τελευταίο καιρό.
Σωστή η παρατήρηση ότι η επανάσταση μπορεί να είναι σαν της Τσεχίας αλλά εδώ υπάρχει μια τεράστια διαφορά. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του περσικού λαού, στερείται της βασικής μόρφωσης αλλά και των στοιχειωδών ανέσεων, κυρίως στην επαρχία. Επίσης στη μουσουλμανικη θρησκεία, υπάρχει πολύ έντονο το στοιχείο της μοιρολατρείας. Ο συνδυασμός αυτών των δύο δυσκολεύει την δημιουργία πυρήνων αντίδρασης και αντίστασης σ'αυτό το παράλογο καθεστώς.

 
At 13/12/06 10:46 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

 
At 13/12/06 10:48 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

 
At 13/12/06 10:49 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Μαυροπρόβατε, θα δεχόσουν να σου στέλνω από την προηγουμένη τα κομμάτια μου για να μου επισημαίνεις (από την παρισινή σου πολυθρονάρα) ποιοι από αυτούς που επικαλούμαι είναι αξιόπιστοι και ποιοι όχι;

Βρε... μπαγάσα, τόσο πολύ ζηλεύεις τα Παρίσια; :-)))

Σοβαρά τώρα, κ. αρχισυντάκτα των διεθνών των Νέων, είναι λίγο αργά πια, αλλά τσέκαρέ το για τη Ναφίζι και την αξιοπιστία της. Για την άλλη φορά...

 
At 13/12/06 10:51 μ.μ., Blogger nik-athenian said...

Η Azar Nafisi εστιάζει τη δράση της στα ζητήματα προάσπισης ανθρώπινων δικαιωμάτων στη χώρα της και στον μουσουλμανικό κόσμο γενικότερα. Λίγες είναι οι μεσανατολίτισσες γυναίκες που κάνουν κάτι τέτοιο.
Δεν θα την κατηγορήσουμε βέβαια επειδή οι γονείς της ήταν πολιτικά πρόσωπα τον καιρό του σάχη, ούτε επειδή διάλεξε τις ΗΠΑ για να ζήσει, ούτε επειδή συμμετέχει σε εκδηλώσεις μαζί με νεοσυντηρητικούς.
Πολλοί βέβαια στις ΗΠΑ είναι μισθωμένοι αντίπαλοι διαφόρων καθεστώτων μη αρεστών στη μητρόπολη, αλλά τίποτα σχετικό δεν έχει γραφεί για την Κα Ναφίζι.
Και στο κάτω-κάτω,-το τελευταίο μου πολιτικό επιχείρημα- ποιος δεν θα θαύμαζε αυτά τα μάτια ;

 
At 14/12/06 1:04 μ.μ., Blogger gb said...

Αξίζει να είμαστε πολλοί προσεκτικοί,
άν ο Αχμαντίν ετζάντ δεν είναι ο Αιχμαν
και η Περσία δεν καταλήξει όπως ο χιτλερισμός τη Γερμανία, έχει καλώς
Οι προσδοκίες φοβίζουν, ήδη ο αντισημητισμός μετατρέπεται σε αντισιωνισμό απο τον Πέρση δικτάτορα ο οποίος παίζει πρώτη γραμμή στη διεθνή σκακιέρα και έχει προσκολληθεί σε γερές πλάτες για τον επόμενο, Δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο.
Ποιό άραγε είναι ο δείκτης για να μη χαιρόμαστε μάταια ;
Προσοχή άν αυξάνονται οι διώξεις ή υποχωρούν, διότι άν βράζει και ο Χαταμί είναι μαζί του σε θέματα διεθνούς πολιτικής, τότε κλάφτους και θα εθελοτυφλούμε όπως τα θύματα του Β' Π.Π.
Το Ιράν του Αχμαντίν μπορεί να μας βράσει ...
όπως όταν περιμένανε να πέσει ο Σάχης, μαζί με τους Πέρσες φοιτητές στην Ευρώπη και τους έλαχε Αγιατολάχ!!

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home