Hθική κατάπτωση

Πριν από τρία χρόνια, οι Βραζιλιάνοι ψήφισαν τον Λούλα ελπίζοντας να τους φτιάξει καλύτερα σχολεία, καλύτερα νοσοκομεία, καλύτερη ζωή. Όχι μόνο οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν, αλλά η χώρα γνωρίζει και ένα κύμα σκανδάλων. Τι έφταιξε και πήγαν όλα τόσο στραβά;

Όλα ξεκίνησαν από έναν βουλευτή που δεν διακρίνεται για την εντιμότητά του. Με μια μακρά συνέντευξή του προς τη μεγαλύτερη εφημερίδα της χώρας, τη Folha de Sao Paulo, ο Ρομπέρτο Τζέφερσον κατήγγειλε τον περασμένο Ιούνιο ότι το Κόμμα των Εργαζομένων (PT) πλήρωνε τα τελευταία χρόνια βουλευτές μικρότερων κομμάτων για να εξασφαλίζει την πολιτική τους υποστήριξη. Εγκέφαλος και συντονιστής αυτού του σχεδίου ήταν το δεξί χέρι του προέδρου Λούλα και επίδοξος διάδοχός του, ο Ζοζέ Ντιρσέου. H παραίτηση του τελευταίου, στις 16 Ιουνίου, δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει τη συνέχιση των αποκαλύψεων, που έφερε στο φως ένα δίκτυο διαφθοράς με τη συμμετοχή κομμάτων, τραπεζών και κυκλωμάτων πορνείας. H επιτροπή ηθικής του Κοινοβουλίου διερευνά αυτή την περίοδο τις δραστηριότητες 14 βουλευτών, οι οποίοι ενδέχεται να παραπεμφθούν στη Δικαιοσύνη.

Στο διάγγελμα που απηύθυνε πριν από δέκα μέρες προς το έθνος, ο πρόεδρος της Βραζιλίας είχε χάσει την αυτοπεποίθηση που τον χαρακτηρίζει. «Αισθάνομαι προδομένος και οργισμένος», είπε. «Πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη». Ο άνθρωπος που είχε υποσχεθεί ότι θα κυβερνήσει για τον λαό και μαζί με τον λαό, ο πολιτικός που είχε δεσμευτεί να συγκρουστεί με τους ισχυρούς για χάρη των αδυνάτων, χάνει αυτό που είχε ανάγκη περισσότερο: το ηθικό του κύρος και την αξιοπιστία του. Έκπληκτοι, οι συμπατριώτες του ακούνε διάφορες καταγγελίες από διάφορες πλευρές χωρίς να ξέρουν αν πρέπει να τις πιστέψουν. Την περασμένη Πέμπτη, ένας κρατούμενος για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος, ο Αντόνιο Ολιβέιρα Κλαραμούντ, κατηγόρησε τον πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας, τον υπουργό Δικαιοσύνης και άλλες προσωπικότητες για παράνομη μεταφορά χρήματος στο εξωτερικό. «H Δημοκρατία καταρρέει», σχολίασε ένα στέλεχος της αντιπολίτευσης, ενώ μια γερουσιαστής του κυβερνητικού συνασπισμού μίλησε για απόπειρα «εκβιασμού του κράτους».

Πολλοί λένε ότι για τη σημερινή κρίση ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό ο Ντιρσέου, ένας άνθρωπος που απέκτησε μια σταλινική ιδεολογία στην Κούβα και στη συνέχεια την επέβαλε στον πρόεδρο. Άλλοι ψάχνουν πιο βαθιά. H αδυναμία του PT να ανανεώσει την πολιτική πρακτική -γράφει στην Ελ Παΐς ο γερουσιαστής και καθηγητής Κριστοβάμ Μπουάρκε -οφείλεται στο γεγονός ότι δεν επεξεργάστηκε ποτέ μια ολοκληρωμένη πρόταση για ένα διαφορετικό μέλλον και μια νέα κοινωνία. Το κόμμα ήταν πάντα μια ομπρέλα συνδικαλιστικών διεκδικήσεων και ένα βήμα αντικαπιταλιστικών διατριβών. H έλλειψη ενός σαφούς ιδεολογικού στίγματος, μαζί με την αλαζονεία του πυρήνα που εγκαταστάθηκε στην εξουσία και την ατολμία του προέδρου, συνέβαλαν στο να χαθεί μια ιστορική ευκαιρία. Τόσο για τη Βραζιλία όσο και για την παγκόσμια Αριστερά.