Τα λάθη του Κρεμλινου

Ενας καλόπιστος και όχι ιδιαίτερα υποψιασμένος παρατηρητής των ρωσικών πραγμάτων θα είχε δύο απορίες για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών στη χώρα αυτή. Πώς είναι δυνατόν να μιλάμε για «ήττα», «ψυχρολουσία» ή «κατάρρευση» ενός κόμματος που λαμβάνει 50% στις εκλογές ύστερα από 12 χρόνια στην εξουσία και τρία χρόνια οικονομικής κρίσης; Και γιατί έχουν ξεσηκωθεί χιλιάδες άνθρωποι για τη σύλληψη και καταδίκη σε φυλάκιση 15 ημερών ενός άγνωστου ακτιβιστή και μπλόγκερ;

Το πρώτο ερώτημα έχει δύο απαντήσεις. Πρώτα απ’όλα οι βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής δεν ήταν τίμιες. Ολη η μπλογκόσφαιρα βουίζει από κρούσματα νοθείας προκειμένου να ευνοηθεί το κυβερνών κόμμα, η Ενωμένη Ρωσία. Όπως γράφει ο Νίκου Ποπέσκου στον ιστότοπο openDemocracy, υπό κανονικές συνθήκες το κόμμα του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα λάμβανε πάνω από 30-35%. Και αυτό το ποσοστό δεν είναι ακριβώς ικανοποιητικό για έναν άνθρωπο που θέλει να κυβερνά τη Ρωσία για την υπόλοιπη ζωή του.

Η δεύτερη απάντηση έχει να κάνει με το τέλος της απάθειας του ρωσικού πληθυσμού. Την τελευταία δεκαετία, όσο οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώνονταν, οι Ρώσοι δεν πολυενδιαφέρονταν για κόμματα και εκλογές. Έναν «πατερούλη» ήθελαν, να τους προστατεύει. Αυτή τη φορά, όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Η διαρκής εναλλαγή εξουσίας μεταξύ Πούτιν και Μεντβέντεφ παραείναι κυνική για να την καταπιούν τόσο εύκολα οι συμπατριώτες τους. Το Διαδίκτυο πήρε φωτιά. Αλλοι πρότειναν την αποχή από τις εκλογές (το σύνθημα ήταν «Nah-Nah», που θα μπορούσε να μεταφραστεί ελεύθερα σε «Αντε πηδηχτείτε») και άλλοι την υπερψήφιση οποιουδήποτε άλλου κόμματος πλην του κυβερνητικού. Δεν τους ενδιέφερε τόσο να αλλάξουν σελίδα όσο να τιμωρήσουν τον πουτινισμό.

Όταν άρχισαν οι καταγγελίες για νοθεία, χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους. Η αστυνομία προέβη σε εκατοντάδες συλλήψεις. Κι ένας από τους συλληφθέντες ήταν ο Αλεξέι Ναβάλνι. Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος αυτός φλερτάρει κατά καιρούς με τους εθνικιστές. Είναι όμως επίσης αλήθεια ότι ασκεί τεράστια επιρροή. Πριν από τρεις μήνες έγραψε στο μπλογκ του ότι η Ενωμένη Ρωσία αποτελείται από κλέφτες κι απατεώνες. Στην πρώτη δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια, το ένα τρίτο των Ρώσων απάντησε ότι το κυβερνών κόμμα είναι γεμάτο με …κλέφτες κι απατεώνες. Όταν συνελήφθη, το Twitter δεν είχε άλλο θέμα συζήτησης. Πού είναι; Μήπως τραυματίστηκε; Κι όταν εμφανίστηκε τελικά στο δικαστήριο, μια ιαχή ακούστηκε στον κυβερνοχώρο: «Είναι ζωντανός!»

Μετά το πρώτο λάθος – τη σύλληψη – ακολούθησε όμως κι άλλο. Ενας κυβερνητικός βουλευτής έστειλε το εξής tweet: «Σήμερα έγινε σαφές ότι κάποιος που γράφει στο μπλογκ του τις λέξεις `κόμμα από κλέφτες κι απατεώνες` είναι ένας ηλίθιος ψ…γλείφτης». Η επίσημη σελίδα του προέδρου Μεντβέντεφ στο Twitter αμέσως αναπαρήγαγε το μήνυμα. Η κατακραυγή που προκλήθηκε ανάγκασε το Κρεμλίνο να ζητήσει συγγνώμη. Αλλά οι Ρώσοι βράζουν.