Λουί και Eλίζαμπεθ

Στα τέλη του 1926 συνέβησαν διάφορα γεγονότα. Στο Ζιβερνύ της Γαλλίας πέθανε ο Μονέ. Στο Παρίσι απαγορεύτηκε το «Θωρηκτό Ποτέμκιν», του Αϊζενστάιν. Και στη Γενεύη συναντήθηκαν ένας άνδρας και μια γυναίκα.

Ο άνδρας ήταν Γάλλος, λεγόταν Λουί Ντετούς και ήταν γιατρός. Είχε πολεμήσει και τραυματιστεί στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παντρεύτηκε, έκανε ένα παιδί, χώρισε και ανέλαβε μια θέση στο τμήμα υγιεινής της Κοινωνίας των Εθνών, που έδρευε τότε στη Γενεύη. Ήταν ένας άνθρωπος ανυπόμονος, ανήσυχος, περίεργος, που εξερευνούσε αδιάκοπα την άκρη του κόσμου - και ιδιαίτερα της νύχτας.

H γυναίκα ήταν Αμερικανίδα, λεγόταν Ελίζαμπεθ Κραιγκ και ήταν χορεύτρια. Είχε παίξει στις «Δέκα Εντολές» του Σεσίλ ντε Μιλ, ενώ είχε κάνει κάποιες εμφανίσεις και με τα θρυλικά Ζίγκφελντ Φόλις του Μπρόντγουεϊ. Καθώς όμως είχε μεγαλύτερες φιλοδοξίες, πήγε στο Παρίσι για να ασχοληθεί με τον κλασικό χορό. Εκεί προσβλήθηκε από φυματίωση και οι γιατροί τής πρότειναν το κλίμα της Ελβετίας. Εκείνη την ημέρα κοιτούσε τη βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου, όταν ο άνδρας την πλησίασε και τη ρώτησε: «Σας ενδιαφέρει κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο;». Μπήκαν μέσα μαζί, εκείνος την ξενάγησε στη γαλλική λογοτεχνία και της αγόρασε ένα βιβλίο για το Παρίσι. Την άλλη μέρα συναντήθηκαν ξανά, όπως και τις επόμενες, έκαναν βόλτες μαζί, κουβέντιασαν, έφαγαν, ύστερα η Ελίζαμπεθ γύρισε στο Παρίσι, ο Λουί την ακολούθησε, το φλερτ εξελίχθηκε σε έρωτα, οι γονείς της Ελίζαμπεθ αντιδρούσαν, το ζευγάρι ξανάφυγε για τη Γενεύη, κι εκεί πέρασε τέσσερις μήνες ευτυχίας.

Όταν επέστρεψαν στο Παρίσι κι έπιασαν ένα σπίτι στη Μονμάρτρη, εμφανίστηκαν τα πρώτα σύννεφα. Συνέχισαν βέβαια την μποέμικη ζωή τους, πήγαιναν να χειροκροτήσουν την Ισιδώρα Ντάνκαν και τη Μιστενγκέτ και επισκέπτονταν μαζί τα μπουρδέλα της περιοχής. Αλλά εκείνος είχε αρχίσει να γράφει ένα βιβλίο και οι αλλαγές πάνω του ήταν αισθητές. «Σε κοίταζε με ένα βλέμμα τόσο απελπισμένο, που σου ερχόταν να κλάψεις», θα έλεγε αργότερα η Ελίζαμπεθ. «Ήταν σαν να μου έλεγε: "Εσύ δεν καταλαβαίνεις τίποτα, δεν ξέρεις πόσο τραγική είναι η ζωή!"» H σχέση τους έλαβε τέλος τον Ιούνιο του 1934 στο Λος Άντζελες, όπου η Ελίζαμπεθ είχε εγκατασταθεί λίγους μήνες νωρίτερα. Ο Λουί προσπάθησε να την πείσει να επιστρέψει στην Ευρώπη, την ικέτεψε, την περίμενε στο αεροδρόμιο, αλλά εκείνη είχε ήδη γνωρίσει τον μεσίτη που θα παντρευόταν.

Το βιβλίο εκδόθηκε το φθινόπωρο του 1932. Ο τίτλος ήταν «Ταξίδι στην Άκρη της Νύχτας» και ο συγγραφέας έφερε το ψευδώνυμο Σελίν. Ήταν αφιερωμένο στην Ελίζαμπεθ, το μοναδικό αληθινό πάθος της ζωής του. Όπως γράφει όμως στη «Φιγκαρό» ο Γάλλος ακαδημαϊκός Φρεντερίκ Βιτού («H Ζωή του Σελίν», Εκδόσεις Folio), εκείνη δεν το άνοιξε ποτέ. H βαριά κουλτούρα δεν την ενδιέφερε, μια Αμερικανίδα επαρχιώτισσα ήταν, που αποζητούσε πάνω απ'όλα ασφάλεια και ευημερία.