Στο σπίτι της Ναουάλ Ελ Σααντάουι

Η ογδοντάχρονη αιγύπτια συγγραφέας Ναουάλ Ελ Σααντάουι, γνωστή και ως «νονά του αιγυπτιακού φεµινισµού», µένει στον 27ο όροφο ενός µουντού κτιρίου στη Σούµπρα, µερικά χιλιόµετρα βορείως της Πλατείας Ταχρίρ. Και την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου είχε στο σπίτι της ενδιαφέροντες προσκεκληµένους: δεκατέσσερις γυναίκες και τέσσερις νεαρούς άνδρες, που τις προηγούµενες δύο εβδοµάδες διαδήλωναν κατά του καθεστώτος Μουµπάρακ. «Το αίµα των γυναικών που σκοτώθηκαν στην επανάσταση είναι ακόµη νωπό, και αισθανόµαστε προδοµένες», είπε. Είχε έρθει λοιπόν η ώρα οι γυναίκες να ενωθούν.

Η Ελ Σααντάουι έχει γράψει πάνω από σαράντα βιβλία. Ανάµεσά τους, το «Γυναίκες και σεξ», εξαιτίας του οποίου απολύθηκε από το υπουργείο Υγείας το 1972, και το «Αναµνήσεις από τη Γυναικεία Φυλακή», που περιγράφει τη φυλάκισή της για πολιτικούς λόγους, το 1981. Οταν µιλά για τους αιγύπτιους προέδρους – σηµειώνει η Τζένα Κραγέσκι στον «Νιου Γιόρκερ» – προτιµά να επικεντρώνεται στις γυναίκες τους: «Η Τζεχάν Σαντάτ και η Σούζαν Μουµπάρακ ήθελαν να είναι εκείνες οι αρχηγοί του αιγυπτιακού φεµινιστικού κινήµατος. Αλλά δεν έκαναν τίποτα». Η ίδια, πάντως, δεν χρειαζόταν καθοδήγηση: «Από τότε που ήµουν δέκα ετών ήθελα να είµαι ελεύθερη. Χώρισα τρεις άντρες για να είµαι ελεύθερη».

Μια από τις καλεσµένες, η νεαρή µητέρα και ακτιβίστρια Ουεσάµ Χασάν, διαµαρτυρήθηκε γιατί στις σχεδιαζόµενες αλλαγές του Συντάγµατος δεν υπάρχει καµιά πρόβλεψη για γυναίκα πρόεδρο. «Θεωρούν δεδοµένο ότι ο πρόεδρος θα είναι πάντα άνδρας», σχολίασε η Γιασµίν Χαλίφα, που σπουδάζει στο Αµερικανικό Πανεπιστήµιο του Καΐρου και έµαθε για τη συνάντηση από το twitter. Πήρε τότε τον λόγο η Αµίνα Σαουκί, η µοναδική από τις παριστάµενες που φορούσε νικάµπ, το πέπλο που καλύπτει όλο το πρόσωπο. «Οι φίλοι µου µε ρώτησαν πώς θα συναντούσα τη Ναουάλ Ελ Σααντάουι φορώντας νικάµπ. Πώς θα µιλούσα περί ελευθερίας φορώντας νικάµπ;». Αλλά η οικοδέσποινα, γνωστή από παλαιότερες επικρίσεις της για την ολοπρόσωπη καλύπτρα, ήταν αυτήν τη φορά πιο ήπια. «Κάποτε δεν κοίταζα καν τις γυναίκες που φορούσαν νικάµπ», είπε. «Αλλά όλα άλλαξαν στην πλατεία Ταχρίρ».

Υστερα η συζήτηση στράφηκε στο πώς θα ονοµάσουν την ένωσή τους. Η Νάντα Ντοραϊντ, µια ειδικός της δηµόσιας υγείας που φορούσε στρατιωτικές µπότες, πρότεινε τον τίτλο Ενωση για την Ανάπτυξη των Αιγυπτίων. «Γιατί φοβάσαι τη λέξη “γυναίκες”;» τη ρώτησε η Ελ Σααντάουι. «Αν ιδρύσουµε την Ενωση Αιγυπτίων Γυναικών, οι άνδρες θα ιδρύσουν την Ενωση Αιγυπτίων Ανδρών», απάντησε η Χαλίφα. Η επόµενη διαφωνία ήταν για το κεντρικό σύνθηµα. Να είναι «Είµαστε εδώ!» ή µήπως «Προσέξτε, είµαστε εδώ!»; Οι γυναίκες άρχισαν να κουράζονται. «Χρειάζεται δουλειά και υποµονή», είπε η Ελ Σααντάουι. «Ραντεβού πάλι αύριο».

Εννιά µέρες µετά, την Ηµέρα της Γυναίκας, άνδρες αντικαθεστωτικοί επιτέθηκαν σε γυναίκες αντικαθεστωτικούς που διαδήλωναν για τα δικαιώµατά τους και τους είπαν να γυρίσουν στην κουζίνα τους.