Αναζητείται ηγέτης σαν τον Τσάβι

Oταν πέθανε ο Φράνκο, ο Χαβιέρ Θέρκας ήταν 13 ετών. Κι αυτό που θυμάται είναι η μυρωδιά: mierda y miedo, σκατά και φόβος. Ο δικτάτορας είχε πεθάνει, ο φρανκισμός όχι. Πολλά από τα στελέχη του Λαϊκού Κόμματος άλλωστε, που από την ερχόμενη Δευτέρα θα βρίσκεται στην εξουσία, εκπαιδεύτηκαν στις οργανώσεις εκείνου του καθεστώτος. Και δεν καταδίκασαν ποτέ τη δικτατορία, όπως δεν την καταδίκασε ούτε το ίδιο το κόμμα τους: αντίθετα, την παρουσίαζε πάντα ως ιστορική αναγκαιότητα. Παρ' όλα αυτά, ο συγγραφέας των Στρατιωτών της Σαλαμίνας δεν φοβάται την αλλαγή. «Είναι κάτι αναπόφευκτο και θετικό», λέει σε συνέντευξή του στην Κοριέρε. «Η αλλαγή απελευθερώνει ενέργεια, φέρνει μαζί της την ανανέωση».

Η κρίση έχει αλλάξει ριζικά την Ισπανία. Οι προλετάριοι που είχαν γίνει αστοί ξαναγίνονται προλετάριοι και η υποχώρηση αυτή είναι οδυνηρή. Η ανεργία μεταξύ των νέων φτάνει το 50%. Στην πραγματικότητα - λέει ο Θέρκας - την Κυριακή δεν θα νικήσει η Δεξιά, θα ηττηθεί η Αριστερά. Ο Θαπατέρο είχε καλές προθέσεις. Ηταν τίμιος, θαρραλέος, προώθησε τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, τόλμησε να τα βάλει με την Εκκλησία. Αλλά δεν είχε ιδέα από οικονομικά. Αρνήθηκε για πολύ καιρό την ύπαρξη της κρίσης. Εμπιστευόταν απόλυτα τον υπουργό Οικονομικών, τον Πέδρο Σόλμπες, μη διστάζοντας πάντως να τον ξεφορτωθεί σε μια νύχτα, το 2009. Είναι αλήθεια επίσης ότι έσπασε το «σύμφωνο της λήθης» για τον εμφύλιο πόλεμο. Το έκανε όμως για να αναθερμάνει την ιδεολογική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο Ισπανίες. Τα κίνητρά του ήταν ισπανικά - μόνο που οι εκλογές της Κυριακής δεν είναι ισπανικές, αλλά ευρωπαϊκές.

Για τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών, τον Αλφρέδο Ρουμπαλκάμπα, ο Χαβιέρ Θέρκας είναι συγκαταβατικός. «Πανέξυπνος, άριστος γνώστης του κρατικού μηχανισμού, αλλά νούμερο δύο. Δεν έχει ένα γενικό όραμα για την Ισπανία. Δεν είναι σαν τον Τσάβι, που όταν έχει την μπάλα βλέπει όλο το γήπεδο. Μοιάζει περισσότερο με τον Μπουσκέτς: καλός χαφ, αλλά βλέπει μόνο τον πιο κοντινό συμπαίκτη του». Και ο αυριανός Πρωθυπουργός, ο Μαριάνο Ραχόι; «Μέτριος, γκρίζος, κάθε άλλο παρά νέο πρόσωπο. Για πρώτη φορά θα έχουμε έναν Πρωθυπουργό μεγαλύτερο από τον προκάτοχό του. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δεν έκανε τίποτα, δεν άσκησε ουσιαστική αντιπολίτευση, περιορίστηκε σε γενικόλογες διακηρύξεις και άφησε τους Σοσιαλιστές να κάνουν τη βρώμικη δουλειά...».

Σε μια εποχή που η Ευρώπη έχει γίνει μια από τις λιγότερο δημοφιλείς λέξεις, ο Θέρκας δηλώνει πιο ευρωπαϊστής από ποτέ. «Η Ευρώπη είναι η έλλογη ουτοπία μας», τονίζει, «πρέπει να της δώσουμε σάρκα και οστά. Και για να γίνει αυτό, πρέπει οι νέοι ηγέτες του Νότου - ο Μόντι, ο Ραχόι, ο Παπαδήμος - να ασκήσουν πίεση στη Μέρκελ ώστε να αυξηθούν οι εξουσίες της ΕΚΤ και να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των κυβερνήσεων».